Virtual Bank ไทยประกาศอย่างเป็นทางการ เจาะลึก 3 กลุ่มทุนผู้คว้าใบอนุญาตธนาคารไร้สาขา

ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้ประกาศรายชื่อผู้ที่ได้รับความเห็นชอบให้จัดตั้ง ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) อย่างเป็นทางการแล้วในวันที่ 19 มิถุนายน 2568 ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงครั้งประวัติศาสตร์ของธนาคารแบบดั้งเดิม

โดยจากการพิจารณาคำขออนุญาตทั้งหมด 5 ราย มีเพียง 3 กลุ่มกิจการที่ผ่านหลักเกณฑ์ และได้รับความเห็นชอบ ได้แก่

• บริษัท เอซีเอ็ม โฮลดิ้ง จำกัด (ACM Holding Co., Ltd.)
• ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน), บริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือ AIS และ บริษัท ปตท. น้ำมัน และการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) หรือ OR
• บริษัท เอสซีบี เอกซ์ จำกัด (มหาชน) หรือ SCBX, WeTechnology Limited และ KakaoBank Corp. 

ทำไมต้องมี Virtual Bank ?

เป้าหมายหลักของการเปิดตัว Virtual Bank ในครั้งนี้ คือการตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้ายุคดิจิทัล และที่สำคัญคือการเปิดโอกาสให้ กลุ่มลูกค้ารายย่อย (Retail) และธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ที่ยังไม่ได้รับบริการทางการเงินที่เหมาะสมหรือยังเข้าไม่ถึงบริการในปัจจุบัน ให้สามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์ทางการเงินได้ง่ายขึ้นผ่านช่องทางดิจิทัลเต็มรูปแบบ

จากข้อมูลของ ธปท. ชี้ให้เห็นช่องว่างสำคัญในระบบการเงินไทยที่ Virtual Bank จะสามารถเข้ามาช่วยแก้ไขได้ทั้งหมด 3 ข้อ ได้แก่

1. SME ตัวเล็กถูกทิ้งไว้ข้างหลัง โดย SME รายเล็กน้อยกว่า 50% ยังไม่สามารถเข้าถึงสินเชื่อในสถาบันการเงินได้
2. หนี้นอกระบบ โดยประชาชนที่มีรายได้น้อยหรือรายได้ไม่ประจำจำนวนมาก จำเป็นต้องพึ่งพาเงินกู้นอกระบบ ซึ่งต้องแบกรับอัตราดอกเบี้ยมากถึง 100%-300% ต่อปี
3. ความเปราะบางทางการเงิน โดย 76% ของกลุ่มผู้มีรายได้น้อยขาดสภาพคล่องอย่างหนัก และมีเงินออมสำรองไว้ใช้ในยามฉุกเฉินไม่ถึง 6 เดือน

โดย Virtual Bank ซึ่งเน้นดำเนินงานผ่านช่องทางดิจิทัลเต็มรูปแบบ จะมีต้นทุนการดำเนินงานที่ต่ำกว่า สามารถเสนอบริการทางการเงินรูปแบบใหม่ที่ตอบโจทย์ลูกค้าแต่ละกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่ม unserved และ underserverd ได้ดีขึ้น

ธปท. คาดหวังว่า Virtual Bank จะเข้ามาเป็นผู้เล่นรายใหม่ที่ช่วยกระตุ้นการแข่งขันในระบบธนาคาร ทั้งในด้านคุณภาพ ราคา และนวัตกรรม ซึ่งท้ายที่สุดแล้วประโยชน์จะตกอยู่กับผู้ใช้บริการและระบบเศรษฐกิจไทยโดยรวม โดยไม่สร้างความเสี่ยงต่อเสถียรภาพของระบบการเงินของประเทศ

