ผู้ใช้งาน TikTok พุ่งพรวดรวดเร็วจนเกินต้าน โดยมีทั้งแอคเคานต์หรือบัญชีที่เป็นแบรนด์ อินฟลูเอนเซอร์ ศิลปิน หน่วยงานภาครัฐ สื่อมวลชน คนทั่วไปที่ทำสารพัดสิ่ง ขณะเดียวกัน ผู้ที่ต้องการทำลายชื่อเสียงผู้อื่น (discredit) มิจฉาชีพ แฮกเกอร์ ก็เข้ามาใช้พื้นที่นี้ในการปล่อยข่าวลวง คลิปลวง ล่อลวง ก่อเกิดปัญหาสังคมสารพัด และยิ่งประเทศไหนมีประเด็นร้อนเกี่ยวกับการเมือง การเลือกตั้ง ยิ่งทำให้ข้อมูลมหาศาลหลั่งไหลเข้าสู่โลกโซเชียลอย่างท่วมท้น ทั้งเรื่องจริงและไม่จริง ทำให้การใช้งานโซเชียลมีเดียในยุคนี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกแล้ว

คุณจิรภัทร หลี่ Product Policy Lead – Thailand, TikTok เกริ่นถึง Information Tag ที่ลิงก์กับศูนย์ข้อมูลและองค์กรที่เชื่อถือได้ เช่น WHO เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาเกี่ยวกับโควิด-19 ในช่วงที่เป็นประเด็นร้อนแรง

TikTok ออกมาตอกย้ำว่า เป็นแพลตฟอร์มที่เปิดกว้าง ปลอดภัย และส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่ดีให้แก่ชุมชน

ในฐานะแพลตฟอร์มที่ส่งผลกระทบต่อสังคมเป็นวงกว้าง TikTok จึงออกมาตอกย้ำการให้ความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยและความถูกต้องของเนื้อหาบนแพลตฟอร์ม ผ่านการนำเสนอ 'เครื่องมือที่สามารถคัดกรองและตรวจสอบข้อมูลที่มีความบิดเบือนและไม่เป็นความจริง' และเตรียมการ 'จัดหาแหล่งข้อมูลที่มีการตรวจสอบและมีความน่าเชื่อถือให้กับผู้ใช้งาน' พร้อมทั้งสร้างความร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญในการตรวจสอบข้อมูล รวมถึงการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับข้อกำหนดภายใต้หลักเกณฑ์สำหรับชุมชนและเครื่องมือด้านความปลอดภัยที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

คุณชนิดา คล้ายพันธ์ Head of Public Policy – Thailand, TikTok เล่าว่า TikTok มีระบบ Fact Warning คือ เตือนก่อนแชร์ ถ้าผู้ใช้งานยังดึงดันแชร์ในสิ่งที่ละเมิดกฎชุมชน อาจโดนลบโพสต์หรือถูกลบแอคเคานต์ได้

เนื่องจาก TikTok เป็นสถานที่ที่รวมผู้คนเข้าด้วยกันผ่านเนื้อหาที่เต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์และความสนุกสนาน ในขณะเดียวกันการทำให้แพลตฟอร์มเป็นพื้นที่ปลอดภัยถือเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ TikTok ต้องป้องกันไม่ให้มีข้อมูลที่บิดเบือนความจริงและเป็นอันตราย รวมถึงเนื้อหาที่ละเมิดกฎของชุมชนเข้ามาอยู่บนแพลตฟอร์ม โดยหนึ่งในกลยุทธ์สำคัญ คือ การนำเสนอแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือให้กับผู้ใช้งาน ในสถานการณ์สำคัญต่างๆ ของสังคม 

