‘Digital Skill’ คำนี้ได้กลายมาเป็นทักษะเพิ่มเติมจาก Hard Skill และ Soft Skill ที่หลายคนคงจะคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี จากการที่ทุกวันนี้เทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทกับทั้งการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวันของเราทุกคน โดยเฉพาะในแง่ของการทำงานนั้น เรายิ่งต้องเรียนรู้ที่จะใช้งานเครื่องมือเทคโนโลยีเหล่านั้นเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดเช่นกัน

บทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจ Digital Skill กันให้มากขึ้นว่าสำคัญอย่างไร และถ้าคนรุ่นใหม่ต้องการที่จะพัฒนาตรงนี้จะเริ่มต้นได้อย่างไร พูดคุยกับ คุณวริศร เผ่าวนิช หรือ ‘พี่โต๊ด’  Managing Director บริษัท เทคซอส มีเดีย จำกัด Knowledge Sharing Platform ที่มุ่งสร้างความเเข็งแกร่งด้านดิจิทัลและขับเคลื่อน Tech Ecosystem ในประเทศไทยให้เติบโตในระดับนานาชาติ และยังเป็นผู้ขับเคลื่อน ConNext  คอมมูนิตี้ที่ได้รวบรวบความรู้และการพัฒนาทักษะเตรียมความพร้อมให้คนรุ่นใหม่ก้าวสู่โลกของการทำงานได้อย่างมั่นใจอีกด้วย

ก่อนอื่น อยากจะให้พี่โต๊ดอธิบายว่า Digital Skill คืออะไร และสำคัญอย่างไร โดยเฉพาะสำหรับคนรุ่นใหม่ ?

หากกล่าวโดยรวมแล้ว Digital Skill หมายถึง การมีทักษะพื้นฐานอย่างความรู้ความสามารถในการใช้งานอุปกรณ์ดิจิตอล ตลอดจนถึงการมีทักษะขั้นสูงอย่างความสามารถในการพัฒนาซอฟต์แวร์ต่าง ๆ และสามารถเข้าใจหรือประยุกต์การใช้งานเทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้

ยิ่งในยุคที่ทุกอย่างเป็นดิจิทัลแบบนี้ ย่อมมีการใช้งานเทคโนโลยีกันอยู่ตลอดเวลา ทักษะการใช้งานเครื่องมือเหล่านี้จึงขาดไม่ได้อย่างแน่นอน และเพื่อให้ตอบโจทย์ความต้องการขององค์กร ที่ล้วนต้องรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีอยู่ตลอดเวลา คนรุ่นใหม่อย่างเราจึงต้องมีการพัฒนาทักษะดิจิทัลของเราตามให้ทันโลกที่เปลี่ยนไปไวนี้เช่นกัน

ซึ่งหากย้อนกลับไปเมื่อ 5-10  ปีก่อนนั้น Digital Skill ยังไม่เป็นที่รู้จักกันมากนัก แต่จะเป็นเรื่องของ Hard Skill หรือความถนัดของคนเราในด้านใดด้านหนึ่งมากกว่า โดย Hard Skill เปรียบเป็นแนวคิดของทักษะรูปตัว I ซึ่งคนที่มีทักษะแบบ I-shaped นั้นจะมีทักษะเฉพาะทาง เช่น งานฝีมือ, งานช่าง, งานประดิษฐ์ เป็นต้น 

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง งานที่เกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีที่ต้องใช้ทักษะเฉพาะอย่างการเขียนโค้ด และโปรแกรมต่าง ๆ ที่ต้องใช้ความรู้เฉพาะด้าน และยังต้องอาศัยความเข้าใจในเชิงลึกอีกด้วย

อย่างที่เรารู้กันว่า ตอนนี้โลกของเรานั้นได้ก้าวเข้าสู่ยุคเทคโนโลยีเรียบร้อยแล้ว เทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทสำคัญอย่างมากในชีวิตเรา จนเรียกได้ว่าเกิด Digital Disruption ขึ้นจากการก้าวเข้าสู่โลกแห่งเทคโนโลยีเลยก็ว่าได้

เมื่อพูดถึง Digital Disruption ซึ่งเรามักจะได้ยินก่อนบ่อยในระยะหลังมานี้ อยากให้พี่โต๊ดขยายความเพิ่มเติม ? 

