QR Code, QR Payment เป็นประเด็นที่คนในแวดวงธนาคารพูดถึงมากว่าปีนี้จะมา และมันจะเปลี่ยนประเทศไทยให้เป็น Cashless Society มีการทำ Standard QR Code เพื่อให้ใช้งานง่ายที่สุด ทุกธนาคารโปรโมทกันหนักมาก อัดโปรโมชั่นกันสุดฤทธิ์ พยายามครอบครองฝั่งผู้ขายและกระตุ้นให้ฝั่งคนซื้อทดลองใช้ ในความคิดผม ผมคิดว่า QR Code น่าจะติดตลาดมากกว่าพร้อมเพย์ แต่ไม่น่าจะเป็นเมกะเทรนด์ หรือเปลี่ยนพฤติกรรมได้อย่างเมืองจีน

4 เหตุผลที่อาจทำให้ QR Code ในไทยไปไม่ถึงฝัน

1. มีแค่ประเทศจีนที่เดียวที่คนใช้ QR Payment แทนเงินสด และที่สำเร็จเพราะที่นั่นมีปัญหาเงินปลอม เมื่อสิบปีที่แล้ว ร้านค้าในจีนต้องเสียเวลาส่องใช้เครื่องมือตรวจว่าเป็นเงินจริงหรือเปล่า ถ้าเลือกได้ คนก็อยากรับเงินด้วยหนทางอื่น แทนที่จะเป็นเงินสด

2. คนไทยไม่ได้รู้สึกว่าการพกเงินสดเป็นปัญหา คนที่เคยใช้ชีวิตที่อเมริกาหรือจีนอาจรู้สึกไม่อยากพกเงินสด แต่ก็เป็นส่วนน้อย คนไทยส่วนใหญ่ไม่ได้รู้สึกว่าเป็นปัญหา อาจมีบ้างบางส่วนที่ไม่อยากพกเหรียญ เพราะหนัก

3. การจ่ายผ่าน QR Code ไม่ได้สะดวกกว่าการหยิบกระเป๋าตัง สำหรับคนซื้อ อย่างมีนัยยะสำคัญ QR Payment อาจจะใช้เวลาน้อยกว่าถ้าจ่ายเงินสดแล้วต้องทอนเงิน แต่ถ้ามองในมุมขั้นตอนในการจ่ายเงินสำหรับคนซื้อแล้ว แทบไม่ต่างกันเลย เวลาที่ใช้ในการหยิบกระเป๋าตังและหยิบแบงก์ ถ้าไม่น้อยกว่าก็เท่ากันกับเวลาที่ใช้ในการปลดล็อคมือถือ เข้าแอปธนาคาร ใส่รหัส สแกน ใส่จำนวนเงิน กดจ่าย กดยืนยัน และโชว์ให้ผู้รับเงินเห็น

4. ประโยชน์ของ QR Payment นั้นชัดเจนกับฝั่งคนขายและฝั่งธนาคาร แต่ไม่ใช่กับฝั่งคนจ่ายเงิน ซึ่งเป็นคนที่ต้องชักจูงให้เปลี่ยนพฤติกรรม ฝั่งคนขายไม่ต้องปวดหัวกับการทอนเงินการจัดการเงินสดไม่ให้หาย ฝั่งธนาคารลดต้นทุนการจัดการและขนย้ายเงินสด และที่สำคัญได้ข้อมูลการมธุรกรรมของลูกค้าและร้านค้า สามารถเอาข้อมูลนี้ไปปล่อยกู้หรือขายผลิตภัณฑ์อื่น

ผมทำนายว่าปีนี้คนมีคนเริ่มใช้ QR Payment มากขึ้น ด้วยโปรโมชั่นจากฝั่งธนาคารที่ต้องการจูงใจให้ลูกค้าจ่ายผ่าน QR Code บนแอปของธนาคารตัวเอง ด้วยเหตุผลที่กล่าวมา ผมคิดว่าเมื่อหมดโปรโมชั่นแล้ว คนส่วนใหญ่ก็คงจะกลับไปใช้เงินสดเป็นหลักเหมือนเดิม

ถ้าจะมีหนทางที่เป็นไปได้ ผมว่าน่าจะเป็นการให้สิทธิประโชน์จูงใจให้ร้านค้ารับแต่ QR Payment ไม่รับเงินสดหรือบัตรเครดิต ซึ่งน่าจะยากและท้าทายมากที่จะทำให้ร้านค้าจำนวนมากรับแต่ช่องทางนี้ทางเดียว แต่ถ้าทำได้ เราคงได้เห็นสังคมไทยกลายเป็นสังคม QR เหมือนประเทศจีน