รู้จัก Smart AgriChat: AI พันธมิตรคู่คิดเกษตรกรไทย สู่การพลิกโฉมวงการเกษตรด้วยข้อมูล จาก Bangkok Silicon Solutions

ท่ามกลางวิกฤตอาหารโลกที่น่ากังวล โดยปัจจุบันมีประชากรโลกถึง 828 ล้านคนที่ต้องเผชิญกับความหิวโหย และความต้องการอาหารที่คาดว่าจะพุ่งสูงขึ้นถึง 70% ภายในปี 2050 ซึ่ง 80% ของอาหารทั่วโลกนั้นผลิตโดยเกษตรกรรายย่อย แต่พวกเขากลับเป็นกลุ่มที่เข้าถึงข้อมูลได้น้อยที่สุด ในเซสชัน "The Smart AgriChat: Cultivating the Future of Farming" ที่งาน Techsauce Global Summit คุณไท ฟาม (Tai Pham), CEO ของ Bangkok Silicon Solutions ได้ขึ้นเวทีเพื่อนำเสนอเรื่องราวและโซลูชันที่มุ่งแก้ปัญหาที่เป็นเหมือนรากฐานของภาคเกษตรกรรมไทย 

เมื่อ ‘ครัวของโลก’ เผชิญวิกฤต ‘ช่องว่างข้อมูล’

คุณไทเริ่มต้นด้วยการยอมรับว่าในอดีต ความเข้าใจเรื่องการเกษตรของเขาจำกัดอยู่แค่บนโต๊ะอาหาร แต่เมื่อได้ลงพื้นที่และขุดลึกลงไป เขาได้พบกับ "ความย้อนแย้งที่น่าตกใจ" ซึ่งซ่อนอยู่ในภาคเกษตรกรรมของไทย แม้ประเทศไทยจะภาคภูมิใจกับการเป็นมหาอำนาจด้านการเกษตร แต่ความจริงเบื้องลึกกลับเต็มไปด้วยความท้าทายที่น่ากังวลในอนาคต ได้แก่

• มหาอำนาจข้าวกับผลผลิตที่น่าเศร้า: ไทยติดอันดับ 1 ใน 3 ผู้ส่งออกข้าวของโลกอย่างสม่ำเสมอ แต่ผลผลิตต่อไร่กลับต่ำกว่าเวียดนามหรือจีนถึงครึ่งหนึ่ง (3-4 ตัน/เฮกตาร์ เทียบกับ 6-7 ตัน/เฮกตาร์) สาเหตุหลักมาจากเทคโนโลยีที่ล้าสมัย, คุณภาพเมล็ดพันธุ์ และการชลประทานที่ไม่มีประสิทธิภาพ 
• ราชาผลไม้ที่เจ็บปวด: แม้ไทยจะเป็นแชมป์ส่งออกทุเรียนอันดับ 1 ของโลก แต่เกษตรกรรายย่อยกว่า 60% ขาดคำแนะนำที่ถูกต้อง ส่งผลให้เกิดความสูญเสียหลังการเก็บเกี่ยวสูงถึง 20-30% และมีการใช้ยาฆ่าแมลงอย่างไม่เหมาะสม 
• มรดกที่กำลังหยุดนิ่ง: กว่า 30% ของแรงงานไทยอยู่ในภาคเกษตรกรรม แต่ส่วนใหญ่มีอายุเฉลี่ยมากกว่า 55 ปี และน้อยกว่า 10% ที่เข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัล หรือใช้เครื่องมือการเกษตรอัจฉริยะ คุณไทฟันธงว่ารากของปัญหาทั้งหมดนี้คือ "ช่องว่างของข้อมูล (The Information Gap)" 

ซึ่งช่องว่างของข้อมูลนี้ได้สร้างวิกฤตการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรไทยในหลายมิติ ประกอบไปด้วย 

