เมื่อพูดถึงประเทศศูนย์กลาง Startup โลก นอกจาก Silicon Valley แล้ว อีกสถานที่เห็นจะหนีไม่พ้น Tel Aviv แห่งประเทศอิสราเอลไปไม่พ้นแน่นอน แถมดีไม่ดี มีจุดเด่นที่น่าสนใจกว่า Silicon Valley อีกด้วยซ้ำ เพราะเทคโนโลยีเชิงลึก (Deep Tech) ต่างเกิดจากที่นี่ทั้งนั้น ถ้าใครได้คลุกคลีอยู่ในวงการ Telecom กว่าช่วง 15-20 ปีที่ผ่านมา โซลูชั่นของ Supplier ต่างๆ มักมาจากอิสราเอล อาทิ บริษัท Amdoc ที่ทำเรื่องระบบ billing ให้กับผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถือ บริษัท Comverse ที่ทำระบบ IVR และบริการเสริม (Value Added Service) มากมาย, CellTick Location based solution ตั้งแต่ยุคของสมาร์ทโฟนยังไม่รุ่งเรืองเลย ต้องยอมรับความสามารถของชาวยิวที่มีมาอย่างยาวนาน แม้แต่บุคลากรสำคัญๆ ในสหรัฐฯ ทุกวันนี้หลายคนก็มีเชื้อสายยิวทั้งนั้น หรือบิดาแห่งฟิสิกส์อย่างอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ก็เป็นชาวยิว
มีหลายคนสงสัยว่าอะไรที่ทำให้ชนชาตินี้ถึงได้เก่งกว่าหลายๆ ชนชาติ ชนิดที่มีหนังสือออกมาศึกษาเรื่องพันธุกรรมที่ถูกถ่ายทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น พัฒนาประเทศที่มีความแห้งแล้งมีแต่ทะเลทรายให้สามารถเจริญรุ่งเรือง และกลายเป็นประเทศที่อุดมสมบูรณ์มีผักผลไม้ทานได้ไม่ขัดสน เรื่องราวเหล่านี้ถูกถ่ายทอดออกมาในหนังสืออย่าง Gene (ขอบคุณ Michael Athiwat รุ่นพี่โรงเรียนที่แนะนำให้อ่านเล่มนี้)
แต่ถ้าให้ใกล้ตัวเข้ามาอีกหน่อย กับการสร้างชาติอย่างไรให้กลายเป็นประเทศที่มี Startup คุณภาพมากมาย ก็ต้องไปอ่าน Startup Nation เล่าถึงระบบการศึกษาของคนในชาติ ที่บังคับให้เรียนวิชาการทหารอย่างจริงจัง นอกจากเรื่องวินัยแล้ว ยังได้เรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีทางการทหารซึ่งทำให้สามารถเอาความรู้ไปประยุกต์ต่อไปได้ และการให้ความสำคัญกับการป้องกันประเทศ ทำให้ต้องสร้างและพัฒนาเทคโนโลยีที่เข้มแข็งอยู่เสมอ
เมื่อพูดคุยกับชาวอิสราเอลที่นั่น พวกเขาต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า
ประเทศเขานั้นมีประชากรน้อย ตลาดเล็กมาก นับตั้งแต่วันแรกก็ Think Global เลย คือการพัฒนาเพื่อนำ Product สู่ตลาดโลก ดังนั้นจึงไม่แปลกนักที่เราจะเห็น Product พวกเขากระจายอยู่ในที่ต่างๆ ทั่วโลก
ครั้งนี้นับเป็นโอกาสอันดีที่ techsauce ได้ร่วมโครงการ Thai Corporate Delegation ณ กรุง Tel Aviv จัดโดยบริษัท Digital Ventures ซึ่งเป็น Corporate Venture Capital ของทางธนาคารไทยพาณิชย์ จับมือร่วมกับ Upround Ventures นำลูกค้าองค์กรอย่าง SCG, ปตท, Ananda และ Central Group เยี่ยมชม Corporate VC , Accelerator และ Startup เด่นๆ ที่นั่น
