นับเป็นอีกเหตุการณ์สำคัญที่สะเทือนวงการเทคโนโลยีไม่น้อย เมื่อเดือนกรกฎาคม 2021 ที่ผ่านมา สำนักงานจดสิทธิบัตรแห่งแอฟริกาใต้ ได้มอบสิทธิบัตรให้กับระบบปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI System ชื่อว่า DABUS (Device for Autonomous Bootstrapping of Unified Sentience) เป็น “นักประดิษฐ์” (Inventor) ซึ่งถือเป็นที่แรกของโลกที่ยกให้ระบบ AI ได้รับสิทธิบัตรนักประดิษฐ์

DABUS เป็นระบบ AI ที่คิดค้นโดย Stephen Thaler เขาเป็น CEO ของบริษัท Imagination Engines เขาเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกในแวดวงเทคโนโลยี AI โดย DABUS เป็นระบบ AI ที่สามารถออกแบบและคิดค้นรูปแบบใหม่ของบรรจุภัณฑ์อาหารได้ ทำให้ Stephen ได้ออกเดินหน้ายื่นขอสิทธิบัตรกว่า 17 แห่งทั่วโลก ทั้งใน สหรัฐอเมริกา ยุโรป สหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย และแอฟริกาใต้

อย่างไรก็ตาม กลับมีข้อถกเถียงว่า ระบบ AI ที่เป็นอัลกอริทึมนั้น จะมีสิทธิได้รับสิทธิบัตรเป็น “นักประดิษฐ์” มันเหมาะสมหรือไม่? 

ในช่วงที่ผ่านมา Stephen ถูกปฏิเสธ และมีการดำเนินการทางกฎหมายเกี่ยวกับการยื่นขอให้ DABUS ได้รับสิทธิบัตรเป็นนักประดิษฐ์ โดยทางสำนักงานจดสิทธิบัตรของแอฟริกา คือ แห่งแรกของโลกที่รับจดสิทธิบัตรให้กับ DABUS

โดยตอนที่ได้มีการยื่นขอสิทธิบัตรต่อ UKIPO สหราชอาณาจักร และ EPO ในสหภาพยุโรป แต่ถูกปฏิเสธเนื่องจากกฎหมายของทั้งสองแห่งนี้ ได้บัญญัติไว้ว่า นักประดิษฐ์ (Inventor) ตามกฎหมาย จะต้องเป็นบุคคลธรรมดา (Natural Person) และจะต้องเป็นผู้ที่มีสิทธิตามกฎหมายเท่านั้น ทำให้ DABUS ที่เป็นระบบ AI ไม่สามารถจดสิทธิบัตรได้

เช่นเดียวกันกับในสหรัฐอเมริกา เมื่อ USPTO ปฏิเสธการยื่นขอสิทธิบัตรของ DABUS เช่นกัน ด้วยเหตุผลทางกฎหมายเช่นเดียวกับในสหราชอาณาจักรและยุโรป นอกจากนี้ ยังมีอีกหนึ่งข้อที่ทาง USPTO มองว่า DABUS ไม่สามารถรับสิทธิบัตรเป็นนักประดิษฐ์ได้คือ ไม่มีชื่อตามกฎหมายนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญด้านทรัพย์สินทาปัญญาหลายคนมองว่า สำนักงานจดสิทธิบัตรของแอฟริกาใต้นั้น ไม่ได้มีการตรวจสอบคุณสมบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย มีหลายครั้งที่การยื่นขอสิทธิบัตรได้รับการอนุมัติหากมีการยื่นทุกอย่างครบถ้วยตามกฎหมาย

สำหรับ DABUS เองก่อนหน้าได้ถูกขึ้นจดสิทธิบัตร เป็นสิ่งประดิษฐ์ของ Stephen Thaler และเมื่อมันสามารถคิดค้นบรรจุภัณฑ์รูปแบบใหม่ได้นั้น ทาง Stephen จึงอยากยื่นขอสิทธิบัตรของบรรจุภัณฑ์ดังกล่าวให้ DABUS เป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้นมานั่นเอง

อ้างอิง: mondaq