TikTok จึงกำหนด หลักเกณฑ์สำหรับชุมชน (Community Guideline) เพื่อสร้างความเข้าใจให้ผู้ใช้งานได้รับรู้ว่าเนื้อหาแบบไหนที่ไม่อนุญาตให้เผยแพร่บนแพลตฟอร์ม TikTok โดยตัวอย่างหัวข้อหลักภายใต้ Community Guideline เช่น การแอบอ้างเป็นบุคคลอื่น เนื้อหาที่เป็นสแปม เนื้อหาที่เป็นเท็จและหลอกลวง หรือเนื้อหาที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้งานบนแพลตฟอร์มในแง่มุมต่างๆ อย่างการสร้างความหวาดหลัว ความเกลียดชัง หรือสร้างอคติ

ประยุกต์ใช้เครื่องมือเชื่อมต่อกับแหล่งข้อมูล สร้างความปลอดภัยเชิงรุก

TikTok มีการปฏิบัติการแบบเชิงรุกกับเนื้อหาที่ละเมิดหลักเกณฑ์สำหรับชุมชนผ่าน ระบบการจัดการเนื้อหา (Content Moderation) ที่มีการผสานการทำงานระหว่างเทคโนโลยีและทีมปฏิบัติงานของ TikTok รวมถึงการเปิดโอกาสให้ผู้ใช้งานที่พบเห็นเนื้อหาที่ละเมิดหรือมีความเสี่ยง สามารถรายงานเนื้อหาดังกล่าว ส่งให้ทีมปฏิบัติงานของ TikTok ตรวจสอบและดำเนินการต่อไป 

สองผู้บริหาร TikTok ออกมากล่าวถึงการใช้เทคโนโลยี Machine Learning ว่าต้องมีทีมงานในการตรวจสอบเนื้อหาบนแพลตฟอร์มตลอด 24 ชั่วโมง เนื่องจากมี 'บริบท' ของคอนเทนต์ที่ตีความได้หลายแบบจึงต้องให้ 'คน' ร่วมพิจารณาด้วย

ในด้านเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพเพื่อความปลอดภัยและทำให้ผู้ใช้งานเข้าถึงแหล่งข้อมูลที่เป็นทางการ TikTok สร้าง Information Hub เครื่องมือที่ทำให้ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์ที่ส่งผกระทบต่อสังคม รวมถึงเครื่องมืออย่าง Information Tag และ Live Banner ที่จะปรากฏอยู่บนวิดีโอหรือไลฟ์สตรีมมิงที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับประเด็นทางสังคมต่างๆ เพื่อให้ผู้ใช้งานเข้าถึงแหล่งข้อมูลที่เป็นทางการได้

คุณจิรภัทร หลี่ Product Policy Lead – Thailand, TikTok กล่าวว่า บริษัทมีความมุ่งมั่นที่จะจัดการกับเนื้อหาที่มีความบิดเบือน เป็นอันตราย และเนื้อหาที่ละเมิดหลักเกณฑ์ของชุมชนในแง่มุมต่างๆ ออกไปจากแพลตฟอร์ม TikTok อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ผู้ใช้งานมั่นใจได้ว่าจะได้รับความปลอดภัยเมื่ออยู่บนแพลตฟอร์ม จึงเผยให้เห็นถึงประสิทธิภาพของเทคโนโลยี ทีมปฏิบัติงานและความร่วมมือจากผู้ใช้งาน TikTok จาก รายงานการบังคับใช้หลักเกณฑ์สำหรับชุมชน (Community Guideline Enforcement Report) ครั้งล่าสุด ในระหว่างเดือนกรกฏาคม - กันยายน ปี 2565 โดยระบุว่า

• มีการลบวิดีโอออกในเชิงรุกบนแพลตฟอร์มมากกว่า 96.5% 
• มีการลบออกภายใน 24 ชั่วโมงถึง 92.7% 
• มีการลบออกก่อนมียอดเข้าชมถึง 89.5% 

ให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้แพลตฟอร์มอย่างถูกต้อง ร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญ พร้อมทั้งแนวทางควบคุมจัดการ 'บัญชีการเมือง'

