หลังจากที่เราก็ได้ยินข่าวดีให้รู้สึกอุ่นใจกันไปแล้วว่า เรือบรรทุกสินค้าลำยักษ์ Ever Given ได้ลอยลำขึ้นมาในที่สุด และคลองสุเอซกลับมาเปิดน่านน้ำอีกครั้ง ซึ่งเป็นช่องทางสำคัญในการลำเลียงสินค้าระหว่างยุโรปและเอเชีย

อย่างไรก็ตามต้องบอกว่า ฟ้าหลังฝนอาจไม่สวยงามอย่างที่คิด โดยเหตุการณ์ที่ผ่านมาที่เรือ Ever Given กีดขวางคลองสุเอซเป็นเวลาเกือบสัปดาห์นั้น ก็ได้ทำให้ระบบห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) บนน่านน้ำหยุดชะงัก ความเสียหายที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เพียงมูลค่าการค้าที่สูญไป 1 หมื่นล้านดอลลาร์ต่อวัน หรือ 400 ล้านดอลลาร์ต่อชั่วโมงเท่านั้น แต่เหตุการณ์นี้ก็ได้ทำให้ธุรกิจหลายภาคส่วนล้วนได้รับผลกระทบต่อกันเป็นลูกโซ่ และต้องใช้เวลาในการฟื้นฟูนานนับเดือน 

ฝันร้ายซ้ำเติมอุตสาหกรรมน้ำมันและแก๊สธรรมชาติ

ในช่วงเดือนก.พ. ที่ผ่านมา เราคงได้เห็นเหตุการณ์พายุหิมะถล่มรัฐเท็กซัสจนทำให้พื้นที่บริเวณโดยรอบไฟฟ้าใช้การไม่ได้เป็นเวลาราว 1 สัปดาห์ ซึ่งรัฐเท็กซัสเป็นหนึ่งในผู้นำการผลิตน้ำมันดิบและแก๊สธรรมชาติระดับต้น ๆ ของโลก เหตุการณ์นี้ก็ได้ทำให้ปริมาณน้ำมันดิบไม่เพียงพอต่อความต้องการ ซ้ำยังให้ราคาน้ำมันดิบปิดการซื้อขายยืนเหนือระดับ 65 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล

เช่นเดียวกัน เคราะห์ซ้ำกรรมซัด เรือ Ever Given ได้ทำให้เรือรอบข้างนับหลายร้อยลำที่บรรทุกน้ำมันและผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมไม่สามารถสัญจรผ่านคลองสุเอซได้ บางส่วนเลือกเส้นทางที่จะอ้อมแหลมกู้ดโฮปทางตอนใต้ของแอฟริกา ซึ่งเพิ่มระยะเวลาการเดินทางต่อไปอีกเป็น 1 สัปดาห์ 

แม้ว่าเรือ Ever Given จะกลับมาแล่นบนน่านน้ำได้เป็นปกติแล้ว และองค์การประเทศผู้ส่งออกน้ำมันและชาติพันธมิตรที่นำโดยรัสเซีย หรือ โอเปกพลัส (OPEC+) ยืนยันว่าปริมาณน้ำมันเพียงพอต่ออุปสงค์ทั่วโลก อย่างไรก็ดี เหตุการณ์ครั้งนี้ได้ชะลอการขนส่งน้ำมันดิบในปริมาณ 8.8 ล้านบาร์เรล มูลค่า 550 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนหนึ่งเป็นของบริษัทรายใหญ่ที่บรรทุกน้ำมันดิบราว 30 แห่ง เช่น Basrah, Repsol และ Chevron ที่มีจุดมุ่งหมายมุ่งหน้าสู่ตลาดน้ำมันในจีน

ปศุสัตว์ส่งออกที่กำลังจะอดตาย

ในบรรดาเรือขนส่งที่สัญจรผ่านคลองสุเอซ มีเรือกว่า 20 ลำที่บรรทุกสัตว์ส่งออกสูงถึง 200,000 ตัว ระหว่างที่เผชิญเหตุการณ์ แน่นอนว่ามีสัตว์หลายหมื่นตัวเริ่มขาดแคลนอาหาร และเสี่ยงที่จะตายสูง เนื่องจากเรือได้เตรียมอาหารและทรัพยากรให้เพียงพอตามเวลาที่กำหนดเดินทางเท่านั้น ไม่ได้สำรองเพิ่มเป็น 1-2 สัปดาห์ 