• ความเปราะบางของพืชผล (Crop vulnerability): พืชผลไทยเสียหายสูงถึง 40% จากโรคและแมลงที่สามารถป้องกันได้ ซึ่งมีสาเหตุมาจากการขาดข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์และถูกซ้ำเติมโดยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 
• ความไม่แน่นอนของตลาด (Market Uncertainty): พ่อค้าคนกลางสามารถกวาดมูลค่าผลผลิตไปได้ถึง 60-70% เนื่องจากเกษตรกรขาดข้อมูลราคาตลาดและความโปร่งใส ข้อมูลสำคัญ เช่น ราคาตลาด การแจ้งเตือนศัตรูพืช หรือเงินอุดหนุนจากภาครัฐ มักจะล่าช้าและเข้าถึงได้ยาก 
• อุปสรรคด้านความรู้ (Knowledge Barriers): ด้วยอัตราการยอมรับเทคโนโลยีดิจิทัลที่ต่ำกว่า 15% และอัตราส่วนเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรเพียง 1 คน ต่อเกษตรกร 1,800 ราย ทำให้เกษตรกรรายย่อยเพียง 5% เท่านั้นที่สามารถเข้าถึงคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญได้อย่างสม่ำเสมอ 

เรื่องเล่าที่สะท้อนความล้มเหลวของนวัตกรจาก ‘ลุงยาว’

เพื่อทำให้ภาพปัญหานี้ชัดเจนยิ่งขึ้น คุณไทได้แบ่งปันเรื่องราวของ ‘ลุงยาว’ เกษตรกรวัย 65 ปีผู้เชี่ยวชาญการทำสวนทุเรียนมา 44 ปี  ซึ่งสะท้อนความรู้สึกของเกษตรกรนับล้าน

"ผมตื่นขึ้นมาทุกเช้าและมองท้องฟ้า... ควรจะรดน้ำต้นทุเรียนดีไหม หรือควรรอ? บางครั้งผมรดน้ำไป... แล้วฝนก็เทลงมา" ลุงยาวยังเล่าถึงความช้ำใจว่า "เพลี้ย... มันมาโดยไม่มีสัญญาณเตือน กว่าจะรู้ตัวก็สายไปเสียแล้ว" หรือปัญหาเรื่องราคาที่ "ผมขายทุเรียนไป 100 บาท แต่เพื่อนบ้านได้ 150 บาทจากผู้ซื้อคนเดียวกัน ผมรู้สึกเหมือนถูกโกง โดยไม่มีทางรู้ราคาที่ยุติธรรมได้เลย" 

คุณไทกล่าวว่า "นี่ไม่ใช่ช่องว่างทางดิจิทัล แต่มันคือ ความล้มเหลวในการออกแบบ (Design Failure) ที่เพิกเฉยต่อสิ่งที่เกษตรกรต้องการอย่างแท้จริง" 

พันธมิตร AI ในกระเป๋าของเกษตรกรทุกคน ‘BKS AgriChat’

จากความเข้าใจที่เจ็บปวดนี้เอง ได้ถือกำเนิด BKS AgriChat โซลูชันที่ไม่ได้เป็นแค่แอปพลิเคชัน แต่คือ "เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรดิจิทัลในกระเป๋าของเกษตรกรทุกคน" 

คุณสมบัติสำคัญของ BKS AgriChat:

• ขับเคลื่อนด้วย AI ตลอด 24 ชั่วโมง: เป็นแพลตฟอร์มมือถือที่สั่งงานด้วยเสียงเป็นหลัก (Voice-first) และทำงานตลอดเวลา 
• องค์ความรู้ที่เชื่อถือได้: พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (Ministry of Agriculture and Cooperatives - MOAC) 
• ออกแบบเพื่อเกษตรกรตัวจริง: รองรับภาษาไทยและภาษาถิ่น, มีระบบวินิจฉัยจากรูปภาพ (Image-to-Text) และมีฟังก์ชันการใช้งานแบบออฟไลน์ (Offline Functionality) เครื่องมือที่ครบวงจร:
• ราคาตลาดเรียลไทม์ (Real-Time Market Price): อัปเดตราคาพืชผลทันทีจากตลาดท้องถิ่นและตลาดส่งออก 
• แจ้งเตือนสภาพอากาศ (Weather Alerts): ปรับข้อมูลตามตำแหน่งที่ตั้งของฟาร์มแต่ละแห่ง 
• ตรวจจับโรคและแมลง (Pest & Disease Detection): ระบุปัญหาและให้คำแนะนำการรักษาได้ทันที 
• เป็นสะพานเชื่อมภาครัฐและเกษตรกร: เป็นเครื่องมือให้เจ้าหน้าที่ MOAC ใช้สื่อสารนโยบาย ตอบคำถาม และเข้าถึงข้อมูลภาคสนามได้ดียิ่งขึ้น 