TikTok ได้หารือกับนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและนำข้อเสนอแนะต่างๆ มาพัฒนานโยบายบนแพลตฟอร์มอย่างต่อเนื่อง ผ่านการจัดเสวนาในรูปแบบ Roundtable ในช่วงที่ผ่านมา รวมถึงการจัดอบรมเพื่อให้ความรู้และสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้แพลตฟอร์มอย่างถูกต้อง ให้กับพรรคการเมืองและนักการเมืองต่างๆ

คุณจิรภัทรกล่าวถึงการจัดการแพลตฟอร์ม TikTok ในช่วงเลือกตั้งหรือช่วงที่การเมืองร้อนแรง โดยนำความเสี่ยงที่พบในมาเลเซียและฟิลิปปินส์ มาพิจารณาและคัสตอมนโยบายให้เข้ากับ Localize เช่น ข้อใดใช้ได้ในไทย ข้อใดที่ต้องปรับหรือคัสตอม

แล้วออกหลักเกณฑ์สำหรับชุมชนของ TikTok เพื่อป้องกันเนื้อหาหรือข้อมูลที่ไม่ถูกต้องหรือมีการบิดเบือนความจริงที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง การละเมิดสิทธิผู้อื่น พฤติกรรมที่อาจทำให้เกิดความเกลียดชัง และแนวคิดที่สุดโต่งและรุนแรง โดยแพลตฟอร์ม TikTok จะไม่มีการอนุญาตให้มีการโปรโมตหรือการทำโฆษณาที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับประเด็นทางการเมืองโดยเด็ดขาด 

TikTok ยังจัดประเภทของบัญชีที่เกี่ยวข้องกับการเมืองให้เป็น บัญชีของรัฐบาลนักการเมืองและพรรคการเมือง (GPPPA: Government, Politician, and Political Party Account) เพื่อสร้างขอบเขตที่ชัดเจนในการไม่อนุญาตให้บัญชีประเภทนี้เกี่ยวข้องกับการสร้างรายได้ในทุกประเภทบนแพลตฟอร์ม TikTok

ผู้ใช้งานสร้างคอนเทนต์บนแพลตฟอร์มอย่างล้นหลาม TikTok จึงประยุกต์ใช้นโยบายในการกำำกับดูแลแพลตฟอร์มในทุกประเทศที่เข้าไปมีส่วนร่วม ซึ่งจะแตกต่างกันในรายละเอียด เช่น มาเลเซีย ที่มีประเด็นอ่อนไหวในเรื่องชาติพันธุ์ แพลตฟอร์มจึงระมัดระวังและโฟกัสการตรวจสอบคอนเทนต์ในด้านนี้อย่างมาก อย่างไรก็ตาม มีหลายสิ่งที่ประเทศต่างๆ พบในช่วงเลือกตั้งเหมือนๆ กัน คือ Misinformation, Disinformation รวมถึง Hate Speech

ปีนี้ TikTok กำหนดกลยุทธ์และวางแผนการทำงานเพื่อต่อต้านข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นการสร้างความร่วมมือกับองค์กรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การสร้างแคมเปญสร้างการรับรู้ และการให้ความรู้เกี่ยวกับระบบความปลอดภัยบนแพลตฟอร์ม ที่ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงข้อมูลที่มีความถูกต้องและน่าเชื่อถือ โดยมีพันธมิตรที่มีความเชี่ยวชาญในด้านการตรวจสอบข้อมูล (Fact-Checking) ทั้งในระดับโลกและในประเทศ อาทิ 

• สำนักข่าวต่างประเทศ อาช็องซ์ ฟร็องซ์ เปร็ส (Agence France-Presse) หรือ AFP 
• หน่วยงาน Lead Stories 
• ร่วมทำแคมเปญกับ โคแฟค (COFACT) ในการสร้างศูนย์รวมข้อมูลการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างปลอดภัยและสร้างสรรค์ ภายใต้แคมเปญ #พื้นที่ปลอดภัยในการไถฟีด 