จริง ๆ แล้ว Digital Disruption นั้นได้เกิดขึ้นตั้งแต่มีการพัฒนาเทคโนโลยีต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้นนี่แหละ หรือเรียกว่า เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากเทคโนโลยีดิจิทัล ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบธุรกิจที่เกิดขึ้นใหม่ แพลตฟอร์ม หรือนวัตกรรมต่าง ๆ ที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเองก็ตาม

ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนั้นส่งผลกระทบหลายภาคส่วน โดยเฉพาะธุรกิจ ที่ถูกเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาทดแทน หรือมาแทนการทำงานของเราได้ เช่น กล้องฟิล์มที่ถูกกล้องดิจิทัลเข้ามาแทนที่, การซื้อขายสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์แทนหน้าร้าน 

ส่งผลให้ภาคธุรกิจเองจะต้องมีการปรับตัวกันอย่างหนัก เพื่อความอยู่รอดจากการถูกเทคโนโลยีเร่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงให้กลายเป็นดิจิทัลนั่นเอง 

ในเมื่อเทคโนโลยีเข้ามาสร้างความเปลี่ยนแปลงมากมายขนาดนี้ แล้วเราควรจะพัฒนาทักษะอย่างไรเพื่อให้อยู่รอด ?  ระหว่าง Soft Skill  Hard Skill Digital Skill ทักษะอะไรสำคัญที่สุด ?  

จากการเข้ามาของเทคโนโลยี ทำให้เราต้องปรับตัวเพื่อความอยู่รอดของเราในโลกที่เต็มไปด้วยเทคโนโลยีนี้ให้ได้ การพัฒนา Soft Skill จึงถือเป็นเรื่องสำคัญและสามารถเพิ่มความได้เปรียบให้เราได้

โดย Soft Skill นั้นคือ การพัฒนาทางอารมณ์ เป็นทักษะที่เน้นการพัฒนาคุณสมบัติภายในที่ดีของมนุษย์ อย่างความเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน ที่นอกจากจะช่วยให้เกิดการทำงานร่วมกันกับผู้อื่นได้ดีแล้ว ยังส่งผลกระทบที่ดีต่อสังคมรอบข้างได้อีกด้วย

ซึ่งแน่นอนว่า Soft Skill เหล่านี้ เป็นสิ่งที่ Artificial Intelligence หรือพวก AI และ Robotic ต่าง ๆ นั้น ยังไม่สามารถเข้ามาแทนที่ได้ ดังนั้น หากเรามีแค่ Hard Skill ซักวันหนึ่งเราอาจถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีก็ว่าได้ เราจึงจำเป็นต้องมี Soft Skill อยู่คู่กันกับ Hard Skill 

และเมื่อถูกเทคโนโลยีเข้ามาแทนที่มากขึ้น จากคนที่มีทักษะแบบ I-shaped ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะงานของตน ในการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของโลกเทคโนโลยีนั้น นอกจากจะต้องชำนาญในงานของตนแล้ว ยังต้องเก่งรอบด้านให้ได้อีกด้วย เปรียบได้กับแนวคิดของทักษะรูปตัว T นั่นเอง

ยิ่งปัจจุบันเทคโนโลยีได้เข้ามาอยู่ในชีวิตประจำวันของเรามากขึ้น เช่น การสั่งอาหารผ่าน Application ต่าง ๆ, การดูหนังผ่านสื่อ Online, การฟังเพลงผ่าน Web streamer และกิจกรรมอื่น ๆ อีกมากมาย โดยที่เราเองอาจไม่รู้ตัว ว่าเรากำลังใช้งานเทคโนโลยีกันทุกวันอยู่แล้ว

จึงไม่ต้องแปลกใจเลยว่า เราต่างคุ้นเคยกันดีอยู่แล้วกับคำว่า ‘Digital Skill’ เพราะเราต่างใช้งานเทคโนโลยีเหล่านั้นได้ แต่ก็ใช่ว่าทุกคนจะสามารถมีทักษะทางดิจิทัลที่องค์กรต้องการได้นะ 

