ปัจจุบันการทำเกษตรกรรมมีหลากหลายเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ช่วยให้ “เกษตรกร” ทำงานได้ง่ายขึ้น มีความแม่นยำโดยไม่ต้องคาดเดาจากสภาพดินฟ้าอากาศ และช่วยลดต้นทุน อีกทั้งยังมีหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่ช่วยสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง โดยที่ผ่านมา “สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA” มุ่งให้ความสำคัญกับการส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบโจทย์การทำเกษตรกรรมผ่านหลากหลายโครงการตั้งแต่ต้นแบบจนถึงการนำไปใช้จริงและการขยายผล เช่น โครงการ Inno4Farmers โครงการ AgTechConnext โครงการ AgGrowth ย่านนวัตกรรมเกษตรและอาหารแม่โจ้ ฯลฯ และยังเป็นผู้เชื่อมโยงความล้ำสมัยในหลากหลายด้านไปสู่ไร่นา ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ หรือแม้แต่กระทั่งพื้นที่เล็ก ๆ ในเมืองให้สามารถทำการเกษตรได้แบบไร้ข้อจำกัด

NIA พาส่อง 6 เทรนด์นวัตกรรมเกษตรจาก 12 ฝีมือสตาร์ทอัพไทยดาวรุ่ง

เทคโนโลยีและนวัตกรรมจะช่วยให้การทำเกษตรในยุคดิจิทัลง่ายขึ้น ผลผลิตดีขึ้น ลดต้นทุน ทุ่นแรง สร้างตลาด ปรับเปลี่ยนการเกษตรแบบดั้งเดิมสู่การเกษตรอัจฉริยะหรือเกษตรแม่นยำ จำเป็นต้องอาศัยแรงสนับสนุนจากผู้ใช้งานอย่างเกษตรกรและธุรกิจเกษตร เพื่อให้เกิดการแพร่กระจายและการใช้งานผลิตภัณฑ์และบริการจากสตาร์ทอัพเกษตรไทย ซึ่งจะส่งผลให้เกิดการพลิกโฉมเกษตรของไทยสู่การเติบโตไปอย่างยั่งยืน

เทรนด์การเกษตรดิจิทัล การจัดการฟาร์มด้วยเซนเซอร์ และระบบไอโอที ถูกนำมาใช้ในภาคการเกษตรเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะการนำข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการปลูกพืชแต่ละชนิดมาศึกษา เพื่อวิเคราะห์การเจริญเติบโต การป้องกันโรค ความเหมาะสมกับพื้นที่เพาะปลูก ร่วมกับการพัฒนาเซนเซอร์และอุปกรณ์ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในแต่ละพื้นที่ เช่น ฟาร์มคอนเนค เอเซีย ระบบควบคุมและติดตามการบริหารจัดการน้ำและปุ๋ยในแปลงปลูกเมล่อนกลางแจ้งให้มีความแม่นยำและเที่ยงตรงด้วยเทคโนโลยี IoT Fertigation ช่วยเพิ่มผลผลิตคุณภาพสูงทั้งเกรดเอและเกรดพรีเมี่ยมได้ตรงตามความต้องการผู้บริโภค อีกทั้งได้พัฒนาระบบ AI จากข้อมูลการปลูกเมล่อน เพื่อให้เกิดการทำเกษตรได้อย่างแม่นยำขึ้น เมอร์ลิเนียม ฟาร์ม ระบบเกษตรอัจฉริยะที่สื่อสารข้อมูลไร้สายด้วยเทคโนโลยีผลิตพลังงานในตัวด้วยแสงความเข้มต่ำ แก้ปัญหาความยุ่งยากของสมาร์ทฟาร์มแบบเดิมไปโดยสิ้นเชิง ไม่มีต้องมีสายไฟ แดดน้อยก็ทำงานได้

