องค์กรยุคใหม่ต้องไม่ใหญ่ที่สุด แต่ต้อง ‘ฉลาดที่สุด’ AI Transformation Playbook บทเรียนจาก Techsauce

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา AI กลายเป็นคำที่ถูกพูดถึงมากที่สุดในวงการธุรกิจ เทคโนโลยี และนโยบายระดับประเทศ แต่คำถามสำคัญที่หลายองค์กรยังตอบไม่ได้คือ เราจะเริ่มต้นเปลี่ยนองค์กรด้วย AI อย่างไร?, AI จะมาแทนคนหรือมาช่วยคน ?, องค์กรของเราเหมาะกับการใช้ AI แบบไหน ?

บนเวทีสัมมนา AI-Driven Business Transformation in the ASEAN Region ในงาน Singapore FinTech Festival 2026 โดยคุณอรนุช เลิศสุวรรณกิจ, CEO ของ Techsauce ได้ถ่ายทอดแนวคิดและกรณีศึกษาจากประสบการณ์ตรงในการสร้างระบบนิเวศเทคโนโลยีระดับภูมิภาค เพื่อตอบคำถามว่า “องค์กรในอาเซียนจะขับเคลื่อนด้วย AI อย่างไรให้เกิดผลจริง”

จาก Geopolitics สู่ AI Politics

คุณอรนุชเริ่มต้นด้วยภาพใหญ่ของโลกปัจจุบัน ที่ทุกภาคส่วนต้องเผชิญกับแรงกดดัน โดยหยิบยกมา 4 ด้านหลัก คือ

• ภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitics) การแข่งขันด้านเทคโนโลยีระหว่างสหรัฐฯ และจีน
• เศรษฐกิจโลก (Economic Pressure) ความผันผวนของเศรษฐกิจและตลาดแรงงาน
• เทคโนโลยี (Technological Disruption) โดยเฉพาะ AI ที่กำลังเปลี่ยนทุกอุตสาหกรรม
• สิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน (Climate / Sustainability) ความจำเป็นในการขับเคลื่อนธุรกิจให้เติบโตอย่างยั่งยืน ลดการปล่อยคาร์บอน และมุ่งสู่เป้าหมาย Net Zero

“AI ไม่ได้อยู่แค่ใน Model layer แต่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่ layer การ supply energy, โครงสร้างการประมวลผล (Computing Power) และdata”

ในขณะที่ 2 มหาอำนาจโลกอย่างจีนและ สหรัฐฯ ต่างแข่งขันกันเพื่อครอบครองอนาคตของ AI ประเทศในอาเซียนอย่าง ไทย อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ควรหันกลับมามองจุดแข็งของตัวเอง นั่นคือ ข้อมูลท้องถิ่น (Local Data) ที่มีบริบทเฉพาะ เช่น ข้อมูลสุขภาพ การเงิน หรือพฤติกรรมผู้บริโภค ซึ่งเป็นขุมทรัพย์สำคัญในการสร้างนวัตกรรม AI ที่ตอบโจทย์ภูมิภาคนี้อย่างแท้จริง

คุณอรนุชชี้ให้เห็นว่า โลกธุรกิจกำลังเปลี่ยนจากยุคที่ขนาดคือความได้เปรียบ (Economy of Scale) เช่น การมีโรงงานใหญ่ สาขามาก หรือกำลังผลิตสูง สู่ยุคที่ความฉลาดของข้อมูลและระบบ คือพลังการแข่งขันใหม่ (Economy of Intelligence)

ในมุมขององค์กร การเปลี่ยนผ่านนี้หมายถึงว่า การเติบโตไม่ได้มาจากจำนวนพนักงานหรือขนาดองค์กรอีกต่อไป แต่ขึ้นอยู่กับความสามารถในการใช้ข้อมูลและเทคโนโลยี AI เพื่อสร้างคุณค่าใหม่ให้ลูกค้าและธุรกิจ

หรือกล่าวคือ องค์กรยุคใหม่ต้องฉลาดขึ้น ไม่ใช่ใหญ่ขึ้น ต้องรู้จักนำ AI มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในทุกมิติ ตั้งแต่การผลิต การบริการลูกค้า ไปจนถึงการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ และตัวอย่างจากบริษัทเทคโนโลยีระดับโลกที่ชัดเจนคือ

• Microsoft รายงานว่า ขณะนี้กว่า 30% ของโค้ดทั้งหมดเขียนโดย AI ผ่านเครื่องมืออย่าง GitHub Copilot
• Meta (Facebook) คาดว่าภายในปีหน้าครึ่งหนึ่งของโค้ดทั้งหมดในองค์กรจะถูกสร้างโดย AI

