กระทรวงพาณิชย์ เร่งปฏิรูประบบราชการด้วย AI และ Cloud เปิดตัว “MOC Plus” ผนึกกำลัง 4 บิ๊กเทคระดับโลก

กระทรวงพาณิชย์ประกาศหมุดหมายสำคัญของการปฏิรูประบบราชการ โดยเปิดตัว MOC Plus โครงการเพื่อยกระดับบริการรัฐด้วย AI และ Cloud โดยร่วมกับ 4 องค์กรเทคโนโลยีระดับโลก ได้แก่ Amazon Web Services (AWS), Google Cloud ประเทศไทย, Huawei Technologies Thailand และ Microsoft ประเทศไทย โดยเป็นการดำเนินภายใต้นโยบาย Quick Big Win เพื่อการฟื้นฟูเศรษฐกิจอย่างเร่งด่วน เตรียมยกระดับกระทรวงพาณิชย์สู่การเป็น “จุดเดียว จบจริง” หรือ Single Window สำหรับบริการภาครัฐด้านพาณิชย์อย่างเต็มรูปแบบ

คุณศุภจี สุธรรมพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ระบุว่า MOC Plus ถูกออกแบบมาเพื่อ “เปลี่ยนภาระให้เป็นความสะดวก” กล่าวคือเน้นเแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง เช่น การทำงานแบบแยกส่วน (Silo), ข้อมูลกระจัดกระจาย และขั้นตอนที่ซับซ้อน ทำให้ประชาชนต้องเสียเวลาและต้นทุนจำนวนมากในการติดต่อราชการ MOC Plus จะเข้ามาบูรณาการข้อมูลทุกกรมและนำ AI เข้ามาช่วยในงานบริการ วิเคราะห์ข้อมูล และตรวจสอบความโปร่งใส เพื่อยกระดับประสิทธิภาพการทำงานทั้งระบบให้รวดเร็วและสะดวกสบาย รวมถึงช่วยให้ข้าราชการมีเวลาทำงานเชิงกลยุทธ์มากขึ้นแทนงานซ้ำซ้อน

“MOC Plus ไม่ใช่แค่โครงการเทคโนโลยี แต่เป็นการปฏิรูประบบราชการของกระทรวงพาณิชย์อย่างแท้จริง เพื่อประโยชน์ของประชาชนและภาคธุรกิจ เราจะทำให้บริการรัฐทันสมัย โปร่งใส เชื่อถือได้ และตอบโจทย์ยุคใหม่” นางศุภจี สุธรรมพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ 

ผสานพลัง 4 บิ๊กเทคเพื่อยกระดับโครงสร้างพื้นฐานของรัฐ

กระทรวงได้ร่วมมือกับ 4 บริษัทเทคชั้นนำของโลก เพื่อพัฒนา 3 โครงสร้างพื้นฐานหลัก ได้แก่

1. สถาปัตยกรรมข้อมูลกลาง (Central Data Architecture) เชื่อมต่อข้อมูลทุกกรมเข้าด้วยกัน
2. ระบบ Cloud ที่มีความปลอดภัยระดับสากล
3. โครงสร้างพื้นฐาน AI สำหรับทุกกรมในกระทรวง

ความร่วมมือนี้ช่วยให้ข้อมูลจากทุกหน่วยงานเชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ โปร่งใส และสามารถตรวจสอบย้อนหลังได้ทันที ลดช่องโหว่ของการทุจริต ถือเป็นก้าวสำคัญที่ยกระดับมาตรฐานการให้บริการรัฐในระดับสากล

4 เป้าหมายหลักของ MOC Plus

MOC Plus ถูกออกแบบมาโดยมี 4 เป้าหมายสำคัญดังนี้:

1. Excellence Services: ยกระดับมาตรฐานการให้บริการด้วยข้อมูลที่ถูกต้อง แม่นยำ และเชื่อถือได้
2. Good Experience: ให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง ผ่านผู้ช่วย AI เพื่อลดการรอสายและลดการเดินทาง
3. Personalized Service: ใช้ AI วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อให้คำแนะนำเฉพาะบุคคล 
4. Transparency: ทุกขั้นตอนสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ เพื่อลดช่องว่างและโอกาสในการทุจริต

โครงการนำร่องใน 3 กรมหลัก

MOC Plus เริ่มใช้งานจริงใน 3 หน่วยงานสำคัญ เพื่อแก้ปัญหาเชิงโครงสร้างที่ส่งผลกระทบต่อภาคธุรกิจมายาวนาน ได้แก่

กรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD) นำ AI มาตรวจจับความเสี่ยงด้านนอมินีผ่านระบบ Risk Score Card วิเคราะห์รูปแบบบัญชีม้า การใช้ที่อยู่ซ้ำ ความสอดคล้องของรายได้กับสถานะผู้ถือหุ้น และตรวจสอบความเป็นพลเมืองของกรรมการ ช่วยลดช่องโหว่การจดทะเบียนที่ผิดปกติ

กรมทรัพย์สินทางปัญญา (DIP) นำ AI มาช่วยตรวจสอบความทับซ้อนของเครื่องหมายการค้า และใช้ Chatbot AI เพื่อตอบคำถามผู้ประกอบการ ทำให้การตรวจพิจารณามีความรวดเร็วและแม่นยำขึ้น

กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) พัฒนา AI ผู้ช่วยด้านข้อมูลการค้าระหว่างประเทศ ช่วยผู้ประกอบการ โดยเฉพาะ SME ให้เข้าถึงข้อมูลสำคัญ เช่น ข้อมูลการประเมินสิทธิประโยชน์ FTA ที่เหมาะสมกับสินค้า และข้อมูลนำเข้า–ส่งออกในตลาดต่างประเทศได้สะดวกขึ้น ลดอุปสรรคที่เคยขัดขวางการขยายธุรกิจไปสู่ตลาดโลก

บริการแรกที่ประชาชนรับรู้ประโยชน์ได้ทันทีคือ คอลเซ็นเตอร์กลางของกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งนำ AI เข้ามาช่วยตอบคำถาม โดยใช้ข้อมูลจากฐานข้อมูลรวมของทุกกรม ลดความยุ่งยากจากการที่ประชาชนต้องกดเมนูซ้ำซ้อน ลดปัญหาโทรผิดหน่วยงาน และช่วยส่งต่อคำถามให้เจ้าหน้าที่บริการต่อได้อย่างรวดเร็ว ถือเป็นต้นแบบของบริการรัฐในยุคดิจิทัลที่เน้นความสะดวกและความแม่นยำเป็นหลัก

แผนระยะ 5 ปีสู่ Digital Commerce Ministry

กระทรวงเตรียมเดินหน้า Upskill บุคลากรด้าน AI ในปี 2569 โดยได้รับความร่วมมือจาก 4 บริษัทเทค ทั้งในด้านองค์ความรู้ เครื่องมือ และหลักสูตรฝึกอบรม เพื่อให้เจ้าหน้าที่ทุกกรมสามารถใช้งาน AI ได้เต็มศักยภาพ

รวมถึงมีการจัดทำ Master Plan ระยะ 5 ปี ที่มุ่งวางระบบข้อมูล–AI–Cloud เพื่อนำไปสู่การพัฒนากระทรวงพาณิชย์ให้เป็น Digital Commerce Ministry อย่างสมบูรณ์