เราได้พูดคุยกับคุณพลภัทร อัครปรีดี Managing Director หน่วยงาน Corporate Venture Capital ของ Digital Ventures เขากล่าวว่า "จาก 1 ปีที่ผ่านมา การเก็บเกี่ยวเครือข่าย ความรู้ เรื่องเทคและการลงทุนต่างๆ ทำให้เรามองเห็นโอกาสทางธุรกิจที่นอกเหนือจาก FinTech และเป็นโอกาสของหลายๆ ธุรกิจเช่นกัน และเรารู้ว่าหลายองค์กรในไทยกำลังมุ่งสู่การเป็นดิจิทัลหรือมองหานวัตกรรมใหม่ๆ ที่จะนำไปพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือการบริการให้กับผู้บริโภค จึงเกิดทริปนี้ขึ้นมา นับว่าเป็นการต่อยอดจากเครือข่ายเราในอีกมิติหนึ่ง ที่นอกเหนือจากภารกิจการหานวัตกรรมใหม่ๆให้ธนาคารไทยพาณิชย์ แต่นี่คือ การต่อยอดเครือข่ายนี้ออกไปให้เป็นประโยชน์กับลูกค้าองค์กรของเราด้วย ซึ่งได้แก่ SCG, Ananda, PTT, และ Central (ถ้านับรวมกับ SCB ถือว่าทั้ง 5 องค์กรนี้ คือ 21% ของ market cap ของประเทศ เลยทีเดียว) หลังจากที่เริ่มมีกระแสของ FinTech ในปีที่ผ่านมา การมาครั้งนี้อาจถือเป็นจุดเริ่มต้น ที่จะเกิดเทคโนโลยีในอุตสาหกรรมต่างๆ อย่างน้อยก็ใน 4 ธุรกิจนี้ในอนาคตอันใกล้ ไม่ว่าจะเป็น PropTech, RetailTech, EnergyTech และ ChemicalTech เป็นต้น
ประเทศพื้นที่เล็กๆ กับประชากรเพียงแค่ 8 ล้านคน แต่กับมีบริษัททั้งข้ามชาติและในประเทศต่างผลักดันให้วงการเทคโนโลยีขับเคลื่อนไปข้างหน้าในประเทศแห่งนี้ Tel Aviv เป็นหนึ่งในแหล่งรวมตัวของ Corporate Venture Capital มากมาย และนี่คือตัวอย่างที่เราได้ไปพบกันที่ทริปนี้
ปัจจุบันมี Startup ทั้งหมดที่ผ่านโครงการไปแล้ว 60 บริษัท, มี Alumni ที่ได้รับการลงทุนมากกว่า 280 ล้านเหรียญ, มี 20 โครงการที่ได้ทำงานจริงร่วมกับ Citi
โครงการที่เกิดจาก Lab ได้แก่
Citi Accelerator สนับสนุน Startup ซึ่งอยู่ในหลายๆ Segment อาทิ Lending & Financing, Trading & Investment, Payments, Customer Engagement, Blockchain เป็นต้น
หัวใจหลักของ Citi Innovation คือ การเป็น platform ที่เปิดให้กับ startup ให้ได้มากที่สุด, สนับสนุน ecostem และนำเอาบริษัทที่มีอยู่ใน portfolio ส่งต่อให้กับเครือข่าย Global ที่มีเพื่อให้เติบโตสู่ระดับโลก
เป็น Incubator ที่มาตั้งในอิสราเอลอีกรายนอกเหนือจากจีนและสิงคโปร์ เน้นช่วง Eary Stage และ Seed Stage ลงทุนในสเกลระดับ 5แสนเหรียญฯ พร้อมออฟฟิสให้ใช้นาน 18 เดือน ในช่วงเริ่มต้นดังกล่าว โดยได้รับเงินทุนสนับสนุนจากรัฐบาลอิสราเอล และมีผู้ถือหุ้นใหญ่ๆ อย่างบริษัท Nielsen เอง, Citi, Time Warner, Wal Disney เป็นต้น
ซึ่งธุรกิจที่ทาง Nielsen เน้นโฟกัสคือ Audience/Consumer Analytics, Social Media/Ad measurement, AdTech, BigData, Targeting Research, Ad Effectiveness เป็นต้น เทคโนโลยีไหนของ Startup ที่สามารถต่อยอดธุรกิจเดิมได้ และสามารถนำเสนอให้กับลูกค้าของทาง Nielsen ได้ทั่วโลกกว่า 24,000 รายเป็นต้น
สำนักงานแห่งนี้ตั้งห่างออกไปในเมืองอื่น ห่างจาก Tel Aviv เกือบ 1 ชม.