การใช้ AI จึงไม่ได้เป็นเพียงการเพิ่มประสิทธิภาพ แต่เป็นการเปลี่ยนโครงสร้างการทำงานและนวัตกรรมของทั้งองค์กรไปเลย

ต้องเริ่มจาก ‘ทำไม’ ก่อนที่จะถามว่า ‘ทำอย่างไร’

“ก่อนจะเริ่มคิดว่า ‘จะทำอย่างไร (How)’ หรือ ‘จะใช้เครื่องมืออะไร (What)’ เราควรถามตัวเองก่อนว่า ‘ทำไม (Why)’ เราถึงต้องใช้ AI ในกระบวนการนี้ กลับไปที่เป้าหมายทางธุรกิจ”

คุณอรนุชเตือนว่า หลายองค์กรในอาเซียนรีบกระโดดเข้าสู่การใช้เทคโนโลยี โดยไม่ได้นำไปผูกกับโจทย์ทางธุรกิจ

องค์กรจึงควรกลับมาทบทวน กลยุทธ์หลักของบริษัทและวางแผนอย่างเป็นระบบ ไม่ใช่เพียงทำโปรเจกต์ทดลองระยะสั้น แต่ต้องฝัง AI เข้าไปในกลยุทธ์, โครงสร้างและวัฒนธรรมขององค์กร

ดังนั้น ก่อนจะเริ่มวางกลยุทธ์หรือเปิดโครงการ AI ใดๆ คุณอรนุชชวนผู้นำองค์กรทุกคนเริ่มจาก AI Readiness Checklist for Leaders หรือคำถาม 5 ข้อที่ผู้บริหารควรถามตัวเองก่อนเข้าสู่ยุค AI

1. คุณเข้าใจจริงหรือยังว่า AI จะส่งผลกระทบต่อธุรกิจของคุณอย่างไร ? ต้องคิดเป็น System Thinking
2. ธุรกิจของคุณยังอยู่บนฐานของโลกเก่า หรือพร้อมสำหรับยุค AI แล้ว ?
3. คุณมี AI Strategy ที่สอดคล้องกับเป้าหมายธุรกิจแล้วหรือยัง ?
4. พนักงานของคุณพร้อมหรือไม่สำหรับโลกที่ขับเคลื่อนด้วย AI ?
5. คุณเคยลงมือทำจริง และสัมผัสการใช้ AI ด้วยตัวเองหรือยัง ?

Framework สู่การขับเคลื่อนองค์กรด้วย AI

คุณอรนุชได้แบ่งแนวทาง AI Transformation ออกมา 9 ขั้นตอน โดยในงานสัมมนาครั้งนี้ เนื่องด้วยเวลาจำกัด เลยเลือกมา 3 มิติหลักก่อน ซึ่งองค์กรทุกขนาด ตั้งแต่บริษัทใหญ่จนถึง SME สามารถนำไปปรับใช้ได้จริง

มิติที่ 1 มีเป้าหมาย และวางกลยุทธ์ให้ชัด (Vision & Strategy)

จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนผ่านด้วย AI ต้องมาจากวิสัยทัศน์และกลยุทธ์ที่ชัดเจนมากกว่าการทดลองใช้เทคโนโลยีแบบไม่มีทิศทาง ดังนั้น องค์กรควรถามตัวเองก่อนว่า “เราต้องการใช้ AI เพื่ออะไร?” เช่น เพื่อสร้างรายได้ใหม่ หรือเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพภายในองค์กร

เมื่อกำหนดเป้าหมายแล้ว ต้องพิจารณาด้วยว่าเป้าหมายเหล่านั้นสามารถวัดผลได้จริงหรือไม่ เช่น มีตัวชี้วัดและการวัดผลที่ชัดเจน ซึ่งสามารถสื่อสารให้ผู้บริหารและฝ่ายการเงินเข้าใจได้

มิติที่ 2 เลือก Use Case ที่มี Impact สูง และเริ่มต้นได้เร็ว

เมื่อองค์กรมีเป้าหมายที่ชัดเจน ขั้นตอนต่อมาคือการเลือก “โครงการเริ่มต้น” ที่ให้ผลลัพธ์จริงและสามารถต่อยอดได้ เป็น Quick Win Project ในเชิง High Value , High Feasibility สามารถนำมาจัด priority เริ่มต้นก่อน ผสมผสานกับการประยุกต์นำ IDEO’s Desirability–Viability–Feasibility Framework มาใช้ เพื่อช่วยให้องค์กรตัดสินใจได้อย่างมีเหตุผลว่าโครงการใดควรเริ่มก่อน

