เรามักจะพูดถึง Digital Disruption ที่ส่งผลต่ออุตสาหกรรมในเชิงธุรกิจเป็นหลัก แต่สำหรับด้านภาคการศึกษาอันเป็นต้นทางในการผลิตบุคลากรรุ่นใหม่เข้าสู่ตลาดแรงงานก็มีความน่าสนใจไม่แพ้กัน เพราะการศึกษาคือฐานรากในการจัดเตรียมคนให้มีความพร้อมสำหรับทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 ยุคสมัยที่เปลี่ยนโลกไปสิ้นเชิง อย่างรวดเร็ว และไม่มีที่สิ้นสุด

หนึ่งในกรณีตัวอย่างที่น่าสนใจในการทำ Digital Transformation สำหรับภาคการศึกษาเกิดขึ้นกับวิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม (สยามเทค) วิทยาลัยวิชาชีพที่กำลังปรับสู่ Digital Transformation Vocational School เริ่มต้นต่อยอดจากจุดแข็งในหลักสูตรของทางวิทยาลัย ปรับเปลี่ยนการเรียนการสอนให้เท่าทันสมัย พร้อมจับมือพาร์ทเนอร์นำหลักสูตรเผยแพร่สู่แพลตฟอร์มออนไลน์ ในโครงการ ‘Siam Advanced Program’ หรือ SAP นำร่องด้วยหลักสูตรที่ผนวกความเชี่ยวชาญของวิทยาลัยเข้ากับเทรนด์อนาคต ได้แก่ Smart Home, Drone, Lifestyle Blogger และ Algorithm ซึ่งกลุ่มเป้าหมายของหลักสูตรจะไม่เฉพาะเจาะจงแค่นักศึกษาในวิทยาลัย แต่รวมถึงคนทั่วไปที่สนใจเรื่องการ Reskill และ Upskill ของตัวเองด้วย

การร่วมมือกับพาร์ทเนอร์เองถือเป็นกลยุทธ์สำคัญ และเป็นรูปแบบซึ่งเราได้เห็นในหลายตัวอย่างของการทำ Digital Transformation ที่ประสบความสำเร็จ การเอาจุดแข็งของแต่ละฝ่ายมาผสานกันจนเกิดเป็น Solution ใหม่ๆ อย่างการปรับหลักสูตรวิชาชีพเพื่อเผยแพร่สู่แพลตฟอร์มออนไลน์ของทางสยามเทค ก็มีการจับมือกับพาร์ตเนอร์อย่าง SkillLane ซึ่งมีจุดเด่นการเป็นแพลตฟอร์มออนไลน์ที่แข็งแรง และที่ผ่านมา SkillLane ก็ได้ช่วยยกระดับด้านการศึกษาให้กับองค์กรและสถาบันการศึกษาชั้นนำมาแล้วหลายแห่ง

ชวนคุยกับ รศ.ดร.จอมพงศ์  มงคลวนิช ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม (สยามเทค) และ คุณเอกฉัตร อัศวรุจิกุล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการ และผู้ร่วมก่อตั้ง SkillLane การร่วมมือในครั้งนี้ซึ่งจะสะท้อนให้เห็นว่าเรื่องของ Transformation นั้นมีรายละเอียดที่ต้องลงลึก และมีการดำเนินกลยุทธ์อย่างไรบ้าง

รศ.ดร.จอมพงศ์  มงคลวนิช ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม (สยามเทค)

รศ.ดร.จอมพงศ์  มงคลวนิช  ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคโนโลยีสยาม (สยามเทค) "ผมคิดว่าตอนนี้ในประเทศไทยมีคนจำนวนเยอะมากที่ต้องการ Reskill และ Upskill " 

ความเป็นมาของโครงการ SAP

ปัจจุบันเทคโนโลยีเปลี่ยนไปมาก ไลฟ์สไตล์ของนักศึกษาก็มีการเปลี่ยนแปลงไปไม่น้อยเช่นกัน ในการเรียนเองก็ไม่เหมือนในอดีตแล้ว เช่นการเรียนที่แต่ก่อนไม่ต่อเนื่อง ต้องรอถามความรู้จากครู แต่วันนี้เทคโนโลยีได้เอื้อให้ทุกอย่างง่ายขึ้นแล้ว ทางเราก็พยายามคิดว่าจะทำอย่างไรเพื่อ Transform ให้การเรียนของเราสอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