เทรนด์เครื่องจักรกลเกษตร หุ่นยนต์ โดรนและระบบอัตโนมัติ ซึ่งปัจจุบันที่เห็นเพิ่มมากขึ้นคือ อากาศยานไร้คนขับ หรือ "โดรน" ที่เข้ามาตอบโจทย์การแก้ปัญหาเกษตร เช่น การพ่นยาพ่นปุ๋ย การหว่านเมล็ด การเก็บและวิเคราะห์ข้อมูลรายแปลงเพื่อทำให้สามารถทำการเกษตรได้อย่างแม่นยำขึ้น และระบบอัตโนมัติที่ช่วยผ่อนแรงการทำงานให้เกษตรกร เช่น ไทเกอร์ โดรน โดรนสัญชาติไทยที่มีมาตรฐานเทียบเท่าสากล ใช้งานง่ายด้วยเมนูภาษาไทย มีระบบวางแผนเส้นทางการบินที่แม่นยำสูงและปลอดภัยทุกพื้นที่ พร้อมฟังก์ชันการใช้งานเพื่อเกษตรกรไทยโดยเฉพาะ เช่น โหมดโชยรวง ที่ช่วยให้ผลผลิตการเกษตรไม่เสียหายจากการบินโดรน โหมดกันข้าวไหม้ ที่ช่วยให้การฉีดพ่นเป็นไปได้อย่างสม่ำเสมอไม่มากเกินไป พร้อมการเก็บข้อมูลอย่างแม่นยำและปลอดภัย ริมโบติก เรือรดน้ำไร้คนขับ ด้วยอุปกรณ์ต่อพ่วงเพิ่มเติมของเรือรดน้ำชาวสวนที่มีอยู่ ทำหน้าที่ควบคุมเรือรดน้ำแทนคน การตรวจจับร่องน้ำ สัญญาณที่ได้จากเซนเซอร์ส่งไปยังหน่วยประมวลผล และส่งไปควบคุมใบพัดให้หมุนทางซ้าย-ขวา เพื่อควบคุมหัวเรือให้อยู่กลางร่องน้ำเสมอ และควบคุมการเลี้ยวเมื่อเจอทางแยกของร่องน้ำ รวมทั้งสามารถตั้งค่าจำนวนร่องน้ำที่ต้องการรดได้ และเมื่อครบจำนวนตามกำหนดจะสั่งเครื่องยนต์ให้หยุดทำงานได้

เทรนด์เทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตร เพื่อพัฒนากระบวนการเกษตรให้มีประสิทธิภาพสูง เช่น พันธุ์พืชทนโรค สารชีวภาพกำจัดโรค ปุ๋ยเพิ่มประสิทธิภาพ โดยสตาร์อทัพในกลุ่มนี้จะเป็นการต่อยอดผลงานวิจัยอย่างน้อย 4 - 5 ปี สำหรับเป็นฐานองค์ความรู้มาสร้างให้เกิดธุรกิจ เช่น สยาม โนวาส ที่ผลิตน้ำเชื้อโคคัดแยกเพศแห่งแรกของไทยด้วยกรรมวิธีการคัดเพศจากเซลล์น้ำเชื้อโดยปฏิกิริยาไซโตทอกซิคจากโมโนโคลนอลแอนติบอดี ทำให้เพิ่มอัตราการผสมติดและทำให้เกิดลูกเพศเมียได้สูงถึงร้อยละ 70 – 75 ยูนิฟาร์ส พัฒนาสารเสริมชีวภาพที่มีฤทธิ์ทำลายเชื้อซาลโมเนลล่าในลำไส้สัตว์ ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญในระบบทางเดินอาหารของไก่ เพื่อทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะและสารเคมี ขณะนี้อยู่ระหว่างพัฒนาผลิตจากแบคเทอริโอเฟจในโรคไก่อื่นๆ เช่น โรคบิด และ โรคในสัตว์น้ำ เช่น กุ้ง ปลา

เทรนด์การจัดการฟาร์มรูปแบบใหม่ ที่ครอบคลุมทั้งการปลูกพืชระบบปิดโดยใช้แสงเทียม ตอบโจทย์การปลูกพืชในเมืองโดยที่ไม่ต้องรอฟ้าฝนและแสงแดด การปลูกผักที่สะอาดไม่ต้องใช้ยาฆ่าแมลง โดยสิ่งสำคัญคือความคุ้มค่าของการลงทุน ซึ่งผู้ปลูกจำเป็นต้องเลือกกลุ่มผักและผลิตผลทางการเกษตรที่สอดรับกับความต้องการของผู้บริโภค สามารถแข่งขันในด้านราคาได้ เช่น โนบิทเทอร์ แพลตฟอร์ม “ปลูก ณ จุดขาย” พร้อมส่งขายออนไลน์ โดยแปลงอาคารเก่าเป็นโรงเรือนปลูกพืชระบบปิด และปีนี้ได้เปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ “ผักเคล Low K” จากการวิจัยพัฒนาการปลูกพืชระบบปิดใช้ประโยชน์จากแสงไฟคัดเลือกความยาวคลื่นเหมาะสมเพื่อลดสารโพแทสเซียมในผัก ไดสตาร์เฟรช ที่เกิดจากความต้องการผักปราศจากยาฆ่าแมลง จึงเกิดเป็นโรงงานผลิตพืชระบบปิดที่ควบคุมสภาพแวดล้อมได้ ทั้งการให้น้ำ ให้แสง อุณหภูมิและความชื้นที่เหมาะสม ซึ่งนอกจากจะช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดีแล้ว ยังสามารถปลูกพืชนอกฤดูกาลได้ เน้นการปลูกพืชผักกินใบ พร้อมบริการจัดส่งผักที่เก็บเกี่ยวไม่เกิน 3 ชั่วโมงจากฟาร์มในกรุงเทพและปริมณฑลถึงหน้าบ้าน

