FoodTech เทคโนโลยีอุตสาหกรรมอาหารรูปแบบใหม่ เป็นเรื่องที่คนพูดถึงกันอย่างมากในปัจจุบัน จึงเป็นตัวแปรสำคัญต่อศักยภาพการดำเนินชีวิตของทุกคน และมีบทบาทในการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหาร ในงาน STARTUP x INNOVATION THAILAND EXPO 2021 ดร.ธัญญวัฒน์ เกษมสุวรรณ ดำรงตำแหน่ง ผู้อำนวยการกลุ่มด้านนวัตกรรม ไทยยูเนี่ยน กรุ๊ป พาผู้ชมมองไปข้างหน้า ทำความเข้าใจเทรนด์อาหารและพฤติกรรมผู้บริโภคที่จะมาเป็นปัจจัยสำคัญที่หน่วยงานหรือองค์กรด้านอาหารต้องนำมาขบคิด ในหัวข้อ Investment of FoodTech in Future 

เมื่อปี 2015 มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดได้เผยแพร่บทวิเคราะห์เรื่อง ‘The Three waves of EATNOMICS’ ที่คาดการณ์เทรนด์และเทคโนโลยีอาหารของโลกในอนาคตที่แบ่งออกเป็น 3 ระยะ เพื่อเป็นการเตรียมองค์กรในการรับมือและปรับกลยุทธ์ให้เท่าทันพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปตามกระแสเทคโนโลยี คลื่นลูกที่ 1 (ปี 2015-2018) ซึ่งเป็นเกิดขึ้นเป็นปกติในปัจจุบัน คือ อาหารหรือผลผลิตที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ไปถึงแหล่งที่มาได้, การจำหน่ายอาหารพร้อมทาน (ฉีกซอง-อุ่นร้อน), แพลตฟอร์มซื้อและจัดส่งอาหาร และการเกิดขึ้นของเนื้อสัตว์จากพืช ตอนนี้เรากำลังอยู่ในคลื่นลูกที่ 2 (2019-2022) คือ การเกิดของ Smart Kitchen, ผลิตภัณฑ์ทดแทนหรืออาหารทางเลือก, การใช้ Deeptech เข้ามาช่วยมีส่วนในการผลิตอาหาร ไปจนถึงเทคโนโลยีการพิมพ์อาหารสามมิติ  และสำหรับคลื่นลูกที่ 3  (2023-2026) ที่กำลังจะมาถึง คือการเกิดขึ้นของ Smart Food Cities – นครอัจฉริยะที่จะเป็นแหล่งอาหารใหม่ของโลก มี Ecosystem ของที่เชื่อมต่อตั้งแต่ต้นทางไปจนสุดปลายของอาหารเหลือทิ้ง พร้อมทั้งคำนึงถึงการรักษาสิ่งแวดล้อมด้วย, การใช้ Nano Tech – บรรจุภัณฑ์ที่จะช่วยยืดอายุของอาหาร เตือนผู้บริโภคด้านความปลอดภัย ปนเปื้อน หรือเน่าเสีย ด้วยเทคโนโลยีชีวภาพ, Personalized Food – การใช้ผลวิจัยทางพันธุกรรม มาปรุงอาหารเฉพาะบุคคล เพื่อเสริมโภชนาการให้อย่างถูกจุด และ Lab to Table – อาหารที่จะเปรียบเสมือนยา ที่สามารถกินแล้วใช้ป้องกันหรือรักษาโรคได้ ในระดับ DNA

ในแง่ของพฤติกรรมของผู้บริโภคนั้น หลังจากการเกิดวิกฤตโควิด-19 ผู้คนได้ให้ความสำคัญกับสุขภาพและสุขภาวะมากขึ้น (Health & Well-Beings) แต่ ‘ราคาและเวลา’ ยังเป็นอุปสรรคต่อการเข้าถึงสุขภาพและสุขภาวะที่ดี โดย 38% จากการสำรวจบอกว่าอุปสรรคของการบริโภคอาหารที่ดีคือ ‘ราคา’ เพราะมองว่าอาหารที่มีคุณภาพดี มักจะมีราคาแพง และ 27% บอกว่า ‘ไม่มีเวลา’ ที่จะปรุงอาหารเอง

