บทความนี้ Techsauce พาทุกคนมาเจาะลึกอนาคตของอีคอมเมิร์ซในประเทศไทยในทุกมิติทั้งด้านโอกาส ความท้าทาย และการเปลี่ยนแปลง โดยคุณภาวุธ พงษ์วิทยภานุ จาก Session Future of E-commerce ในงาน Marketing Insight and Technology Conferance 2024
ตลาดอีคอมเมิร์ซในประเทศไทยเติบโตอย่างก้าวกระโดดและเต็มไปด้วยศักยภาพ โดยคาดการณ์ว่าจะมีมูลค่าสูงถึง 3 ล้านล้านบาทภายใน 5 ปี ปัจจัยสำคัญที่ผลักดันการเติบโตอย่างต่อเนื่องนี้ ได้แก่
1. การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตและสมาร์ทโฟนที่เพิ่มขึ้น: ปัจจุบัน คนไทยสามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ง่ายกว่าเดิม สมาร์ทโฟนกลายเป็นปัจจัยที่ 5 ส่งผลให้การจับจ่ายซื้อของออนไลน์เป็นเรื่องที่สะดวกสบาย เข้าถึงผู้บริโภคได้ทุกที่ ทุกเวลา
2. ระบบขนส่งและโครงสร้างพื้นฐานที่พัฒนาขึ้น: ระบบขนส่งที่ครอบคลุม รวดเร็ว และมีราคาถูกลง เอื้อต่อการขนส่งสินค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ โครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยี เช่น ระบบชำระเงินออนไลน์ และบริการหลังการขาย ก็ได้รับการพัฒนาให้ตอบสนองความต้องการของตลาดอีคอมเมิร์ซได้ดียิ่งขึ้น
3. แรงกระตุ้นจากวิกฤตโควิด-19: การระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ผู้คนหันมาซื้อสินค้าออนไลน์มากขึ้น ทำให้ตลาดอีคอมเมิร์ซในประเทศไทยเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว แม้สถานการณ์โควิด-19 จะคลี่คลาย แต่พฤติกรรมการซื้อสินค้าออนไลน์ยังคงอยู่และกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตแบบ New Normal
อย่างไรก็ตาม ภายใต้ภาพรวมที่ดูสดใส ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยยังคงถูกครอบงำโดยแพลตฟอร์มต่างชาติยักษ์ใหญ่ เช่น Shopee, Lazada และ TikTok ซึ่งเป็นทั้งโอกาสและความท้าทายของผู้ประกอบการไทย
เพราะแม้แพลตฟอร์มเหล่านี้เป็นเสมือนเวทีขนาดใหญ่ที่ช่วยให้ผู้ประกอบการไทยเข้าถึงกลุ่มลูกค้าได้กว้างขึ้น ลดต้นทุนในการทำธุรกิจ และเข้าถึงเครื่องมือทางการตลาดที่ทันสมัย แต่ผู้ประกอบการไทยต้องเผชิญกับการแข่งขันที่รุนแรง กฎเกณฑ์ที่ซับซ้อน และความเสี่ยงจากการถูกผูกขาด ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการเติบโตของธุรกิจในระยะยาว
แม้ว่าสถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทยจะคลี่คลายลง แต่พฤติกรรมผู้บริโภคที่คุ้นชินกับการซื้อสินค้าออนไลน์ยังคงอยู่ ส่งผลให้ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยคาดการณ์ว่าจะมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 15% ต่อปี ซึ่งการเติบโตในอนาคตจะมุ่งเน้นไปที่ตลาดต่างจังหวัดมากขึ้น ด้วยเหตุผลดังนี้
อย่างไรก็ตาม การเจาะตลาดต่างจังหวัด ผู้ประกอบการต้องคำนึงถึงปัจจัยสำคัญ เช่น พฤติกรรมการบริโภคที่แตกต่างกัน ช่องทางการชำระเงินที่หลากหลาย รวมถึงการสร้างความเชื่อมั่นและความไว้วางใจให้กับผู้บริโภคในพื้นที่
ระบบขนส่งเปรียบเสมือนเส้นเลือดสำคัญที่หล่อเลี้ยงการเติบโตของธุรกิจอีคอมเมิร์ซ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่ผู้บริโภคคาดหวังความรวดเร็ว สะดวกสบาย และมีต้นทุนที่เหมาะสม การเปลี่ยนแปลงของระบบขนส่งเพื่อตอบโจทย์ความต้องการเหล่านี้ จึงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยมีแนวโน้มสำคัญดังนี้
1. เทคโนโลยีขับเคลื่อนประสิทธิภาพ:
2. บริการขนส่งแบบ crowdsourcing เติบโตอย่างรวดเร็ว:
การนำเอาแพลตฟอร์มเทคโนโลยีมาเชื่อมโยงผู้ให้บริการขนส่งรายย่อย เช่น รถจักรยานยนต์ส่วนบุคคล รถยนต์ส่วนบุคคล เข้ากับผู้ที่ต้องการส่งสินค้า ช่วยเพิ่มทางเลือกในการขนส่งให้มีความหลากหลาย ผู้บริโภคสามารถเลือกใช้บริการขนส่งได้ตามความต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการจัดส่งแบบเร่งด่วน การจัดส่งในพื้นที่จำกัด หรือการจัดส่งสินค้าที่มีขนาดใหญ่