สิ่งที่ช่วยกันผลักดัน Startup ประกอบด้วย
ที่ผ่านมามีผู้สมัครเข้าร่วมโครงการกว่า 1000 บริษัท และผ่านเข้าโครงการ 200 ราย โดยเฉลี่ยได้รับเงินลงทุนต่อปีอยู่ที่ 5 ราย และลงทุนไปแล้ว 18 บริษัทนับตั้งแต่ปี 2013 โดยเขาเน้นย้ำว่าการดีลกับ Startup ในช่วง Early Stage นั้น ความไวคือ สำคัญ เพราะเข้าใจพวกเขาว่าการรอที่ยาวนานก็ส่งผลกระทบกับธุรกิจพวกเขาแล้ว ดังนั้นขั้นตอนในการเสนอ Term-Sheet จึงอยู่ที่ราวๆ 3 สัปดาห์
หนึ่งใน Startup ที่นี่ยังมีสาย FinTech ด้วย อย่าง ChangeLab ซึ่งพึ่งเปิดตัวไปไม่นานที่สหรัฐ มีผู้ใช้งานแล้วราวๆ 150,000 ราย เป็นระบบให้กู้ยืมเงิน โดยใช้ AI เข้ามาช่วยวิเคราะห์ แอบสงสัยเหมือนกันว่าทำไม Nielsen ที่ดูเหมือนจะไม่ค่อยเกี่ยวอะไรกับ FinTech นัก แต่พอถามผู้ร่วมก่อตั้งไป เขาก็กล่าวว่าส่วนหนึ่งข้อมูลที่มาจาก ChangeLab ก็คือการเข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภค และนี่คือหนึ่งในรูปแบบ่สำคัญของ Data Analysis และ Insights ที่น่าสนใจ
CVC จากโลกเทเลคอมซึ่งแน่นอนไม่ได้ลงทุนในธุรกิจสื่อสารอย่างเดียว มีกลยุทธ์ในการเพิ่มคุณค่าการลงทุนโดยการเชื่อมโยงการลงทุนระหว่าง Silicon Valley, Tel Aviv และ ยุโรป นับตั้งแต่ปี 1997 ถึงปัจจุบันลงทุนไปแล้วกว่า 2 พันล้านเหรียญฯ มากกว่า 200 บริษัท
ธุรกิจที่ให้ความสนใจได้แก่ IoT, Cyber Security, Connected Experience, AI และ Cloud & Network & Infrastructure ล่าสุดลงทุนในธุรกิจ Startup อย่าง Appsflyer จากอิสราเอล ในรอบ Series C ด้วยเงินทุน 56 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ซึ่งมี Qumra Capital เป็น lead investor
เป็นอีกหนึ่งบริษัทยักษ์ใหญ่ที่เลือกจะมาตั้งโครงการ Accelerator ที่นี่ เพราะมีบุคลากรที่เก่งกาจ เป็นโครงการ 20 สัปดาห์ที่สนับสนุน Startup ในช่วง Seed และ Series A เพื่อร่วมพัฒนาเทคโนโลยีกับทาง IBM ในระยะยาว ไม่มีการเข้าถือหุ้นใดๆ สำหรับกรณีนี้
เทคโนโลยีที่โฟกัส : Big Data Analytics, Cloud, Mobile, Security, IoT, Smarter Commerce และเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ใช้ cognitive computing technologies รวมถึง Machine learning และ AI
ภาคธุรกิจที่โฟกัส : Healthcare, Retail, Travel & Transportation, Energy & Utilities, Telco และ Media
ตัวอย่าง Startup ที่น่าสนใจในโครงการ
ออฟฟิสที่สะดุดตาที่สุดคงจะหนีไม่พ้นแห่งนี้ อาคารเล็กๆ ที่สร้างมาตั้งแต่ยุคก่อนสงครามโลก ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนเจ้าของมาเรื่อยๆ และล่าสุด Samsung NEXT Tel Aviv ก็มาตั้งสำนักงานที่นี่ มีลานกว้างๆ ให้ทำกิจกรรมและจัดสัมมนาเล็กๆ ในอาการเย็นสบายได้