ซึ่งเราก็ Transform ทั้งหมดสามส่วนด้วยกัน อันแรกคือ People Transformation เราต้องพัฒนาปรับเปลี่ยนอาจารย์ของเราให้มีความเป็นโค้ช ไม่เพียงจะนำความรู้มาให้เด็ก แต่ต้องสามารถสร้างแรงบันดาลใจ ให้พื้นที่ในการลองผิดลองถูก ซึ่งในที่นี้อาจารย์เองก็ต้องมีพื้นที่ในการลองผิดลองถูกด้วยเช่นกัน เพื่อให้ได้ทดลองรูปแบบการสอนรูปแบบใหม่ๆ และยังต้องมีการร่วมมือกับสถานประกอบการต่างๆ เพื่อเอาความรู้ใหม่ๆ เข้ามาสอน

อันที่สองคือ Space Transformation สมัยก่อนพื้นที่หลักในสถาบันการศึกษาต่างๆ คือพื้นที่ในการ Lecture ใช้ในการสอนเป็นหลัก แต่วันนี้เราต้องปรับให้เป็นพื้นที่ของการเรียนรู้มากขึ้น สร้างพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น พื้นที่ของการเรียนรู้ร่วมกัน ไปจนถึง Virtual Space ที่สามารถทำให้แลกเปลี่ยนข้อมูลความรู้ได้แบบ Real Time

สุดท้ายคือ Technology Transformation นำเอาเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาใช้ เอา application ต่างๆ มาช่วยสร้างทั้งกระบวนการเรียนรู้ และระบบการจัดการต่างๆ ภายใน เช่นการลงทะเบียน ซึ่งตรงนี้เองก็เป็นที่มาในการที่เราสร้างความร่วมมือกับแพลตฟอร์มต่างๆ เช่นกับ SkillLane ที่เข้ามาช่วยสร้างการเรียนรู้ผ่านทางออนไลน์

เบื้องต้นประกอบด้วย 4 วิชา ได้แก่ Smart Home ซึ่งต่อยอดจากพื้นฐานหลักสูตรด้านอิเล็กทรอนิกส์ของเรา พัฒนาการใช้เทคโนโลยีเข้ามายกระดับการอยู่อาศัย เรื่องของระบบอัตโนมัติต่างๆ ที่ช่วยทั้งในด้านของความสะดวกสบาย และแน่นอนคือเรื่องของการประหยัดพลังงาน อันที่สองคือ Drone ต่อยอดมาจากความรู้แบบช่างดั้งเดิมของเราเช่นกัน ซึ่งในอนาคตอุตสาหกรรม Logistics หรือการเกษตรก็จะมีความต้องการทักษะด้านนี้อีกมาก อันที่สามคือ Lifestyle Blogger ที่เกี่ยวข้องกับภาควิชาคอมพิวเตอร์และภาคการตลาดของเรา ก็เป็นความรู้ที่ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่ สามารถส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถมีอาชีพได้ตั้งแต่ที่ยังเรียนอยู่ สุดท้ายคือ Algorithm จุดเริ่มต้นของการทำ Coding เรียนรู้วิธีคิดแบบนักพัฒนา ทั้งการวางแผน การวิเคราะห์ และการแก้ปัญหา ซึ่งก็จะได้รับความร่วมมือกับสปีคเกอร์ที่เชี่ยวชาญจากภายนอก 

ความรู้เหล่านี้เราเผยแพร่สู่คนภายนอกด้วยเช่นกัน และเราก็ได้ SkillLane เข้ามาช่วยในด้านการวางกลยุทธ์ด้านการตลาดว่าต้องทำอย่างไรจึงจะตอบโจทย์

อาจารย์ไม่เพียงจะนำความรู้มาให้เด็ก แต่ต้องสามารถสร้างแรงบันดาลใจ ให้พื้นที่ในการลองผิดลองถูก ซึ่งในที่นี้อาจารย์เองก็ต้องมีพื้นที่ในการลองผิดลองถูกด้วยเช่นกัน

ซึ่ง 4 รายวิชาที่กล่าวถึงนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้น อนาคตเราจะเห็นการต่อยอดไปในทิศทางใดได้บ้าง