ใช้เกณฑ์อะไรคัดเลือกผู้ได้รับใบอนุญาต

เพื่อให้ได้ Virtual Bank ที่สร้างประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกิจการเงินไทยได้อย่างยั่งยืนตามเป้าหมายข้างต้น ธปท. จะพิจารณาคำขออนุญาต โดยให้ความสำคัญกับคุณสมบัติ ศักยภาพ และความสามารถของผู้ขออนุญาตในการประกอบธุรกิจ Virtual Bank ตามรูปแบบและแผนที่เสนอมา ดังนี้

1. ประสบการณ์ ทรัพยากร และความสามารถในการดำเนินธุรกิจ Virtual Bank โดยนำเสนอบริการทางการเงินรูปแบบใหม่ที่ตอบโจทย์ผู้ใช้บริการแต่ละกลุ่มได้ดียิ่งขึ้น 
2. ธรรมาภิบาลและความสามารถของผู้ขออนุญาตและผู้ดำรงตำแหน่งสำคัญใน Virtual Bank 
3. ความเชี่ยวชาญ ประสบการณ์ และความสามารถในการประกอบธุรกิจที่มีการใช้เทคโนโลยีและให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัล 
4. ความสามารถในการใช้และบริหารจัดการระบบเทคโนโลยีสารสนเทศที่ยืดหยุ่น มั่นคง ปลอดภัย และสามารถให้บริการได้อย่างต่อเนื่อง เพื่อรองรับการพัฒนาบริการทางการเงินที่ตอบสนองต่อสถานการณ์หรือความต้องการของผู้ใช้บริการได้อย่างคล่องตัว 
5. ประสบการณ์และความสามารถในการได้มา เข้าถึง บริหารจัดการ และใช้ประโยชน์จากข้อมูลที่หลากหลาย รวมถึงการพัฒนาระบบหรือส่วนเชื่อมต่อข้อมูลเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้บริการให้สามารถนำข้อมูลของตนไปใช้ในการทำธุรกรรมกับผู้ให้บริการรายอื่นภายใต้สิทธิตามกฎหมาย 
6. ความสามารถในการบริหารความเสี่ยงที่เกี่ยวกับธุรกิจการเงิน 
7. ความสามารถในการสนับสนุนทางการเงินอย่างเพียงพอต่อการดำเนินธุรกิจ Virtual Bank อย่างต่อเนื่องของผู้ถือหุ้นสำคัญ นอกจากนี้ ธปท. จะคำนึงถึงการมีธนาคารพาณิชย์แห่งใหม่ที่มีศักยภาพและความสามารถในจำนวนที่เหมาะสมกับระบบสถาบันการเงินในประเทศไทย ซึ่งจะช่วยกระตุ้นการแข่งขันเพื่อประโยชน์ต่อผู้ฝากเงิน ผู้ใช้บริการ และระบบเศรษฐกิจการเงินไทยโดยรวม โดยไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อเสถียรภาพของระบบการเงินของประเทศ
8. ทุกรายต้องจัดทำแผนสำรองในกรณีที่ต้องเลิกกิจการในช่วง 5 ปีแรก โดยต้องระบขั้นตอนการดูแล และคืนเงินให้ผู้ฝากเงินอย่างเป็นระบบ
9. ผู้ถือหุ้นหลักในลำดับแรก ต้องทำหนังสือรับรองว่าจะให้การสนับสนุนทางการเงินแก่ Virtual Bank ในกรณีที่ต้องชดใช้คืนเงินฝากตาม Exit Plan
10. ภายในราชกิจจานุเษกษายังระบุเพิ่มเติมว่า ผู้ที่ยื่นขอจัดตั้งธนาคารพาณิชย์แบบไร้สาขา (Virtual Bank) จะต้องมีการจัดตั้งสำนักงานใหญ่ในประเทศไทย รวมทั้งจะต้องมีทุนจดทะเบียนไม่น้อยกว่า 5,000 ล้านบาทอีก

เปิดโฉมหน้า 3 กลุ่มทุนผู้คว้าใบอนุญาต

1.ACM Holding

บริษัท เอซีเอ็ม โฮลดิ้ง จำกัด (ACM HOLDING COMPANY LIMITED) ได้รับการจดทะเบียนเป็นบริษัทจำกัดภายใต้เลขทะเบียนนิติบุคคล 0105561132678 เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2561 ด้วยทุนจดเบียนสูงถึง 8,245 ล้านบาท