เทรนด์การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวและขนส่ง นวัตกรรมที่ทำให้สินค้าเกษตรทั้งผัก ผลไม้ สัตว์น้ำ เนื้อสัตว์ ยังคงรสชาติและความสดใหม่ไว้ โดยการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่ยืดอายุ กระบวนการไม่ใช่สารเคมี และการขนส่งที่มีประสิทธิภาพ ถือเป็นโจทย์ที่น่าสนใจ เข่น อีเดน สารเคลือบเนื้อผลไม้บริโภคได้ ผลิตสารสกัดจากธรรมชาติ ช่วยยืดอายุ รักษาความสด และชะลอการเสื่อมสภาพของผลไม้ตัดแต่ง ผักผลไม้สด เช่น ทุเรียน มะม่วง หน่อไม้ฝรั่ง ตะไคร้ เอ็มเอซี ระบบล้างผักและผลไม้เพื่อลดการตกค้างของยาฆ่าแมลงและจุลินทรีย์ด้วยเทคโนโลยีออกซิไดส์ขั้นสูง เพื่อสลายโครงสร้างโมเลกุลยาฆ่าแมลงและโครงสร้างเซลล์จุลินทรีย์ได้เป็นสารประกอบคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำ ทำให้สินค้าผักและผลไม้มีความปลอดภัยมากขึ้น ช่วยเพิ่มอายุการเก็บรักษา และการลดการสูญเสียจากกระบวนการผลิต

เทรนด์บริการทางธุรกิจเกษตร แพลตฟอร์มเชื่อมโยงเกษตรกรและผู้ให้บริการด้านการเกษตร รวมถึงบริการแพลตฟอร์มตลาดออนไลน์ ที่จะช่วยให้เกษตรกรเข้าถึงผู้บริโภคได้โดยไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลาง โดยตลาดหรือร้านค้าที่มีบริการจำหน่ายของสดออนไลน์ จะเป็นแหล่งรวบรวมสินค้าสดและสินค้าแปรรูปสำหรับขายให้กับผู้บริโภค กลุ่มธุรกิจเกษตร หรืออุตสาหกรรม ซึ่งในปัจจุบันมีการแข่งขันด้านราคาบวกกับค่าขนส่งที่สูง ทำให้สตาร์ทอัพเกษตรในกลุ่มนี้ต้องหารูปแบบธุรกิจที่จะก้าวผ่านปัญหาไปให้ได้ เช่น ส่งสด ระบบบริการจัดการขายสินค้าทางการเกษตรสู่ผู้บริโภคและธุรกิจ โดยนำสินค้าคุณภาพดีจากตลาดสดที่เป็นแหล่งรวบรวมสินค้าเกษตรผ่านผู้เชี่ยวชาญมืออาชีพสู่ผู้บริโภคและธุรกิจ สร้างความมั่นใจในคุณภาพและราคาที่เป็นธรรม บอร์น ไทยแลนด์ แพลตฟอร์มพัฒนาธุรกิจและสร้างนวัตกรรมตลาดสินค้าเพื่อชุมชน กับภารกิจช่วยยกระดับ สร้างยอดขายและรายได้ให้สินค้าเกษตรอัตลักษณ์ท้องถิ่น สินค้าชุมชนอย่างมีระบบ เข้าใจทั้งชุมชนและความต้องการตลาดที่จะเชื่อมสินค้าชุมชนสู่ผู้บริโภคอย่างตรงความต้องการ