สรุปแนวคิด Ray Dalio : AI, ปรัชญาชีวิต, การทำงาน และพลังขับเคลื่อนโลก

Ray Dalio นักลงทุน และผู้บริหาร Hedge Fund ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง Bridgewater Associates ได้เข้าร่วมพูดคุยในอีเวนต์ AI House Davos ที่จัดขึ้นในงานประชุมประจำปีครั้งใหญ่อย่าง World Economic Forum 2025 ซึ่งเผยให้เห็นแนวคิดและมุมมองในด้าน AI, เทคโนโลยี, เศรษฐศาสตร์ ไปจนถึงปรัชญาชีวิต

AI สำคัญ แต่สิ่งที่สำคัญกว่าคือ ต้องรู้ทัน AI

AI ไม่ใช่ของใหม่ แต่เป็นนวัตกรรมที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 1956 และ Ray Dalio ก็เป็นหนึ่งคนที่บุกเบิกการใช้ AI มาตั้งแต่ยุคที่ยังเป็นระบบ Expert System (คอมพิวเตอร์ที่มีระบบการตัดสินใจบางอย่างด้วยตนเอง) 

ซึ่งที่ Bridgewater เขาได้สร้างระบบคอมพิวเตอร์ที่ตัดสินใจเองได้แบบอัตโนมัติ โดยป้อนข้อมูลบางอย่างเข้าไป ระบบจะนำไปวิเคราะห์ และออกมาเป็นผลลัพธ์เพื่อให้คนนำไปปฏิบัติต่อ

Ray Dalio แนะนำว่าการใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพ ต้องเริ่มจากการกำหนดเกณฑ์ และหลักการตัดสินใจที่ชัดเจน โดยมี 3 สิ่งที่ควรนำมาปฏิบัติคือ Pause, Reflect และ Consider

• Pause หยุดคิดทบทวน : ก่อนตัดสินใจใดๆ ให้หยุดคิดและไตร่ตรองหลักการของตนเอง
• Reflect เขียนหลักการ : จดบันทึกหลักการและเกณฑ์การตัดสินใจออกมาเป็นลายลักษณ์อักษร
• Consider พิจารณาหลักการ : ดูว่าหลักการที่เราเขียนออกมานั้นเป็นอย่างไร สร้างผลกระทบด้านไหน หากนำไปใช้กับเครื่องจักรและ AI จะทำให้เกิดผลกระทบอะไรตามมา
  
  

ในความหมายของ Ray Dalio คือ AI ไม่ควรเป็นกล่องดำ แต่มันควรเป็นสิ่งที่มีเหตุผล มนุษย์ต้องสามารถเข้าใจกระบวนการคิด และการตัดสินใจของ AI ได้ หรือก็คือ AI ควรจะเป็น Co-pilot หรือผู้ช่วยตัดสินใจให้มนุษย์ ไม่ใช่มาแทนที่มนุษย์

อีกหนึ่งสิ่งที่ Ray Dalio แนะนำคือ เราควรให้ Feedback กับ AI เหมือนกับการเรียนรู้ของมนุษย์ อย่างเช่นตอนที่เราเรียนรู้การเล่นสกี ย่อมมีล้มลุกคลุกคลานเป็นธรรมดา ถ้าไม่อยากให้ล้มอีกก็ต้องขอคำแนะนำจากครูฝึกสอน แล้วเราก็จะเล่นสกีคล่องขึ้น สามารถเล่นท่าต่างๆ ได้อย่างอิสระ 

ความหมายคือ การแก้ปัญหาไปเรื่อยๆ จะช่วยให้เราเก่งขึ้น และจะช่วยให้เรามีหลักเกณฑ์ในการตัดสินใจมากขึ้น และจะทำให้การตัดสินใจครั้งต่อๆ ไปดีขึ้นด้วย ซึ่ง AI ควรได้รับสิ่งนี้เช่นเดียวกัน

แม้ Ray Dalio เชื่อว่าท้ายที่สุดแล้ว AI จะเป็นระบบที่ทำงานอัตโนมัติได้อย่างสมบูรณ์ แต่ในท้ายที่สุด ยังคงต้องมีมนุษย์ควบคุมและตรวจสอบการทำงานของ AI อีกครั้ง โดย Ray Dalio แนะนำว่าอย่ารอความสมบูรณ์แบบของ AI แต่เราควรที่จะเริ่มทดลองใช้ AI ทันที และเรียนรู้ไปกับมัน 

ถ้าคุณไม่เริ่มต้น (ใช้ AI) คุณจะถูกทิ้งไว้ข้างหลัง มันคือการเรียนรู้ คุณไม่รู้ในตอนต้นหรอกว่าผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร แต่อย่างน้อยคุณก็ได้เรียนรู้ -  Ray Dalio กล่าวทิ้งท้าย

ปรัชญาการใช้ชีวิต และการทำงาน

Ray Dalio เชื่อว่า จะความสำเร็จในชีวิต ต้องมีทั้งหมด 5 ขั้นตอน

1. ตั้งเป้าหมาย : ควรรู้ว่าเป้าหมายในชีวิตคืออะไร สิ่งนี้จะช่วยให้เราจัดลำดับความสำคัญได้ดี และในระหว่างทางที่เราฝ่าฟันไปถึงเป้าหมาย เราจะพบกับปัญหา ความยาก และความล้มเหลว นี่คือสิ่งปกติของชีวิต

