เมื่อไม่นานมานี้พึ่งมีข่าวเรื่องธนาคารแห่งประเทศไทยหรือแบงค์ชาติ พึ่งประกาศเปิดรับฟังความคิดเห็นเรื่อง Regulatory Sandbox ไป ขณะที่ทั่วโลกก็มีความเคลื่อนไหวเช่นกัน ทั้งอังกฤษ สิงคโปร์ ฮ่องกง มาเลเซีย อินโดนีเซีย ออสเตรเลีย เป็นต้น ครั้งนี้เป็นบทความจาก Markus Gnirck หนึ่งในผู้เชี่ยวชาญด้าน FinTech, Co-Founder แห่ง  tryb และ Startupbootcamp FinTech นอกจากนี้เขาเคยมาเป็นแขกรับเชิญในงาน techsauce summit เมื่อช่วงกลางปีที่ผ่านมา  กล่าวถึงมุมมองของเขาที่มีต่อ Sandbox ใน Forbes

ภาพจาก Chris Gledhill CEO & Co-founder @SeccoBank

สรุปแล้วอะไรคือ FinTech Sandbox กันแน่?

ภาครัฐของออสเตรเลียออกมาให้คำนิยามว่า "FinTech Sandbox ช่วยให้สถาบันการเงินรวมไปถึงผู้เล่นที่ไม่ใช่สถาบันการเงินสามารถทดสอบโซลูชั่นด้านเทคโนโลยีการเงินได้" ในตอนนี้ธุรกิจการเงินกำลังผ่านเข้าสู่คลื่นแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ บางคนบอกว่าคือการปฏิวัติวงการ ความต้องการที่จะอิมพลีเมนท์เทคโนโลยีใหม่ๆ กลายเป็นสิ่งจวนเจียนและจำเป็นต้องทำเพื่อรองรับกฏระเบียบใหม่ๆ และการปรับปรุงประสบการณ์ลูกค้าให้ดีขึ้น อย่างไรก็ตามบริการด้านการเงินยังเกี่ยวข้องกับเรื่องกฎระเบียบและทำให้การนำเทคโนโลยีใหม่ๆ มาใช้นั้นไม่ใช่เรื่องง่ายเสียทีเดียว ดังนั้น Sandbox คือสภาพแวดล้อมสำหรับช่วงเวลาหนึ่ง อาทิเช่น 12 เดือน (แล้วแต่ประเทศ) ที่สามารถทำการทดสอบเทคโนโลยีด้านการเงินที่ยังไม่ได้เปิดตัวสู่ตลาด

หลังจากที่ Sandbox กำลังเป็นกระแสและหลายสื่อให้ความสนใจ จึงจำเป็นต้องมาดูกันลึกๆ ว่า Sandbox นั้นเป็นประโยชน์กับ FinTech Ecosystem จริงไหม และจะช่วยสนับสนุนให้เกิดการเปลี่ยนถ่ายเข้าสู่ยุคถัดไปของวงการการเงินหรือไม่? หรือเป็นแค่กระแสและประโยชน์ก็ยังคงจำกัดอยู่

ก่อนอื่นต้องมาดูกันก่อนว่า เป้าหมายหลักของ FinTech คือการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อ... 1) ขยายบริการด้าน Banking ให้เข้าสู่ทุกๆ คนได้ 2) ลดปัญหาเดิมที่เกิดขึ้นในระบบของธนาคาร เช่น fraud ค่าใช้จ่าย และเวลา และขณะเดียวกันต้องมั่นใจว่าปกป้องสิทธิของลูกค้าด้วย เช่นกัน การที่จะทำให้ถึงเป้าหมายเหล่านี้ได้โดยการนำเทคโนโลยีมาใช้นั้นเป็นเรื่องที่ดี ในขณะที่ FinTech Sandbox ช่วยลดอุปสรรคให้กับผู้พัฒนาบริการต่างๆ ด้าน FinTech ให้สามารถทดสอบเทคโนโลยีใหม่ๆ ได้ ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องที่ดี อย่างไรก็ตาม Markus Gnirck ก็มีมุมมองที่ท้าทายและน่าสนใจเกี่ยวกับเรื่องนี้มาถามกลับเช่นกัน

ความเท่าเทียมกันของผู้สมัครเข้าร่วมทดสอบใน Sandbox

เอกสารที่เกี่ยวกับ Sandboxes ส่วนใหญ่ไม่โฟกัสไปที่สถาบันการเงินมากเกินไป ก็น้อยเกินไป อย่าง HKMA ของฮ่องกงพูดถึงสถาบันที่ได้รับสิทธิแต่ไม่ค่อยกล่าวถึง FinTech Startup ที่เกิดใหม่ ฟากของ BNM ของมาเลเซียก็ให้ความสำคัญกับสถาบันการเงินและบริษัท FinTech ที่เป็นพาร์ทเนอร์มากกว่าผู้สมัครเข้ามา ดูเหมือนเอกสารส่วนใหญ่จะให้ประโยชน์กับกลุ่มสถาบันการเงินเพื่อทดสอบผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ มากกว่าจะช่วยกลุ่มบริษัทด้าน FinTech ที่เข้ามาปฏิวัติวงการนี้ซึ่งมีความจำเป็นต้องการเฟรมเวิร์คสำหรับกฏระเบียบใหม่ๆ  บางเอกสารกล่าวว่าผู้สมัครสามารถเข้าทดสอบที่ Sandbox ได้ถ้าไม่มีบริการที่คล้ายกับบริการเดิมที่มีอยู่ในตลาด ซึ่งทำให้สับสนและไม่ได้ช่วยให้เกิดนวัตกรรมใหม่ๆ ขึ้นมาทดแทนสิ่งที่มีอยู่ เขายกตัวอย่างเช่น กลุ่มธุรกิจ ดิจิทัลแบงค์ ที่ต่างประเทศเรียกกันว่า Challenger Bank ถ้าเกิดขึ้นในสิงคโปร์จะได้รับการอนุญาตให้เข้าไปทดสอบใน Sandbox หรือไม่ จะมองว่าใกล้เคียงกับผู้ให้บริการด้านธนาคารเดิมหรือไม่ การตัดสินใจทั้งหมดอยู่ที่กลุ่มของผู้ออกกฏหรือไม่? อย่างกรณีของ MAS สิงคโปร์ ซึ่งเป็นทั้งแบงค์ชาติ ผู้ออกกฏ และพัฒนาภาคธุรกิจนี้ในตัวเอง อาจมีข้อขัดแยังกันเองระหว่างเสถียรภาพด้านการเงินและการอนุญาตให้เกิดนวัตกรรมใหม่ๆ ขึ้นมา ดังนั้น

การที่มีคณะกรรมการที่มีมุมมองที่เป็นกลางว่านวัตกรรมไหนสามารถนำมาทดสอบใน Sandbox ได้ จึงเป็นเรื่องที่สำคัญ