ในชีวิตเราจะมีคนอยู่คนหนึ่งที่ไม่ว่าเราจะทำอะไรหรือขยับไปตรงไหนก็จะดูผิดไปหมดในสายตาเขา เหมือนบนหน้าเรามีกากบาทแปะไว้ 

เช่นเดียวกับในซีรีส์ที่กำลังเป็นกระแสล่าสุดอยู่ในตอนนี้ “Marry My Husband” ที่มีพาร์ทพูดถึงชีวิตมนุษย์เงินเดือนของนางเอก คังจีวอน และเพื่อนร่วมทีมที่ต้องเผชิญกับหัวหน้าที่เรื่องงานไม่ค่อยถนัด แต่กลับเก่งเรื่องดูถูกความสามารถคนอื่นในทีมอย่าง คิมคยองอุค จนทำให้ ยังจูรัน เพื่อนร่วมทีมของเธอรู้สึกสับสน เก็บคำพูดเหล่านั้นมาคิด เริ่มเชื่อสิ่งที่เขาพูด รู้สึกแย่กับตัวเอง จนทำให้เธอกลายเป็นคนที่ไม่มั่นใจในตัวเองและชอบคิดว่าเป็นความผิดของเธออยู่เสมอ ๆ ซึ่งความจริงแล้ว..เธอมีความสามารถและไม่ได้เป็นอย่างที่เขาพูด

ถ้าใครเคยเจอแบบนี้ นี่อาจเป็นหนึ่งในสัญญาณที่อันตรายมาก ๆ ว่าเรากำลังถูกปั่นหัวทำให้รู้สึกผิดหรือ Gaslighting อยู่นั่นเอง 

Gaslighting คืออะไร 

Gaslighting คือการมีพฤติกรรมหรือคำพูดบางอย่างที่ทำร้ายจิตใจคนอื่น คล้ายกับการปั่นหัวทำให้รู้สึกผิด โดยจุดประสงค์หลักของ Gaslighting คือต้องการควบคุมคนอื่น โดยจะใช้คำพูดหรือจิตวิทยาบางอย่างที่ทำให้ตัวเองมีอำนาจ หรืออยู่เหนือกว่าคนอื่น

ซึ่งจริง ๆ แล้ว Gaslighting สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกความสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว คนรัก เพื่อน เพื่อนร่วมงาน หรือแม้แต่หัวหน้างาน ยิ่งกับคนที่มี Self-esteem ต่ำ มองเห็นคุณค่าในตัวเองน้อย ยิ่งง่ายต่อการที่จะโดน Gaslighting เข้าครอบงำ เพราะพวกเขาจะค่อย ๆ เริ่มสูญเสียความมั่นใจ จากคำพูดที่โดนกรอกหูอยู่ทุกวัน ทำให้รู้สึกสึกสับสน จนสุดท้ายก็หมดความมั่นใจในตัวเองไป 

โดยคำว่า Gaslighting มีต้นกำเนิดมาจากภาพยนต์ที่ชื่อว่า Gaslight ในปี ค.ศ. 1994 ซึ่งในหนังจะพูดถึงคู่รักคู่หนึ่งที่สามีหวังจะฮุบสมบัติของภรรยา ด้วยวิธีการปั่นประสาท ตั้งใจทำให้เธอรู้สึกเป็นคนบ้าหรือคนเสียสติ ซึ่งสิ่งที่เขาทำ คือการหรี่ตะเกียงไฟในบ้านลงและทำให้มันกระพริบ ๆ จนภรรยาเกิดความสงสัย และได้ถามสามีว่าตะเกียงมันมืดลงรึเปล่า แต่สามีก็ได้ปฎิเสธหน้าตาเฉยและบอกกับภรรยาว่า “เธอคิดไปเอง” และสามีก็ทำแบบนั้นเรื่อย ๆ เพื่อตั้งใจทำให้อีกฝ่ายเชื่อว่าตัวเองนั้นคิดไปเอง จนสุดท้ายภรรยาเกิดความสับสนและในที่สุดก็คิดว่าตัวเองกลายเป็นคนที่เสียสติไปจริง ๆ นั่นเอง 

สัญญาณที่บอกว่าเรากำลังโดน Gaslighting 

• เขาเริ่มพูดโกหก ทำให้เรารู้สึกสับสน และกลับมาโทษตัวเองว่าเราอาจจะจำผิด หรือเข้าใจผิด 
• แกล้งลืมสัญญาที่ให้ไว้ (บอกว่าไม่เคยให้สัญญานั้น)
• ไม่ยอมรับความผิดที่ตัวเองทำ แม้จะมีหลักฐานมายืนยันก็ตาม
• เบี่ยงเบนความผิดของตัวเองมาให้เราหน้าตาเฉย

ประโยคที่คนอื่นชอบพูดทำให้เรารู้สึกผิด 

• นี่กำลังพูดถึงเรื่องอะไรอยู่ 
• ฉันไม่ได้พูดแบบนั้นซะหน่อย คิดไปเองรึเปล่า 
• คิดมากจัง, เซนซิทีฟเกินไปรึเปล่า, อย่าอ่อนไหวเกินไปสิ
• จำผิดแล้ว ไม่ใช่แบบนั้นหรอก 
• เป็นบ้าเหรอ, ทุกคนคิดว่าเธอบ้าไปแล้ว
• ขอโทษแล้วกัน..ที่ทำให้รู้สึกแบบนั้น
• แค่พูดเล่นเอง, พูดเล่นแค่นี้เอง  

ซึ่งทุกประโยคที่ว่ามานี่เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งเท่านั้น แต่ถ้าลองสังเกตดี ๆ ประโยคเกือบทุกประโยคจะมุ่งเน้นทำให้เรารู้สึกสับสนกับความทรงจำของตัวเอง และเกิดการตั้งคำถามว่าเราจำผิดหรือคิดผิดหรือเปล่า จนสุดท้ายคนกลุ่มนี้ก็จะใช้คำพูดบางที่ทำให้เราต้องมานั่งตำหนิตัวเอง จนคิดว่าตัวเองนั่นแหละเป็นคนผิด 

เพื่อน ๆ เคยเจอคนแบบนี้บ้างไหม? แล้วมีวิธีจัดการกับตัวเองและคนเหล่านี้อย่างไร มาแชร์กันหน่อย!

อ้างอิง : careercontessa