เนื่องจาก Digital Skill ได้แบ่งเป็น Basic Digital Skill หรือทักษะด้านดิจิทัลแบบพื้นฐาน เช่น การโต้ตอบ E-mail, การใช้งาน Website ต่าง ๆ เรียกได้ว่าเป็นทักษะดิจิทัลที่ทุกคนต้องมี ส่วนทักษะดิจิทัลที่ทุกองค์กรต้องการนั้น คือ Advance Digital Skill 

ซึ่ง Advance Digital Skill เป็นความสามารถในการใช้เทคโนโลยีขั้นสูง ทั้งการใช้งานโปรแกรมที่มีความซับซ้อนและยากมากขึ้น รวมถึงการมีความสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เข้าด้วยกัน เพื่อตอบสนองการใช้งานตามสถานการณ์ให้ไ้ด้อีกด้วย เช่น การใช้งานโปรแกรมออกแบบในการสร้าง Dashboard แสดงผลงาน หรือสามารถใช้กับงานออกแบบ UX/UI ได้ เป็นต้น เรียกง่าย ๆ ว่าเราจำเป็นต้องมี Digital Literacy เพื่อนำเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดนั่นเอง

และหากกล่าวโดยรวมแล้ว เราจึงจำเป็นที่จะต้องมีทั้ง Digital Skill, Hard Skill และ Soft Skill เพราะทั้งสามทักษะมีความเกี่ยวข้องกันทั้งหมด เราไม่สามารถที่จะเรียนรู้เพียงแค่ด้านใดด้านหนึ่งได้ สุดท้ายแล้ว ทุกทักษะจะเกื้อกูลซึ่งกันและกัน เช่น หากเราสามารถใช้โปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูลได้ แต่เราไม่มีความรู้ด้านการวิเคราะห์ข้อมูลเหล่านั้นได้เลย ก็ยากมากที่จะทำให้ผลลัพธ์ออกมาดี 

“การพัฒนา Digital Skill ก็เหมือนเป็นการพัฒนาทักษะในการใช้งานเครื่องมือดิจิทัลต่าง ๆ ที่จะเป็นตัวช่วยให้เราใช้งาน Hard Skill และ Soft Skill ของเราได้ง่ายขึ้นมาก”

สุดท้ายนี้อยากจะให้พี่โต๊ดฝากคำแนะนำถึงคนรุ่นใหม่ในการพัฒนาทักษะต่าง ๆ เพื่อให้สามารถก้าวทันความเปลี่ยนแปลงในโลกอนาคตได้ ? 

ก่อนอื่นเราควรรู้ว่าตัวเราเองต้องการพัฒนาความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านไหน เพราะปัจจุบันนั้น เทคโนโลยีได้เข้าไปอยู่ในความรู้ทุกแขนงและทุกอาชีพ ดังนั้น ให้เรามองดูตัวเราเองว่าเรานั้นมี Hard Skills ในด้านไหน เพื่อที่จะสามารถนำทักษะดิจิทัลไปเป็นตัวช่วยเสริม Hard Skills ของเรา 

ส่วนในการพัฒนาทักษะดิจิทัลนั้น มีหลากหลายหนทางให้เลือกกัน ทั้งการเรียนรู้ผ่านเว็บไซต์ต่าง ๆ เช่น แหล่งรวบรวมความรู้ฟรีอย่าง YouTube ที่มีให้เราได้เรียนรู้กัน ทั้งการใช้ Hardware และ Software ต่าง ๆ เลย

ซึ่งจริง ๆ แล้วสามารถเริ่มลองเรียนรู้จากแหล่งความรู้ฟรีก่อน เพื่อให้แน่ใจว่าเราสนใจและชอบที่จะพัฒนาทักษะดิจิทัลนั้น และหากมีความจำเป็นต้องซื้อโปรแกรมมาลองใช้งาน สามารถทดลองโหลดโปรแกรมต่าง ๆ มาทดลองก่อนได้ เพื่อให้เราสามารถตอบโจทย์ความต้องการของเราได้จริง ๆ

สิ่งที่ดีที่สุดในการพัฒนาทักษะของเรา คือ การพัฒนาทักษะให้ตรงกับความต้องการของตลาดงาน เพราะในเมื่อโลกนี้เต็มไปด้วยระบบทุนนิยมและการแข่งขัน เราเองก็ต้องตามให้ทันความต้องการของตลาดเช่นกัน