ภาพโดย BBVA Open Innovation

ถ้าพูดถึง Startup น่าจะเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่คนรุ่นใหม่หลายคนฝันถึง สำหรับผมแล้วในตอนแรกคำว่า Startup เป็นอะไรที่ดูยิ่งใหญ่ และห่างไกลมากแต่ด้วยจังหวะและโอกาสทำให้ชีวิตได้เข้ามาทำและลุยกับมันจริงๆ กับ Hisobus Startup น้องใหม่ที่ความตั้งใจของเราคือ “ทำยังไงให้การเดินทางด้วยรถบัสของคุณมีความง่ายและปลอดภัยมากที่สุด “ และนี้คือสิ่งที่ผมได้เรียนรู้ตลอด 1 ปีในการทำธุรกิจ Startup ครับ

1. เริ่มต้นด้วยการทำ Prototype พิสูจน์ไอเดียของเราในตอนเริ่มธุรกิจใหม่ๆ และเรายังไม่มีเงินทุน การทำยังไงให้เราได้ทดลองตลาดว่าในไอเดียธุรกิจของเรานั้นมี Demand จริงๆหริอไม่นั้นเป็นเรื่องที่สำคัญมากเพราะธุรกิจที่จะอยู่ได้และได้รับความสนใจจาก Investor ต่างๆ ควรจะต้องมีการพิสูจน์ไอเดียในระดับหนึ่ง เช่นในตอนที่ผมเริ่ม Hisobus ตอนนั้นผมกับเพื่อนอีกคนทำแค่เปิดเว็บไซต์แล้วยิงโฆษณาผ่าน Google Ads แล้วดูว่ามี Traffic และยอดสั่งซื้อเข้ามาจริงหรือไม่เมื่อทำอยู่ประมาณ 2 เดือนก็เริ่มรู้ว่าไอเดียธุรกิจนี้ไปได้ และมองการพัฒนาธุรกิจในขั้นต่อไป
2. เรียนรู้จากตำรายังไงก็ไม่เท่าลงสนามจริง อ่านหนังสือ 100 เล่มยังไงก็ไม่เท่ากับลงสนามจริง ผมเข้าใจข้อนี้มากที่สุดก็เมือเราเริ่มทำการ Pitch ครั้งแรกหลังเรียนจบหลักสูตร Startup Ready ที่เขาบ่มเพาะคนที่สนใจในการสร้างธุรกิจ Startup ขั้นตอนต่างๆ ความตื่นเต้น การเรียงลำดับความคิด , การสรุป Business Model , การสรุป Revenue Model และการสร้างให้สิ่งเหล่านั้นเกิดขึ้นจริง จากจุดนี้ทำให้ผมเรียนรู้ว่าการ Learning พร้อม Doing คือสิ่งที่สำคัญในการฝึกฝนในการทำธุรกิจ
3. ทีมเป็นเรื่องที่สำคัญมาก องค์ประกอบของทีมผมว่านี้เป็นสิ่งนึงที่สำคัญมากๆ ในตอนแรกนั้นทีมของผมมีเพียงแค่คนที่เป็น Ceo ( Chief Executive Officer ) และตัวผมที่เป็น Cmo ( Chief Marketing Officer ) ในตอนนั้นสิ่งที่เราพบเจอคือแล้วใครละจะเป็นคนที่ทำไอเดียที่เรามีให้สามารถออกมาเป็นจริงได้ขั้นตอนในการเฟ้นหา Cto ( Chief Technology Officer ) เป็นเรื่องที่ยากมากจนได้มาเจอกับตุ่นเพื่อนสมัยมัธยมของเจ Ceo ของทีม นั้นคือจุดประกายทีทำให้เกิดจุดบรรจบระหว่างไอเดียและนวัตกรรม ผมได้เรียนรู้ว่าการทำงานเป็นทีม และ องค์ประกอบของทีมเป็นสิ่งที่สำคัญมากในการทำธุรกิจหากไม่มีองค์ประกอบตัว Platform คงไม่สามารถจะ Launch ในช่วงต้นปี 2019 ได้
4. การ Pitching สิ่งที่ Startup ต้องให้ความสำคัญ เชื่อว่าหลายๆคนก็คงรู้กันดีว่าการ Pitching เป็นสิ่งที่สำคัญมากและมีหลักการมากมายที่มีผู้รู้หลายท่านแนะนำเช่นหลักการ 7 Elevator Pitch หรือสิ่งต่างๆมากมายผมว่าสิ่งที่หลายคนที่กำลังเริ่มทำ Startupควรจะเริ่มมอง 2 มุมนั้นคือ 1. การพรีเซนต์ , 2. การตอบคำถาม สำหรับผมแล้วจุดนึงที่วัดกันว่า Investor ไม่ว่าจะป็น Angel Investor หรือ Venture Capital จะสนใจธุรกิจของเราไหมนั้นคือการตอบคำถาม เพราะมนุษย์ส่วนใหญ่ชอบการสื่อสารแบบ 2 Ways Communication และ รายละเอียดของธุรกิจคุณที่เหล่า Investor สงสัยก็จะถูกคลี่คลายในช่วงนี้คำแนะนำของผมคือให้สรุปสิ่งที่เหล่า Investor ถามทุกครั้งเพื่อเราจะสามารถทำการบ้านและแก้ไขปัญหาเหล่านั้นให้ดีขึ้น
5. การหาผู้มีประสบการณ์เข้ามาอยู่ในทีมช่วยให้ธุรกิจเติบโตได้รวดเร็วขึ้น ความเก่งอาจไม่สู้ประสบการณ์คืออีก 1 สิ่งสำคัญที่ผมได้เรียนรู้จากการทำ Startup ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบ Business Model , การประเมินมูลค่า (Validation) ของบริษัท , การดิวกับ Partner ที่มีขนาดใหญ่ สิ่งเหล่านี้หากได้ผู้มีประสบการณ์ไม่ว่าจะมาจากคนที่เคยทำ Startup และ Exit ไปแล้ว หรือ คนที่เชี่ยวชาญในการวางกลยุทธ์ธุรกิจสิ่งเหล่านี้จะทำให้ธุรกิจของเราเติบโตได้อย่างรวดเร็วมากยิ่งขึ้น
6. อะไรคือเรื่องก่อนที่เราจะคิด Funding ในช่วงแรกๆของการทำ Hisobus เรื่อง Funding เป็นสิ่งที่ผมคิดอยู่ตลอดเวลาแต่เมื่อมีโอกาสได้ทำการ Pitching บ่อยขึ้นและเคยมี Investor สนใจเข้ามาลงทุนในธุรกิจ ผมมี 6 เรื่องที่เราควรคิดก่อนการทำ Funding

• คนที่จะเข้ามาลงทุนในธุรกิจของเราจะส่งเสริมธุรกิจของเราในมุมอื่นๆมากแค่ไหนที่ไม่ใช่แค่ตัวเงิน
• ธุรกิจของเราต้องการความเร็วในการเติบโตมากแค่ไหน
• อะไรคือสิ่งที่เราจะให้กับผู้ถือหุ้นนอกจากมูลค่าของหุ้น
• เราอยากทำงานกับเขาจริงๆไหม
• มูลค่าของบริษัทที่แท้จริง
• โอกาสในการขยายธุรกิจที่มากกว่าแค่ประเทศไทย

เรื่องราวเหล่านี้คือสิ่งที่ผมได้เรียนรู้ตลอด 1 ปีที่ผ่านมาหวังว่าจะมีประโยชน์กับคนรุ่นใหม่และทุกท่านที่กำลังจะเริ่มทำ Startup ของตัวเองครับ