อนาคตของเทคโนโลยี และการดำเนินชีวิต (The Future of Life and Technology) พูดคุยกับ Brett King, Alan Ark และ Nichapat Ark

โลกที่หมุนไปเร็วขึ้น มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในชีวิตประจำวันของมนุษย์ พูดคุยกับ Brett King ผู้เขียน The Rise of Technosocialism และอีกมากมาย Alan Ark ที่ปรึกษา Gobi Partner และ Nichapak Ark, Thailand coverage ของ Openspace Ventures ในหัวข้ออนาคตของเทคโนโลยี เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้างในศตวรรษที่ 22 ถกประเด็นต่าง ๆ อย่างสร้างสรรค์จากภาพยนตร์ และหนังสือ ผ่านมุมมองของผู้เชี่ยวชาญ

วัฒนธรรมภาษากับเทคโนโลยี

• พูดคุยในประเด็นของ Bubble fish จากหนังสือเรื่อง The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy ที่เป็นหนึ่งในแรงบันดาลใจให้มหาเศรษฐี Elon Musk เป็นเขาในทุกวันนี้ โดย Bubble fish คือเครื่องมือแปลภาษาแบบ Rea-time ที่ตอนนี้ทาง Google ก็กำลังพยายามศึกษาและพัฒนาเป็นระบบแปลภาษาจากเสียงแบบ Real-time จะเห็นว่าตอนนี้ภาพในอนาคตที่เราเห็นในอดีต กำลังจะเป็นจริงแล้ว

• Jack Ma เคยกล่าวไว้ในงานด้านการศึกษาว่า ถ้ามีเทคโนโลยีเข้ามาเราก็ไม่จำเป็นที่จะต้องเรียนภาษาอีกต่อไป เพราะนวัตกรรมจะเข้ามาช่วยเราเอง แต่ผลเสียคือ เราจะขาดความรู้ความเข้าใจวัฒนธรรมของภาษานั้น ๆ แทน

• จากความแตกต่างทางวัฒนธรรมทำให้บางครั้งเกิดความยากลำบากในการแปลภาษา หรือไม่สามารถแปลออกมาได้ แต่ปัจจุบันเห้นว่ามีอะไรเปลี่ยนแปลงไปเยอะแล้ว ตัวอย่างเช่น แอนิเมชั่นเรื่อง รายา ที่ทางฝั่งตะวันตกเริ่มเข้าใจและผลิตผลงานที่เป็นวัฒนธรรมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ออกมาได้อย่างดี ซึ่งอาจจะสื่อได้ถึงความร่วมมือของแต่ละประเทศ ความยั่งยืน และความเท่าเทียมกันทางเพศที่เพิ่มขึ้น

สังคมกับเทคโนโลยี

• เมื่อสังคมในประเทศไทยกำลังจะกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุ ก็ต้องมีเทคโนโลยี และนวัตกรรมต่าง ๆ เข้ามาช่วยเหลือ ตัวอย่างเช่น Robotic exoskeleton ในญี่ปุ่นที่สร้างขึ้นมาเพื่อช่วยให้คนสูงอายุสามารถเดิน หรือทำกิจกรรม อย่างยกของ รถน้ำต้นไม้ได้เอง โดยเครื่องมือนี้จะเข้ามาช่วยพยุงร่างกายแทนส่วนของร่างกายที่เริ่มอ่อนแอลงแล้ว นอกจากนี้เทคโนโลยีนี้อาจจะเข้ามาช่วยให้กลุ่มคนพิการสามารถใช้ชีวิตในแบบที่สมบูรณ์ขึ้น ตัวอย่างเช่นในภาพยนต์ Avengers ที่ War Machine ต้องใช้อุปกรณ์พยุงร่างกาย

• เทคโนโลยีในการยืดอายุของมนุษย์ (Longevity technology) ที่จะเข้ามามีบทบาทเช่นกัน และน่าจะมีให้เห็นจริง ๆ ในศตวรรษที่ 22 อย่างเทคโนโลยีที่จะเข้าไปพัฒนา DNA เพื่อให้สร้างภูมิคุ้มกัน หรือสร้างชิ้นส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเข้ามาแทนส่วนที่สึกหรอไป 