เผยเครื่องมือที่ประยุกต์ใช้เพิ่มในช่วงเลือกตั้ง

คุณชนิดาอธิบายเกี่ยวกับเครื่องมือ Election Report Button และ GPPPA เช่น การโพสต์นโยบายของพรรคการเมือง เป็นเรื่องที่ทำได้แต่ห้ามบูสต์โพสต์ นอกจากการรับมือข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง TikTok ยังมีบทบาทสำคัญในการทำให้ผู้ใช้งานเข้าถึงข้อมูลที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือเกี่ยวกับการเลือกตั้ง ผ่านการสร้าง ศูนย์ข้อมูลการเลือกตั้ง (Election Centre) เพื่อช่วยให้ผู้ใช้งานเข้าถึงข้อมูลที่เป็นทางการเกี่ยวกับการเลือกตั้ง ทั้งขั้นตอนในการใช้สิทธิ์ ข้อมูลของพรรคการเมืองและนักการเมือง และข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง ซึ่งถือเป็นบริการการประกาศเพื่อประโยชน์ของสาธารณะ (Public Service Announcement) โดยมีการเชื่อมต่อข้อมูลกับ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งแห่งประเทศไทย หรือ กกต. หน่วยงานหลักที่ควมคุมดูแลการจัดการเลือกตั้งในประเทศไทย และเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ผู้ใช้งานส่งต่อเนื้อหาที่ไม่ถูกต้องในช่วงของการเลือกตั้ง

โดยก่อนที่ผู้ใช้งานจะกดยืนยันในการส่งต่อเนื้อหานั้นๆ จะมีข้อความขึ้นเตือนให้ผู้ใช้งานพิจารณาและตรวจสอบข้อเท็จจริงก่อนเสมอ และหากผู้ใช้งานเห็นว่าเนื้อหาดังกล่าวละเมิดหลักเกณฑ์สำหรับชุมชนหรือเป็นข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง ผู้ใช้งานสามารถใช้ปุ่ม 'Election Report Button' หรือปุ่มรายงานเนื้อหาเกี่ยวกับการเลือกตั้งเพื่อรายงานเนื้อหาดังกล่าว

คุณชนิดา คล้ายพันธ์ Head of Public Policy – Thailand, TikTok กล่าวว่า TikTok ให้ความสำคัญกับการสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้กับทุกคน และยึดมั่นจุดยืนของแพลตฟอร์มในช่วงของการเลือกตั้ง 2566 ในการต่อต้านข้อมูลที่ไม่ถูกต้องและถูกบิดเบือนทุกประเภทให้ออกไปจากแพลตฟอร์ม 

เราวางแผนดำเนินงานอย่างต่อเนื่องในการสร้างความร่วมมือกับองค์กรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการสร้างการรับรู้และให้ข้อมูลที่มีความถูกต้องจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ เพราะ TikTok เชื่อว่าประเด็นการสร้างความเข้าใจในการใช้เทคโนโลยีอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ (Digital Literacy) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงของการเลือกตั้ง จะทำให้ทุกภาคส่วนช่วยกันสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีบนสังคมออนไลน์ได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะกับผู้ใช้งานและชุมชนบนแพลตฟอร์มของเรา

ต่อมา นายแสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง กล่าวว่า สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง และ TikTok จะร่วมมือกันพัฒนาช่องทางเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารผ่านศูนย์ข้อมูลการเลือกตั้ง หรือ Election Centre รวมถึงการร่วมกันต่อต้านข้อมูลอันเป็นเท็จและข่าวที่มีการบิดเบือนความจริงในระหว่างการจัดการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เป็นการทั่วไป พ.ศ. 2566 โดยจะร่วมกันกำหนดขั้นตอนและวิธีการในการขจัดข่าวเท็จ บิดเบือน หรือการใส่ร้าย ที่ขัดต่อกฎหมายเลือกตั้ง ผ่านแพลตฟอร์ม TikTok 

ทั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ความร่วมมือในครั้งนี้ จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของความร่วมมือจากทุกภาคส่วนที่จะเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการเลือกตั้ง เพราะทุกท่านคือฟันเฟืองสำคัญที่จะขับเคลื่อนระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขให้ยั่งยืน

นายแสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง