งานวิจัยของเอคเซนเชอร์ชี้ให้เห็นว่า ผู้บริหารในประเทศไทยต่างเชื่อว่าความก้าวหน้าของ Generative AI จะเปิดทางให้องค์กรปรับตัวสู่องค์กรอัจฉริยะ (Enterprise Intelligence) ในยุคใหม่ได้ โดยหวังว่าโมเดล AI พื้นฐานจะช่วยผลักดันนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ภายในองค์กรได้อย่างมีนัยสำคัญในช่วง 3-5 ปีข้างหน้า ซึ่งจะให้ประโยชน์หลายด้านแก่องค์กร เช่น ยกระดับประสบการณ์ของลูกค้าให้ดีขึ้น (78%) และขับเคลื่อนนวัตกรรมได้เร็วขึ้น (68%) ดังนั้น จึงมีแผนนำโมเดลต่างๆ มาใช้ในระบบงาน เช่น ระบบออโตเมชัน (70%) และระบบการสนับสนุนลูกค้า (69%) เป็นต้น

ปัจจุบันเรากำลังเข้าสู่ยุคแห่ง "Co-pilots" ซอฟต์แวร์ที่ใช้ AI เป็นตัวช่วยจัดการภารกิจต่างๆ ทั้งที่บ้านและที่ทำงาน เมื่อผู้คนเข้าถึง AI ได้มากขึ้น การวางรากฐานด้านจริยธรรมเพื่อให้ใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ จึงเป็นสิ่งสำคัญ แล้วองค์กรควรทำอย่างไร จึงจะใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีใหม่ไปพร้อมๆ กับการนำ AI มาใช้อย่างรับผิดชอบ

รู้จักกับ Responsible AI

Responsible AI หรือ การใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ คือการออกแบบ พัฒนา และใช้งาน AI ด้วยความตั้งใจดีเพื่อเสริมศักยภาพให้กับพนักงานและธุรกิจ และเที่ยงธรรมต่อผู้บริโภคและสังคม ช่วยให้บริษัทสามารถสร้างความเชื่อมั่นและขยายการใช้งาน AI ไปในวงกว้างได้อย่างมั่นใจ

ปัจจุบันมีความไม่สอดคล้องกันระหว่างความตั้งใจที่จะใช้ AI อย่างรับผิดชอบกับการดำเนินการที่เกิดขึ้นจริง ซึ่งมีเพียง 2% ของบริษัทที่ระบุว่า พวกเขาได้ใช้งาน AI ที่มีความรับผิดชอบอย่างเต็มรูปแบบ และอีก 31% คาดว่าจะสามารถทำได้ภายใน 18 เดือนข้างหน้า โดยสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดช่องว่างนี้เพราะบริษัทอาจมองว่าเป็นเพียงกฎระเบียบที่ให้ปฏิบัติตาม ทำให้มีความคิดว่า 'ไม่ใช่หน้าที่ของบริษัท'

การใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ

AI ที่มีความรับผิดชอบเป็นความสามารถที่จำเป็นในการประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นของระบบ AI และจะมีความสำคัญมากยิ่งขึ้นสำหรับระบบ Gen AI ดังนั้น การฝัง AI ที่มีความรับผิดชอบลงในองค์กรต้องพิจารณาตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบ และแนวทางการใช้งานสำหรับพนักงานระดับผู้จัดการในการนำ AI ที่มีความรับผิดชอบไปใช้ทั่วทั้งองค์กร

ในขณะเดียวกัน ผู้นำจะต้องให้ความรู้แก่พนักงานเกี่ยวกับข้อควรพิจารณาด้านความปลอดภัย กฎหมาย และจริยธรรมของ AI โดยเฉพาะประเด็นความโปร่งใสเกี่ยวกับการใช้ Gen AI ในการตัดสินใจและให้บริการ ความตระหนักรู้ที่มาจากความรู้ที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการจัดการประโยชน์และความเสี่ยงของ Gen AI จะช่วยให้พนักงานมีความมั่นใจมากขึ้นในการใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ

เพื่อช่วยองค์กรต่างๆ เอคเซนเชอร์ได้กำหนดกรอบการทำงานเพื่อสร้างรากฐานของ AI ที่มีความรับผิดชอบ กรอบการทำงานนี้ช่วยให้องค์กรสามารถประเมินผลกระทบของกฎระเบียบใหม่และตอบสนองข้อกำหนดการปฏิบัติตามได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ต้องเริ่มต้นใหม่ทุกครั้ง ประกอบด้วย 4 ส่วนสำคัญ ได้แก่