ตามรายงานของ Bloomberg ระบุว่า บริษัท เอซีเอ็ม โฮลดิ้ง จำกัด (ACM Holding Co., Ltd.) เป็นส่วนหนึ่งของ เครือเจริญโภคภัณฑ์ (CP Group) ซึ่งเป็นกลุ่มธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของเอเชีย โดยเครือซีพีได้รุกเข้าสู่ธุรกิจการชำระเงิน และบริการทางการเงินดิจิทัลผ่านหน่วยงานฟินเทคอย่าง บริษัท แอสเซนด์ มันนี่ (Ascend Money) ซึ่งเป็นผู้ดำเนินธุรกิจ "ทรูมันนี่" (TrueMoney) 

2.KTB - AIS - OR

กลุ่มพันธมิตรยักษ์ใหญ่นี้ เป็นการรวมพลังของธนาคารรัฐที่มีความน่าเชื่อถือสูง (KTB), ผู้ให้บริการโทรคมนาคมที่มีฐานลูกค้าขนาดใหญ่ (AIS) และเครือข่ายค้าปลีกน้ำมัน และร้านกาแฟที่ครอบคลุมทั่วประเทศ (OR) 

กลยุทธ์หลักคาดว่าจะเป็นการต่อยอดจากฐานลูกค้าเดิมที่มีอยู่มหาศาล และใช้ประโยชน์จากจุดบริการออฟไลน์เพื่อนำเสนอบริการดิจิทัล 

3. SCBX - WeTechnology - Kakao

กลุ่มนี้เป็นการร่วมมือกันระหว่าง กลุ่มธุรกิจเทคโนโลยีทางการเงินของไทย (SCBX) กับพันธมิตรต่างชาติที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ในการทำธุรกิจธนาคารดิจิทัลที่ประสบความสำเร็จมาแล้วในต่างประเทศอย่าง WeTechnology Limited (Webank) จากจีน และ KakaoBank Corp. จากเกาหลีใต้ 

Virtual Bank จะมาเมื่อไหร่ ?

ผู้ที่ได้รับความเห็นชอบทั้ง 3 ราย จะต้องดำเนินการจัดตั้งบริษัทมหาชนจำกัดให้แล้วเสร็จ และปฏิบัติตามเงื่อนไขต่างๆ ที่กำหนด รวมถึงต้องผ่านการประเมินความพร้อมจาก ธปท. ในขั้นตอนสุดท้าย ก่อนจะสามารถเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการได้ภายใน 1 ปี นับจากวันที่ได้รับความเห็นชอบ หรือภายในวันที่ 19 มิถุนายน 2569

ในอนาคตอาจมีการเปิดรับสมัครขอใบอนุญาตต่อไป โดย ธปท. และกระทรวงการคลังจะประเมินผลการดำเนินงานของ Virtual Bank ชุดแรกอย่างใกล้ชิด และหากเห็นว่าควรมีผู้เล่นรายใหม่เพิ่มเติมเพื่อประโยชน์ต่อระบบเศรษฐกิจ ก็อาจพิจารณา เปิดรับคำขออนุญาตรอบต่อไปในอนาคต 

ข้อมูลอ้างอิง :

1. https://www.thaibma.or.th/Download/prospetus/TMN246A/(10)130307_25650505.pdf 
2. https://www.bot.or.th/th/news-and-media/news/news-20250619.html
3. https://www.bot.or.th/content/dam/bot/documents/th/news-and-media/news/2024/news-th-20240305-annex.pdf
4. https://www.bot.or.th/content/dam/bot/financial-innovation/digital-finance/virtual-bank/qa-vb.pdf
5. https://www.bot.or.th/content/dam/bot/fipcs/documents/FPG/2567/ThaiPDF/25670046.pdf 
6. https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-19/top-thai-billionaires-backed-groups-win-digital-bank-permits