กรณีศึกษาจาก ‘ทุเรียน’ เพื่อพิสูจน์แนวคิด

Bangkok Silicon Solutions เลือกที่จะเริ่มต้นกับ ‘ทุเรียน’ ซึ่งเป็นพืชผลที่ซับซ้อนและมีมูลค่าสูงที่สุดของไทยเป็นกรณีศึกษา โดยมีแผนกลยุทธ์ที่ชัดเจน ได้แก่ 

1. Onboarding: นำเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนหลายพันครัวเรือนเข้าสู่แพลตฟอร์มภายในสิ้นปี 2025 
2. Cultivation: ครอบคลุมความรู้ตั้งแต่การเลือกพันธุ์, การควบคุมศัตรูพืช, การเก็บเกี่ยว ไปจนถึงมาตรฐานการส่งออก 
3. Dominance: เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดโลกที่มีมูลค่าส่งออกราว 1.35 แสนล้านบาท (ประมาณ 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) 
4. Empowerment: ใช้เครื่องมือดิจิทัลเพื่อเพิ่มคุณภาพ, ผลผลิต และความสามารถในการแข่งขันระดับโลก 

ผลกระทบที่คาดการณ์และแผนการในอนาคต

ผลกระทบที่คาดการณ์ภายในปี 2026: 

• ผลผลิตเพิ่มขึ้น (Yield Increase): คาดว่าจะเพิ่มขึ้นสูงสุดถึง 40% จากการใช้แพลตฟอร์มอย่างสม่ำเสมอ 
• ลดการใช้ยาฆ่าแมลง (Pesticide Reduction): คำแนะนำที่แม่นยำช่วยลดต้นทุนยาฆ่าแมลงได้สูงสุด 60% พร้อมเพิ่มความปลอดภัยต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อม 
• ความพึงพอใจผู้ใช้งาน (User Satisfaction): ตั้งเป้าความพึงพอใจผู้ใช้ที่ 95% สำหรับผู้ใช้งานมากกว่า 10,000 คน 

แผนการขยายผลในอนาคต: 

• Phase 1 (Core Crops): ขยายสู่พืชเศรษฐกิจหลักอื่นๆ เช่น ข้าว, มะม่วง, และลำไย ซึ่งครอบคลุม 65% ของมูลค่าการผลิตพืชผลของไทย 
• Phase 2 (Diversification): เพิ่มโมดูลสำหรับมันสำปะหลัง, ยางพารา, ปศุสัตว์ และพืชเกษตรอินทรีย์/GI 
• Phase 3 (Ecosystem Integration): เชื่อมต่อระบบนิเวศทั้งหมดตั้งแต่โลจิสติกส์, ซัพพลายเออร์, การเงิน และผู้ซื้อ 
• Phase 4 (Regional Expansion): ขยาย AgriChat ไปสู่ตลาดในกลุ่มประเทศอาเซียนที่มีความท้าทายคล้ายคลึงกัน 

BKS AgriChat จึงไม่ใช่แค่เทคโนโลยี แต่เป็นคำเชิญเปิดถึงทุกคนให้มาร่วมเป็นพันธมิตร เพื่อแก้ปัญหาที่รากฐาน และ "บ่มเพาะอนาคตของการเกษตร" กับ Bangkok Silicon Solutions ไปด้วยกัน

อ้างอิง: Session: The Smart AgriChat Cultivating the Future of Farming  จากงาน Techsauce Global Summit 2025