• ในอีกด้านหนึ่งของสังคมคือ อัตรการเกิดที่ลดลง ซึ่งมีที่มาจากหลายปัจจัย เช่น ปัญหาทางเศรษฐกิจ ความไม่พร้อมในการมีบุตร รวมทั้งความหลากหลายทางเพศ และความต้องการในการมีบุตรที่ลดลงนี้ไปส่งผลให้สังคมกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุ นอกจากนี้ในอนาคตอาจจะมีเทคโนโลยีในอีกระดับที่เข้ามาช่วยให้ผู้หญิงที่ต้องการจะมีลูกแต่ไม่ต้องการตั้งครรภ์ได้มีลูก

งานในอนาคตกับเทคโนโลยี

• Brett King มองว่าในอนาคตคนอาจจะไม่ต้องทำงานอีกต่อไป หรือมีการทำงานในรูปแบบที่เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิงจากในปัจจุบัน เพราะรูปแบบของสังคมที่เปลี่ยนไป โดยวันข้างหน้าเมื่อมี AI มีหุ่นยนต์ มีซอฟต์แวร์เข้ามาทำงานแทนคน และมีโอกาสที่จะมี UBI (Univarsal Basic Income) ให้แทนการทำงาน

• สำหรับ UBI มีโอกาสเกิดขึ้นได้จริง อย่างที่เห็นได้ตอนนี้ สิ่งที่เข้ามาเร่งให้เกิดสิ่งนี้ เช่น Climate change การนำ AI และ Automation มาใช้ในอุตสาหกรรม รวมไปถึงการระบาดของ COVID-19 เพราะสิ่งเหล่านี้ทำให้คนหันมาทำงานร่วมกันมากขึ้น มี Empathy ให้กันมากขึ้น และทางฝั่งรัฐบาลก็ให้ความสำคัญกับทุกคนเท่าเทียมกันมากขึ้น 

• การเข้ามาของระบบอัตโนมัติ และ AI จะมาช่วยให้อุตสาหกรรมทำงานได้ดีขึ้น และได้ลดต้นทุนในการจ้างคนเพื่อเข้ามาทำงาน และท้ายที่สุดรัฐบาลก็จะต้องจ่ายเป็น UBI แทน และมีโอกาสที่ทุกคนจะเข้าถึงการศึกษา อาหาร และมีที่อยู่อาศัยอย่าเท่าเทียมกันทุกคนได้

อนาคตของประเทศไทย

• Brett King มองว่าประเทศไทยมีความสามารถในการแข่งขันกับคนอื่นในตลาดโลก อยากให้เศรษฐกิจในมุมมองอื่นด้วยนอกจากด้านการท่องเที่ยว ให้ลองไปมองด้านสาธารณูปโภคด้วย ในส่วนของการท่องเที่ยงเชิงบำบัดรักษา (Medical Tourism) ถือเป็นสิ่งที่ยังมีโอกาสโตได้อีก

• ก่อนการระบาดของ COVID-19 ภาคธุรกิจยังมีความต้องการรับคนเข้าทำงานในองค์กรอยู่ แต่เมื่อมีการระบาด สิ่งที่สำคัญต่อธุรกิจคือ คนที่มีทักษะ ดังนั้น ทางรัฐบาลจะต้องให้การสนุบสนุนการศึกษาและการฝึกฝนทักษะกับประชาชนที่ต้องการ เพื่อให้นำไปใช้ในการทำงานต่อในอนาคต

• การทำงานที่เปลี่ยนไปเป็นการทำงานทางไกล (Remote working) เพราะ COVID-19 อาจจะส่งผลให้คนเริ่มย้ายออกไปอยู่นอกเมืองมากขึ้น และความต้องการด้านสาธารณูปโภคในส่วนนอกเมืองเพิ่มขึ้น เช่น ระบบอินเทอร์เน็ต ระบบการขนส่ง เป็นต้น

• สำหรับผลิตภัณฑ์ด้านการเกษตร และอุตสาหกรรมอาหาร ที่เป็นเหมือนตัวชูโรงให้กับเศรษฐกิจของประเทศไทย ในอนาคตอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงไปอยู่ในรูปแบบของ Indoor farm มากขึ้น นอกจากนี้อาจจะมีการนำเอา AI หรือหุ่นยนต์เข้ามาช่วยในการทำงาน รวมทั้งนำเอา Blockchain มาช่วยวิเคราะห์ คาดการณ์ และติดตามกระบวนการผลิตอาหารไปจนถึงปากของผู้บริโภค เพื่อช่วยลด Food waste และช่วยให้ในบางประเทศที่มีคนอดอาหาร และขาดสารอาหารได้รับอาหารอย่างเท่าเทียมกัน