ภาพในสไลด์ประกอบด้วยวงกลมสามวงซ้อนกันตรงกลาง ซึ่งจุดตัดของทั้งสามวงคือ Innovation และนั่นคือจุดที่ AI จะสร้างคุณค่าทางธุรกิจได้

1. Desirability (Human Need)

เริ่มจากการทำความเข้าใจว่าใครคือผู้ใช้จริง และปัญหาที่เรากำลังพยายามแก้คืออะไร เพราะโครงการ AI ที่ดีต้องตอบโจทย์ผู้ใช้จริง ไม่ใช่เพียงเพราะเป็นเทคโนโลยีที่กำลังเป็นกระแส

2. Feasibility (Technical or Operational)

พิจารณาความเป็นไปได้เชิงเทคนิคและกระบวนการว่าโซลูชันนี้ทำได้จริงหรือไม่ องค์กรมีข้อมูล เครื่องมือ และโครงสร้างพื้นฐานพร้อมหรือยังที่จะรองรับการพัฒนาและใช้งาน AI

3. Viability (Business Impact)

ตรวจสอบว่าผลลัพธ์ของโครงการสร้างคุณค่าทางธุรกิจที่วัดได้หรือไม่ จุดนี้ไม่จำเป็นต้องหมายถึงเพิ่มรายได้เสมอไป แต่อาจเป็นมูลค่ามิติอื่นทางธุรกิจ เช่น การเพิ่มประสิทธิภาพ การลดต้นทุน 

ด้วยกรอบคิดนี้องค์กรสามารถคัดเลือก Use Case ที่มีผลกระทบสูงและสามารถเริ่มได้จริง ช่วยหลีกเลี่ยงการลงทุนในโครงการที่ไม่ตอบโจทย์หรือไม่สร้างคุณค่าในระยะยาว

ขั้นตอนที่ 3: สร้างวัฒนธรรมและพัฒนาคน (People & Culture)

คุณอรนุชย้ำว่า เทคโนโลยี และ process เปลี่ยนองค์กรไม่ได้ ถ้าคนไม่พร้อมจะเปลี่ยน หัวใจของการเปลี่ยนผ่านด้วย AI จึงไม่ใช่เพียงระบบหรือเครื่องมือ แต่คือคนในองค์กร

องค์กรควร segment กลุ่มพนักงานออกตามทักษะ ความสามารถ เพื่อออกแบบแนวทางการพัฒนาให้เหมาะสมกับระดับความเข้าใจและความพร้อมของแต่ละกลุ่ม อาทิ

• กลุ่มที่ยังกลัวการใช้ AI ต้องสื่อสารให้เข้าใจว่า AI มาช่วย ไม่ได้มาแทน ต้องสร้างความเชื่อมั่นและทัศนคติเชิงบวกก่อน
• กลุ่มที่คุ้นเคยกับ AI Tools จัดการฝึกอบรมให้สามารถเชื่อมต่อการใช้เครื่องมือ AI เข้ากับกระบวนการทำงานจริง ให้สอดคล้องกับธุรกิจ รวมถึงใช้อย่างมีจริยธรรม
• กลุ่มนวัตกร / Developer เปิดพื้นที่ (Sandbox) ให้ทดลองสร้างนวัตกรรม และออกแบบเส้นทางอาชีพ และ Organization Charge ที่เอื้อต่อการเติบโตของพนักงานกลุ่ม Talent เหล่านี้

ท้ายที่สุด การทรานส์ฟอร์มองค์กรด้วย AI ไม่ได้เริ่มต้นจากเทคโนโลยี แต่เริ่มจากความเข้าใจและความตั้งใจของผู้นำในการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างมีเป้าหมาย AI จะทรงพลังได้ก็ต่อเมื่อถูกใช้เพื่อเสริมศักยภาพของคน และสร้างคุณค่าจริงให้กับธุรกิจและสังคม เพราะในโลกยุคใหม่ ความฉลาด คือพลังการแข่งขันที่แท้จริงขององค์กร

_____________________

เตรียมความพร้อมให้ธุรกิจของคุณก้าวสู่ยุค AI อย่างมั่นใจ ด้วยการพัฒนา people, process และ technology อย่างครบวงจรไปกับ Techsauce

ร่วมสำรวจแนวทางและโอกาสในการเปลี่ยนผ่านสู่ AI-first organization ไปกับเรา techsauce

เพื่อนร่วมทางในการพัฒนา AI journey ของคุณ ได้ที่: https://services.techsauce.co/contact-us 

หรืออีเมล [email protected]