• องค์กร: ผู้นำที่แข็งแกร่งมีบทบาทสำคัญในการเสริมศักยภาพของพนักงาน และยกระดับ AI ที่มีความรับผิดชอบให้เป็นเรื่องที่จำเป็นในการประกอบธุรกิจ ซึ่งการทำให้วิธีการทำงานนี้เป็นที่แพร่หลาย องค์กรที่ประสบความสำเร็จได้ตระหนักถึงความจำเป็นในการสร้างบทบาทใหม่ๆ และดำเนินการพัฒนาทักษะ ปรับทักษะ หรือจ้างงานอย่างจริงจัง รวมถึงส่งเสริมวัฒนธรรมที่ให้พนักงานสามารถแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับระบบ AI ได้โดยไม่กระทบต่อการพัฒนานวัตกรรม นอกจากนี้ เกณฑ์วัดความสำเร็จที่ชัดเจน แรงจูงใจ และการฝึกอบรมล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่องค์กรต้องมี
• การปฏิบัติงาน: การสร้างโครงสร้างการกำกับดูแลที่โปร่งใสและครอบคลุมทุกสายงาน จะสร้างความมั่นใจและความไว้วางใจภายในองค์กรเกี่ยวกับเทคโนโลยี AI ได้ โดยระบุบทบาท ความคาดหวัง และความรับผิดชอบ การจัดตั้งคณะกรรมการด้านจริยธรรมที่มาจากแต่ละสายงานตั้งแต่ในช่วงเริ่มต้น จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ด้วยการกำหนดบทบาท วิธีการทำงาน และอำนาจในการกำกับดูแล คณะกรรมการนี้จะช่วยให้ขั้นตอนการดำเนินงานเป็นไปอย่างต่อเนื่องและตอบสนองต่อความต้องการได้อย่างตรงจุดและทันที
• ด้านเทคนิค: องค์กรควรออกแบบและปรับใช้โมเดล ระบบ และแพลตฟอร์ม AI ที่น่าเชื่อถือ เที่ยงธรรม และสามารถอธิบายได้ตั้งแต่ต้น นอกจากนี้ เทคนิคเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณที่ได้รับการพิสูจน์แล้วในการประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น จะช่วยให้องค์กรบรรลุข้อตกลงร่วมกันในการลดความเสี่ยงระหว่างสายงานต่างๆ รวมถึงการใช้เวลาทำความเข้าใจปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อความคลาดเคลื่อน จะนำไปสู่กลยุทธ์การแก้ปัญหาที่ดีขึ้นทั้งสำหรับองค์กรและการใช้งาน AI การมีเครื่องมือที่เหมาะสมในการตรวจสอบปัจจัยที่ส่งผลต่อความคลาดเคลื่อน และทำความเข้าใจผลกระทบของการตัดสินใจอย่างเป็นธรรมจึงเป็นสิ่งสำคัญ
• ชื่อเสียงองค์กร: องค์กรชั้นนำจะอธิบายถึงพันธกิจธุรกิจที่มีความรับผิดชอบอย่างชัดเจน โดยยึดมั่นในค่านิยมขององค์กร การวัดผลและการติดตามตัวชี้วัดหลักของ AI ที่มีความรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง ช่วยให้มั่นใจได้ว่าองค์กรกำลังจัดการความเสี่ยงและสื่อสารด้วยความโปร่งใส ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายในองค์กรอาจสงสัยในคุณค่าด้านจริยธรรม แต่องค์กรที่ประสบความสำเร็จจะยอมรับในความสงสัยและมุมมองใหม่ๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งกระตุ้นให้ทีมทำงานหลักทดสอบหลักการที่กำหนดขึ้นอย่างเข้มข้น ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นหลักการที่ได้รับการพิจารณาอย่างรอบคอบมากขึ้น และเป็นหลักการที่ทุกคนมั่นใจ

การขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงองค์กรด้วย AI

AI กำลังกลายเป็นตัวเร่งการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ในภาคเศรษฐกิจ การตลาด สังคม และรัฐบาล ด้วยภูมิทัศน์ดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา AI ที่มีความรับผิดชอบจะมีบทบาทสำคัญในการกำหนดอนาคต

“เราเชื่อในหลักการที่จะทำให้ทุกคนเข้าถึง AI ได้ พร้อมกับการเน้นย้ำถึงความสำคัญของการใช้งาน AI อย่างรับผิดชอบ  เอคเซนเชอร์ได้เดินหน้าโครงการเกี่ยวกับการใช้ AI อย่างรับผิดชอบในทุกระดับขององค์กรมาตั้งแต่ปี 2022 โดยเน้นติดตามการใช้งาน AI ทำความเข้าใจว่า AI ถูกใช้ไปเพื่ออะไร ประเมินระดับความเสี่ยงของระบบ AI และมีกลยุทธ์ในการลดความเสี่ยงด้านต่างๆ พร้อมพัฒนาโปรแกรมติดตามหลังการใช้งานเพื่อตรวจสอบระบบ AI อย่างต่อเนื่อง โครงการนี้เน้นการเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับการใช้ AI อย่างรับผิดชอบ ด้วยการอบรมด้านจริยธรรมและการปฏิบัติตามแนวทางที่เหมาะสม อบรมเทคนิคขั้นสูงสำหรับคนที่ต้องใช้ AI และยังอบรมเรื่องการการใช้ AI อย่างรับผิดชอบด้วย” นายอภิชาต อรุณคุณารักษ์ กรรมการผู้จัดการ สายงานเทคโนโลยี เอคเซนเชอร์ ประเทศไทย กล่าว