ในส่วนของการ Transform คงไม่สามารถทำและหยุดได้ เพราะความต้องการของอุตสาหกรรม สังคม เศรษฐกิจก็มีความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ต้องปรับให้ทัน และมีวิชาใหม่ๆ เข้ามาเสริม เช่นตอนนี้สิ่งที่เรารู้เลยว่าเด็กกำลังขาดมากๆ คือในส่วนของความคิดสร้างสรรค์ และทักษะการเจรจาโน้มน้าว

สามแกนที่เราตั้งใจจะปรับคือ People, Space และ Technology เป็นเรื่องที่จะเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา และผมคิดว่าสิ่งที่ท้าทายคือการเรียนการสอนที่ทำกันในวันนี้ อีกสามสี่ปีผ่านไปยังใช้ได้อยู่หรือไม่ เราเลยต้องมีเรื่องของ Transformation และ Update ตลอดเวลา ซึ่งการเรียนรู้ตลอดเวลา เรียนรู้ตลอดชีพนี้ก็เป็นสิ่งที่เราจำเป็นต้องปลูกฝังให้กับนักศึกษาด้วยเช่นกัน

สิ่งที่เรารู้เลยว่าเด็กกำลังขาดมากๆ คือในส่วนของความคิดสร้างสรรค์ และทักษะการเจรจาโน้มน้าว

กลุ่มเป้าหมายหลักของโครงการ SAP ที่ไม่ใช่แค่ในวิทยาลัย แต่รวมไปถึงการตอบโจทย์คนทำงานที่อยาก Reskill - Upskill

นอกจากนักศึกษาในวิทยาลัยจะได้รับประโยชน์อยู่แล้ว เราจะขยายผลไปสู่คนข้างนอกด้วย เพราะผมคิดว่าตอนนี้ในประเทศไทยมีคนจำนวนเยอะมากที่ต้องการ Reskill และ Upskill ซึ่ง SAP จะตอบโจทย์ในเรื่องนี้ เราเองก็จะหาวิชาชีพใหม่ๆ ที่คิดว่าตอบโจทย์ความต้องการของคน และจัดการเรียนการสอนในรูปแบบออนไลน์แบบนี้เพิ่มขึ้น หรือในส่วนของการเรียนในรูปแบบที่ต้องมีพื้นที่ในการลงมือทำ และต้องสอนแบบ face to face การจะขยายไปในส่วนนั้นก็อาจเกิดขึ้นได้ ซึ่งผมเชื่อว่าการเรียนการสอนเป็นเรื่องที่ต้องปรับตลอดเวลา

คุณเอกฉัตร อัศวรุจิกุล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการ และผู้ร่วมก่อตั้ง SkillLane

คุณเอกฉัตร  อัศวรุจิกุล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการ และผู้ร่วมก่อตั้ง SkillLane "Digital Disruption ทำให้การเรียนรู้เป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะเราไม่รู้อนาคตอีกต่อไป เราอาจจะตกงาน เราอาจจะไม่มีสกิลที่ตอบโจทย์ธุรกิจในยุคปัจจุบันอีกต่อไปก็ได้"

SkillLane มีบทบาทอย่างไรในโครงการ SAP

ในส่วนของเนื้อหาจะมาจากหลักสูตรของทางวิทยาลัยเป็นหลัก ส่วนเราจะช่วยดูเรื่องการออกแบบเนื้อหาให้เข้ากับการเรียนในรูปแบบออนไลน์ เช่นเรื่องของจำนวนชั่วโมงเรียนต่อรายวิชาควรมีความยาวเท่าไหร่จึงจะเหมาะสม รวมถึงในส่วนของการถ่ายทำและตัดต่อวิดีโอหลักสูตร ก็จะเป็นการ support ที่มาจากทาง SkillLane

สำหรับหลักสูตรที่ออกแบบมา เบื้องต้นคาดว่าผู้เรียนจะสามารถมีความเข้าใจ และนำไปต่อยอดได้ในระดับไหน

ในแต่ละรายวิชาก็จะแตกต่างกันออกไป ในขั้นตอนของการออกแบบหลักสูตรเราก็จะมาคุยกันเพื่อตั้งเป้าหมายก่อนว่าต้องการให้ผู้เรียนได้รับอะไรจากการเรียนในหลักสูตรนั้น ซึ่งเราไม่ได้เน้นเนื้อหาเพียงอย่างเดียว แต่เน้นว่าเมื่อเรียนจบแล้วต้องเอาความรู้ที่ได้ไปใช้ได้จริง อย่างเช่นหลักสูตร Drone ก็ตั้งเป้าหมายกันเอาไว้ว่าเมื่อเรียนจบ ผู้เรียนจะสามารถสร้าง Drone ของตัวเองได้เลย หรืออย่าง Smart Home เมื่อจบหลักสูตรก็สามารถทำให้บ้านของตัวเองมีความเป็น Smart Home ขึ้นมาได้