3. การพัฒนาระบบขนส่งแบบเดิม:
การเปลี่ยนแปลงของระบบขนส่งที่เกิดขึ้นนี้ เป็นโอกาสสำหรับผู้ประกอบการอีคอมเมิร์ซไทย ในการลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพ และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน รวมถึงช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในภาพรวม โดยเฉพาะการสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับผู้ให้บริการขนส่งรายย่อย อาทิ
ปฏิเสธไม่ได้ว่า ปัจจุบันตลาดอีคอมเมิร์ซในประเทศไทยถูกครอบงำโดยแพลตฟอร์มต่างชาติยักษ์ใหญ่ เช่น Shopee, Lazada และ TikTok อย่างสมบูรณ์ แม้ว่าแพลตฟอร์มเหล่านี้จะช่วยให้ผู้บริโภคเข้าถึงสินค้าและบริการได้สะดวกสบาย และเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการไทยเข้าถึงตลาดได้กว้างขึ้น
แต่ในอีกมุมหนึ่ง การผูกขาดดังกล่าว ก่อให้เกิดความท้าทายต่อผู้ประกอบการไทยในหลายด้าน ได้แก่
ด้านคุณภาวุธ ชี้ว่า ความท้าทายเหล่านี้ เป็นประเด็นที่ภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องให้ความสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสร้างแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซของคนไทย การกำกับดูแลแพลตฟอร์มต่างชาติให้เป็นธรรม การส่งเสริมให้ผู้ประกอบการไทยมีความเข้มแข็ง และสามารถแข่งขันได้อย่างเท่าเทียม เพื่อสร้างระบบนิเวศน์อีคอมเมิร์ซไทยที่เอื้อต่อการเติบโตอย่างยั่งยืน
คุณภาวุธเผยว่า ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยกำลังก้าวเข้าสู่ยุคแห่งการแข่งขันที่รุนแรงกว่าที่เคย ผู้ประกอบการต้องเผชิญหน้ากับคู่แข่งมากหน้าหลายตา ทั้งในและต่างประเทศ พร้อมทั้งปรับตัวให้ทันกับพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา มีสมรภูมิเดือด 3 ทัพหลัก ที่ผู้ประกอบการไทยต้องรับมือ ได้แก่
1. กองทัพแพลตฟอร์มต่างชาติ: แพลตฟอร์มยักษ์ใหญ่ เช่น Shopee, Lazada และ TikTok ยังคงครองตลาด ดึงดูดผู้บริโภคด้วยแคมเปญส่งเสริมการขายที่ดึงดูดใจ ซึ่งการเข้ามาของแพลตฟอร์มใหม่ๆ ยิ่งเพิ่มความรุนแรงในการแข่งขัน ทำให้ผู้ประกอบการไทยต้องปรับกลยุทธ์ให้สอดคล้องกับนโยบายและกฎเกณฑ์ของแพลตฟอร์มต่างๆ เพื่อให้สามารถอยู่รอดและเติบโตได้
2. กองทัพผู้ขายรายอื่น ทั้งไทยและเทศ: ผู้ประกอบการไทยต้องแข่งขันกับผู้ขายรายอื่นๆ ทั้งในด้านราคาสินค้า คุณภาพ บริการ และความหลากหลาย รวมถึงผู้ขายจากต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จีน เข้ามาตีตลาดมากขึ้น ด้วยข้อได้เปรียบด้านราคาที่ถูกกว่า ดังนั้น การสร้างความแตกต่าง การสร้างแบรนด์ และการสร้างฐานลูกค้าที่ภักดี จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง
3. กองทัพสินค้าจากแดนมังกร ท้าชิงด้วยราคาสุดโหด: จีนเป็นประเทศผู้ผลิตสินค้ารายใหญ่ของโลก สินค้าจากจีนจึงมีราคาถูกกว่าสินค้าจากประเทศอื่น ๆ ส่งผลให้ผู้ประกอบการไทยต้องเผชิญกับการแข่งขันด้านราคาโดยตรง ดังนั้น การหาสินค้าที่แตกต่าง มีคุณภาพ และตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าเฉพาะกลุ่ม จะเป็นกลยุทธ์สำคัญในการเอาตัวรอด
นอกเหนือจาก 3 กองทัพหลัก ผู้ประกอบการไทยยังต้องรับมือกับความท้าทายอื่นๆ เช่น
ในสมรภูมิอีคอมเมิร์ซที่แข่งขันอย่างดุเดือด ผู้ประกอบการไทยต้องปรับตัวและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยติดตามเทรนด์และพฤติกรรมผู้บริโภค สร้างแบรนด์ที่โดดเด่น ใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และมุ่งเน้นการบริการที่สร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า การร่วมมือกับพันธมิตรยังเป็นสิ่งสำคัญ แม้ตลาดจะมีการแข่งขันสูง แต่โอกาสยังรออยู่ การเตรียมความพร้อมจะนำไปสู่ความสำเร็จในอนาคต