2. ระบุปัญหา : ต้องระบุปัญหาที่เจอให้ได้และต้องไม่ย่อท้อต่อการแก้ปัญหาเหล่านั้น

3. หาสาเหตุ : หาต้นตอที่ทำให้เกิดปัญหานั้นให้เจอ

4. ออกแบบวิธีแก้ไขให้ได้ 

และที่สำคัญ 5. ลงมือทำ อย่ารอ

สิ่งคุณที่ไม่รู้ ยิ่งใหญ่กว่าสิ่งที่รู้มากนัก การรู้วิธีจัดการกับสิ่งที่คุณไม่รู้ สำคัญยิ่งกว่าสิ่งใดๆ ที่คุณรู้

Ray Dalio ยอมรับว่าเขาเป็นคนที่ไม่ได้รู้ในทุกสิ่ง แต่เขาพยายามที่จะเรียนรู้วิธีจัดการกับสิ่งที่ไม่รู้ โดยบอกว่า ชีวิตนี้คือการเรียนรู้ และพัฒนาตัวเองอย่างต่อเนื่อง เหมือนกับการเล่นวิดีโอเกมที่เราต้องเรียนรู้เพื่อผ่านด่านต่างๆ

เมื่อพูดถึงองค์กร Ray Dalio มองว่า องค์กรที่ดี คือองค์กรที่สามารถขับเคลื่อนด้วยแนวคิด Idea Meritocracy ซึ่งหมายถึง ให้ความคิดที่ดีที่สุดชนะ โดยไม่สนว่าคุณจะเป็นใครมาจากไหน 

นอกจากนี้ องค์กรควรจะสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เน้นคุณค่า ความสามารถ และทักษะ เพราะวัฒนธรรมองค์กรที่ดี และบุคลากรที่ดี คือ ‘โชคชะตา’ ที่จะดึงดูดเข้าหากัน

มุมมองต่อเศรษฐกิจและตลาดโลก

Ray Dalio ย้ำถึง 5 พลังที่ขับเคลื่อนโลก นั่นก็คือ 

1. เครดิต/หนี้สิน : พลังขับเคลื่อนโลกข้อแรกของ Ray Dalio คือ ‘วัฏจักรเครดิต’ มองว่าเศรษฐกิจจะขับเคลื่อนด้วยการกู้ยืม (เครดิต) ซึ่งจะสร้างหนี้สิน แต่หนี้สินนี้เองก็ทำให้เกิดการใช้จ่าย การซื้อขาย และทำให้เศรษฐกิจหมุนเวียนและเติบโต ดังนั้น การเข้าใจว่าเครดิตและเงินทำงานอย่างไร จึงเป็นสิ่งสำคัญในการทำความเข้าใจเศรษฐกิจ

2. ความขัดแย้ง : หมายถึง ความขัดแย้งระหว่างกลุ่มคนต่างๆ ในสังคม เช่น คนรวยกับคนจน ฝ่ายซ้ายกับฝ่ายขวา หรือกลุ่มที่มีค่านิยมแตกต่างกัน ความขัดแย้งเหล่านี้เกิดจากความแตกต่างทางด้านการเงิน ค่านิยม และอุดมการณ์ ซึ่งจะนำไปสู่การออกนโยบายของรัฐบาล เช่น นโยบายภาษี ดังนั้น การเข้าใจความขัดแย้งภายในจะช่วยให้เราคาดการณ์ทิศทางนโยบายและการเปลี่ยนแปลงทางสังคมได้

3. ภูมิรัฐศาสตร์และระเบียบโลก : หมายถึง ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การแข่งขันเชิงอำนาจ และการเปลี่ยนแปลงระเบียบโลกในระดับนานาชาติ Ray Dalio อธิบายว่า ระเบียบโลกมักจะเปลี่ยนแปลงหลังสงครามใหญ่ ที่ผู้ชนะสงครามมักกำหนดกฎเกณฑ์ใหม่ และจากนั้นก็จะมีชาติมหาอำนาจใหม่ๆ ก้าวขึ้นมาท้าทายระเบียบเดิม

4. ธรรมชาติ : ภัยธรรมชาติ เช่น ภัยแล้ง น้ำท่วม โรคระบาด และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Ray Dalio ชี้ว่า ภัยธรรมชาติเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อมนุษย์และสังคมมาตลอดประวัติศาสตร์ ซึ่งมากกว่าสงครามเสียอีก และยังสามารถเปลี่ยนแปลงระเบียบโลกได้ด้วย

5. เทคโนโลยีต่างๆ และ AI : Ray Dalio มองว่า เทคโนโลยีใหม่ๆ โดยเฉพาะ AI เป็นพลังขับเคลื่อนที่สำคัญที่สุดในยุคปัจจุบัน และมีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงโลกอย่างมหาศาล มากกว่าสิ่งประดิษฐ์อื่นๆ ในอดีต เช่น แท่นพิมพ์ การปฏิวัติอุตสาหกรรม โดย AI จะเป็นตัวเร่งการเปลี่ยนแปลงในทุกด้านของชีวิต และมีอิทธิพลต่อทั้ง 4 พลังขับเคลื่อนที่กล่าวมาข้างต้น

อ้างอิง : A Conversation with Ray Dalio: AI, Systems Thinking, and the Human Connection | AI House Davos 2025