เมื่อเรียนจบแล้วต้องเอาความรู้ที่ได้ไปใช้ได้จริง อย่างเช่นหลักสูตร Drone ก็ตั้งเป้าหมายกันเอาไว้ว่าเมื่อเรียนจบ ผู้เรียนจะสามารถสร้าง Drone ของตัวเองได้เลย

แพลตฟอร์มของ SkillLane มีหลักสูตรความรู้ที่หลากหลายมาก สำหรับหลักสูตรของ SAP เองมีความโดดเด่นและแตกต่างจากหลักสูตรอื่นๆ ในแพลตฟอร์มอย่างไร

คอร์สเรียนในแพลตฟอร์มของเรามีความหลากหลายมาก ตั้งแต่การลงทุน, ธุรกิจ, การตลาด ไปจนถึงการเรียนดนตรี ซึ่งคอนเทนต์ที่เน้นเทคโนโลยีจากสยามเทคเป็นรูปแบบที่ไม่เคยมีในแพลตฟอร์มของเรามาก่อน เรามองว่านี่เป็นการร่วมมือกันทางพาร์ตเนอร์ที่ดี เพราะทางสยามเทคเองก็ต้องการแพลตฟอร์มเผยแพร่ความรู้ที่มี SkillLane เองก็พยายามหาคอนเทนต์ดีๆ มาอยู่ในแพลตฟอร์มของเรา

คิดว่าหลักสูตรของ SAP จะตอบโจทย์ Pain Point ตลาดแรงงานไทยที่คนต้องการ Upskill -ReSkill ได้มากน้อยแค่ไหน

ผมเชื่อว่าจะสามารถช่วยได้เยอะเลยทีเดียว อย่างปัญหาที่เราเข้ามาแก้โดยเฉพาะคือปัญหาด้านเวลาและสถานที่ การเรียนออนไลน์ช่วยกำจัดข้อจำกัดด้านเวลาและสถานที่ออกไปจากการเรียนรู้ของคนที่สนใจ 

แต่ก่อนถ้าคนทำงานอยากจะเรียนอะไรสักอย่างหนึ่ง เขาอาจจะต้องหยุดงานหรือแม้กระทั่งลาออกจากงานเพื่อมาเรียนเลย รูปแบบการเรียนออนไลน์จะช่วยให้คนสามารถทำงานไปด้วย เรียนไปด้วยได้

อยากฝากอะไรให้ผู้อ่าน สำหรับเรื่องของการเรียนรู้แห่งอนาคต

การเกิด Digital Disruption ทำให้การเรียนรู้เป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะเราไม่รู้อนาคตอีกต่อไป เราอาจจะตกงาน เราอาจจะไม่มีสกิลที่ตอบโจทย์ธุรกิจในยุคปัจจุบันอีกต่อไปก็ได้ การที่เรามีความรู้ และรู้วิธีการเรียนรู้อย่างรวดเร็วจะช่วยเป็นอาวุธสำคัญให้กับตัวเราเองได้

SAP นับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับด้านการศึกษาแห่งอนาคต จุดเด่นของหลักสูตรที่พัฒนามาจากวิทยาลัยวิชาชีพ ประกอบกับรูปแบบการสอนออนไลน์ที่ใช้เวลาเรียนไม่นานนัก เปิดให้คนทั่วไปสามารถเข้าถึงการเรียนได้ทุกที่ทุกเวลา น่าจะเป็นโครงการที่ตอบโจทย์การเรียนรู้เพื่อเพิ่มทักษะของผู้คนสมัยนี้ ที่สำคัญคือนี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการปรับตัวในรูปแบบของ ‘วิชาชีพออนไลน์’ ที่จะมีการต่อยอดไปอีกในอนาคต มากไปกว่านั้นกรณีความร่วมมือของสยามเทคและ SkillLane ครั้งนี้น่าจะเป็นหนึ่งในกรณีศึกษาของการขับเคลื่อน Ecosystem ภาคการศึกษาไทยที่น่าจับตามอง

บทความนี้เป็น Advertorial