Samsung NEXT ที่ อิสราเอล เป็นหนึ่งในโครงการที่แยกออกมาเป็นอิสระจากบริษัทแม่ สนับสนุน Startup ในช่วง Early Stage โดยตรงเพื่อสร้าง Deep-Tech Software และ Service เทคโนโลยีที่สนใจได้แก่ NLP, cyber security, augmented reality, virtual reality, big data analysis, cloud computing และ IoT
Royi พยายามเน้นย้ำว่า จุดสำคัญที่จะช่วยให้โครงการที่สนับสนุน Startup ต่างๆ ประสบความสำเร็จได้นั้น สิ่งสำคัญคือ
และเตรียมพบกับผู้บริหารจาก Samsung NEXT M&A team จากนิวยอร์คอย่าง Tim Casio ได้ที่งาน techsauce global summit
นี่เป็นเพียงตัวอย่างของกลุ่ม CVC ที่ไปพบ ยังคงมีบริษัทอื่นๆ อีกอย่าง
อีกจุดที่น่าสนใจจากช่วงของ "Diversity Tech Accelerators" คืออิสราเอลมี Accelerator มากถึง 260 โครงการเลยทีเดียว ซึ่งเป็นตัวเลขที่น่าตกใจ แต่เมื่อได้คุยในรายละเอียดจะทราบว่า ปัจจัยสำคัญคือ ที่นี่มีทรัพยากรมนุษย์ที่มีความเชี่ยวชาญมากมาย โครงการ Accelerator ที่เกิดมาเข้ามาช่วยแก้ปัญหาเฉพาะกลุ่มโดยตรง ตัวอย่างของ Accelerator ที่เข้ามาร่วมแชร์ความรู้คือ
ในทริปนี้ยังมีโอกาสได้พบกับ Startup หลายๆ ราย โดยเฉพาะสาย Cyber Security, Big Data Analytic ที่เรียกว่ารู้ Insight ข้อมูลกันข้ามประเทศเลยทีเดียว หนึ่งใน Startup ที่เห็นแล้วรู้สึกชอบ และอดไม่ได้ที่จะมาแชร์ที่นี่คือ Weissbeerger วิเคราะห์ Big Data และค้นหา Insight ที่มาจากการดื่มในรูปแบบต่างๆ มีนักลงทุนดังๆ อย่าง Eric Schmidt อดีต CEO คนดังของ Google ด้วย ที่นี่เราได้พบกับสาวน้อยชาวสิงคโปร์มาเป็นหนึ่งในนักวิเคราะห์เดต้า เธอกล่าวว่า เธอมาฝึกงานที่นี่ได้เพราะโครงการแลกเปลี่ยนของNational University of Singapore (NUS) ที่จะส่งบุคลากรมาฝึกงานกับ Startup ในต่างประเทศทุกๆ ปี
สุดท้ายส่วนตัวที่ชื่นชอบบริษัทนี้มากๆ ไม่ใช่เพราะว่าชอบดื่มเบียร์ :) แต่เพราะเชื่อเสมอว่า There Is No One-Size-Fits-All Solution การวิเคราห์เดต้าก็เช่นกัน เป็นอะไรที่ต้องโฟกัสในธุรกิจเฉพาะทางและพัฒนาให้ดีในสิ่งที่เราโฟกัสไปเลย ซึ่งทีมงานของ Weissbeerger เป็นเช่นนั้น
อยากรู้ว่าวิเคราะห์ละเอียดแค่ไหน มาดูวีดีโอนี้กันเลยดีกว่า
ขอปิดท้ายบทความในครั้งนี้ไว้ก่อน แล้วถ้ามีเวลาจะกลับมาเล่าเพิ่มเติมอีกครั้ง ขอบคุณบริษัท Digital Ventures กับทริปสายเทคโนโลยีสุดพิเศษในครั้งนี้ซึ่งหาโอกาสไม่ได้ง่ายๆ และเชื่อว่าจะช่วยให้เกิดการขับเคลื่อนครั้งสำคัญของวงการเทคโนโลยีไทยจากกลุ่ม Thai Corporate Delegation ในครั้งนี้แน่นอน
ลงทะเบียนเข้าสู่ระบบ เพื่ออ่านบทความฟรีไม่จำกัด