นอกจากนี้ ในแง่ของพฤติกรรมผู้บริโภคจะค่อยๆ ปรับเปลี่ยนไป โดยการสำรวจจาก Mintel ทำให้เห็นว่าในอนาคตอีก 3-5 ปีที่จะถึงนี้ ผู้คนจะเริ่มเข้าใจความต้องการของตนเอง รู้ข้อมูลตัวเองในระดับลึกถึงด้านพันธุกรรม จึงต้องการอาหารที่ออกแบบเฉพาะตัวบุคคล (personalized) ในอนาคต ผู้คนจะเชื่อมต่อกับเทคโนโลยีมากขึ้นซึ่งจะทำให้เกิด Data และสามารถนำ Data เหล่านั้นไปทำความเข้าใจ เพื่อผลิตอาหารที่ตอบสนองทางด้านสุขภาพ รวมทั้ง คนจะเริ่มมั่นใจในวิทยาศาสตร์มากขึ้น ก่อนหน้านี้ที่อาจมีคนที่ไม่ยอมรับอาหารที่ผลิตด้วยเทคโนโลยี (processed food) แต่ต่อไปคนจะยอมรับอาหารที่ผลิตด้วยกระบวนการเทคโนโลยีเชิงลึกมากขึ้น และอยากเข้ามามีส่วนร่วมในการเกษตรมากขึ้นอีกด้วย โดยองค์กรสามารถมองเห็นโอกาสที่เกิดขึ้น เมื่อพฤติกรรมผู้บริโภคที่ค่อยๆ เปลี่ยนแปลงไป จากการที่วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามามีส่วนร่วมใน Value Chain และคนเริ่มเข้าใจอีกทั้งยอมรับในวิทยาศาสตร์มากขึ้น

สำหรับ บริษัท ไทยยูเนี่ยนกรุ๊ป จำกัด (มหาชน) ผู้นำธุรกิจอาหารทะเลของโลก ก็ได้เริ่มดำเนินการเตรียมพร้อมก้าวเข้าสู่อนาคตของคลื่นลูกที่ 3 ด้วยโครงการต่าง ๆ มากมาย เพื่อนำร่องด้าน FOODTECH ให้กับประเทศไทยสู่เวทีโลก อาทิ

• ผลิตภัณฑ์ UniQTMBONE ซึ่งมีการใช้นวัตกรรม zero waste สามารถใช้ประโยชน์สูงสุดจากปลาทั้งตัว เพื่อรักษาทรัพยากรทางทะเลอันล้ำค่า เกิดเป็นผลิตภัณฑ์ผงแคลเซียมบดละเอียดจากกระดูกปลาทูน่า ไม่มีกลิ่นรส จึงไม่เปลี่ยนแปลงรสสัมผัสในผลิตภัณฑ์นั้นๆ และยังสามารถนำไปใช้ได้ในหลากหลายผลิตภัณฑ์ ไม่ว่าจะเป็นในรูปของอาหาร แคปซูล อัดเม็ด หรือเป็นสารอาหารเพิ่มลงในอาหารและผลิตภัณฑ์เสริมสำหรับสัตว์เลี้ยง
  
  
• Plant-Based Protein ผลิตภัณฑ์ใหม่ที่พัฒนาขึ้นมาให้มีรสชาติและคุณลักษณะเหมือนกับเนื้อสัตว์ เพื่อเป็นทางเลือกให้กับผู้บริโภค
  
  
• ‘ทูน่าออยล์’ เป็นน้ำมันปลาทูน่าสกัดเย็นที่ใหญ่ที่สุดในโลก จากหัวปลาทูน่าทะเลน้ำลึก 100% ทำให้ได้ DHA จากธรรมชาติโดยไม่ต้องเติมสารเคมี และผ่านเทคโนโลยีจากประเทศเยอรมนี ซึ่งคาดการณ์รายได้จะเติบโตถึง 1,000 ล้านบาทในอีก 5 ปี
  
  
• ธุรกิจอาหารเสริม แคลเซียม โปรตีนไฮโดรไลเสท คอลลาเจนเปปไทด์ ที่สามารถผลิตได้ในประเทศของเรา ไม่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ

ไทยยูเนี่ยนเล็งเห็นถึงวิวัฒนาการด้านอาหารในอนาคตที่ไม่ได้ครอบคลุมเพียงแค่กระบวนการผลิตใหม่ ๆ เพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมไปถึงการสร้างผลิตภัณฑ์ การพัฒนาวัตถุดิบ การบริหารจัดการ และระบบทางนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์กับการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิตผู้คนที่กำลังเป็นไปอย่างรวดเร็วขึ้น จึงได้ร่วมมือกับหลายๆองค์กรในการสนับสนุนโครงการ SPACE-F ที่มีเป้าหมายเพื่อบ่มเพาะและเร่งการเติบโตทางธุรกิจเทคโนโลยีอาหาร (FoodTech) อย่างเต็มที่ ให้ประเทศไทยสามารถพัฒนานวัตกรรมด้านเทคโนโลยีอาหารที่ตอบโจทย์ความต้องการในตลาดและสามารถแข่งขันได้ไม่แพ้นวัตกรรมจากต่างประเทศ ขึ้นเป็นผู้นำโลกในคลื่นลูกที่ 3 ของ EATNOMICS ไปด้วยกัน

ติดตามชมเสวนาออนไลน์ย้อนหลังจากหลากหลายผู้เชี่ยวชาญ ในงาน STARTUP x INNOVATION THAILAND EXPO 2021” ภายใต้แนวคิด “DEEP TECH RISING …The Next Frontier of Innovation” การยกระดับเทคโนโลยีเชิงลึก...นวัตกรรมด่านหน้าแห่งอนาคตที่จะมาขับเคลื่อนประเทศ จัดขึ้นเมื่อวันที่ 15-18 กันยายนนี้ ผ่านเว็บไซต์ https://site.nia.or.th/sessions