ยิ่งไปกว่านั้น สุขอนามัยของสัตว์แย่ลงอย่างต่อเนื่อง เพราะสัตว์ชนิดต่าง ๆ อยู่กันอย่างอัดแน่นในเรือ ย่อมเสี่ยงที่จะติดเชื้อโรคระหว่างทางได้ ดังนั้น เจ้าหน้าที่หน่วยงานด้านสัตวแพทย์ อาหารและความปลอดภัยของโรมาเนียได้ย้ำว่าหากการจราจรบนน่านน้ำคลองสุเอซกลับมาเป็นปกติแล้ว ต้องการให้ความสำคัญกับเรือบรรทุกปศุสัตว์เป็นอันดับต้น ๆ 

ยักษ์ใหญ่เทคโนโลยีและรถยนต์ขาดแคลนชิ้นส่วนการผลิตต่อเนื่อง

เซมิคอนดักเตอร์ (Semiconductor) หรือสารกึ่งตัวนำซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิตชิ้นส่วนสำคัญสำหรับรถยนต์ สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ชิ้นอื่นก็ได้ขาดแคลนมาชั่วระยะหนึ่งแล้ว เหตุการณ์นี้ก็ได้ทำให้การขนส่งชิ้นส่วนดังกล่าวล่าช้าลงไปอย่างต่อเนื่อง ทำให้บริษัทต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มผู้ผลิตรถยนต์อย่าง General Motors, Toyota Motor และ Honda Motor ต้องออกมาประกาศระงับการผลิตหรือปิดโรงงานชั่วคราว เพราะไม่มีชิพเพียงพอต่อการผลิต เช่นเดียวกันนี้ Samsung Electronics ยักษ์ใหญ่เทคโนโลยีจากเกาหลีใต้ ก็ได้อ้างว่าจากการขาดแคลนเซมิคอนดักเตอร์ ก็อาจทำให้ผลประกอบการธุรกิจปรับตัวลงในไตรมาสถัดไป 

ในระยะยาว วิกฤติห่วงโซ่อุปทานส่งผลรุนแรงต่อบริษัทกลุ่มนี้ได้ แต่ก็มีบริษัทผลิตเซมิคอนดักเตอร์รายใหญ่อย่าง Taiwan Semiconductor Manufacturing และ Intel ที่พยายามลงทุนโรงงานผลิตชิ้นส่วนเพื่อเพิ่มปริมาณให้ทันต่อการผลิตในบริษัทต่าง ๆ จึงอาจกล่าวได้ว่าวิกฤตินี้ได้ยืดระยะเวลาการขาดแคลนชิ้นส่วน แต่ไม่ได้ก่อความเสียหายรุนแรงเท่าอุตสาหกรรมอื่น ๆ 

ไทยได้และเสียอะไรจากเหตุการณ์นี้ ? 

แน่นอนว่าเหตุการณ์นี้ได้สร้างความเสียหายต่ออุตสาหกรรมส่งออกและนำเข้าของไทย โดยคุณจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ระบุว่า เรือบรรทุกสินค้าจากไทยจำนวนหนึ่งบนคลองสุเอซต้องหาเส้นทางเดินเรือในระยะทางที่ไกลขึ้น และใช้เวลาขนส่งนานกว่าเดิม หากยังเรือ Ever Given ไม่สามารถเคลื่อนที่ต่อได้ตามระยะเวลาที่กำหนดไว้ รวมไปถึงปัญหาขาดแคลนตู้คอนเทนเนอร์ในการบรรจุสินค้าทั่วไป 

ในด้านพลังงาน คุณจุรินทร์กล่าวว่าไทยไม่ได้รับผลกระทบเท่าไร เพราะการนำเข้าน้ำมันดิบและแก๊สธรรมชาติของไทยไม่ได้มาจากเส้นทางคลองสุเอซมากเท่าไรนัก เช่นเดียวกัน ไทยยังมีแหล่งนำเข้าอีกหลายแห่งเพื่อนำน้ำมันดิบและแก๊สธรรมชาติมาใช้ประโยชน์ 

อ้างอิง WSJ , NYTIMES , BBC