ในยุคที่ผู้บริโภคมีทางเลือกล้นมือ การยึดติดกับช่องทางการขายแบบเดิมๆ อาจไม่เพียงพออีกต่อไป ผู้ประกอบการอีคอมเมิร์ซยุคใหม่จำเป็นต้องปรับตัวและเปิดรับการใช้ประโยชน์จากหลากหลายช่องทาง เพื่อเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย สร้างยอดขาย และเติบโตอย่างยั่งยืน
โดยเฉพาะการเลือกใช้ช่องทางที่กำลังมาแรงในปัจจุบัน เพื่อให้ธุรกิจโดดเด่นและตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าได้ และช่องทางการขายที่น่าสนใจ ได้แก่
การปรับตัวและใช้ประโยชน์จากช่องทางการขายอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ผู้ประกอบการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้กว้างขึ้น สร้างยอดขาย เพิ่มรายได้ และสร้างแบรนด์ให้แข็งแกร่ง พร้อมทั้งลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ ด้วยการใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีที่เหมาะสม
ในยุคที่โลกหมุนด้วยข้อมูล และขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยี ธุรกิจอีคอมเมิร์ซไทยต้องก้าวให้ทัน ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีล้ำสมัย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และสร้างประสบการณ์ที่เหนือกว่าให้กับลูกค้า มี 3 เทคโนโลยีที่จะเข้ามาปฏิวัติวงการอีคอมเมิร์ซ ได้แก่
ตัวอย่างการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในธุรกิจอีคอมเมิร์ซ:
การนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้อย่างเหมาะสม จะเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้ผู้ประกอบการอีคอมเมิร์ซไทย ก้าวข้ามขีดจำกัด สร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน และเติบโตอย่างยั่งยืนในโลกธุรกิจยุคดิจิทัล
การเติบโตของธุรกิจอีคอมเมิร์ซ ไม่ใช่แค่เรื่องของผู้ประกอบการเพียงฝ่ายเดียว ภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการสร้างระบบนิเวศน์ที่เอื้อต่อการเติบโต ส่งเสริมให้เกิดการแข่งขันที่เป็นธรรม และปกป้องผู้บริโภค ด้านคุณป้อมได้ชี้ถึง 6 ภารกิจสำคัญ ที่จะมาพลิกโฉมอีคอมเมิร์ซไทย ได้แก่
การสนับสนุนจากภาครัฐ อย่างจริงจัง ต่อเนื่อง และครอบคลุม จะเป็นแรงผลักดันสำคัญ ที่ช่วยให้ธุรกิจอีคอมเมิร์ซไทย เติบโตอย่างแข็งแกร่ง ยั่งยืน และเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัลของประเทศ
ตลาดอีคอมเมิร์ซไทยเต็มไปด้วยการแข่งขันที่ดุเดือดและการครอบงำจากแพลตฟอร์มต่างชาติ แต่ยังมีโอกาสมากมายสำหรับผู้ประกอบการไทยที่พร้อมปรับตัวและพัฒนาเพื่อคว้าโอกาสเหล่านั้น
ซึ่งการเจาะลึกตลาดเฉพาะกลุ่ม (Niche Market) เป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญ ผู้ประกอบการควรมองหาช่องว่างในตลาด ด้วยการเสนอสินค้าหรือบริการเฉพาะทางที่ตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้ากลุ่มเล็ก ๆ ที่ยังไม่มีใครตอบสนอง การเป็นผู้เชี่ยวชาญในตลาดเฉพาะกลุ่มจะช่วยสร้างความแตกต่างและสร้างฐานลูกค้าที่ภักดี ผ่านการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและความไว้วางใจ
อีกหนึ่งกุญแจสำคัญคือการสร้างแบรนด์ให้แข็งแกร่ง โดยการสื่อสารคุณค่าที่โดดเด่นของแบรนด์ทั้งในด้านสินค้าและบริการ การสร้างเรื่องราวที่น่าจดจำจะช่วยเชื่อมโยงลูกค้ากับแบรนด์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ การมอบประสบการณ์ที่ดีเยี่ยมให้กับลูกค้าในทุกขั้นตอนการสั่งซื้อ และการใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน รวมถึงการขยายธุรกิจไปต่างประเทศ จะเป็นแนวทางในการเพิ่มโอกาสเติบโตอย่างยั่งยืน แม้เส้นทางอีคอมเมิร์ซไทยจะเต็มไปด้วยขวากหนาม แต่ด้วยความมุ่งมั่นและการใช้ประโยชน์จากโอกาส เชื่อมั่นว่าผู้ประกอบการไทยจะสามารถก้าวข้ามความท้าทายและประสบความสำเร็จได้
ลงทะเบียนเข้าสู่ระบบ เพื่ออ่านบทความฟรีไม่จำกัด