ผ่านมาครบปี 2016 แล้วไม่น่าเชื่อว่า เฉพาะวงการ E-commerce และที่เกี่ยวข้องอย่าง E-payment และ E-logistics จะมีเหตุการณ์ร้อนหนาวเกิดขึ้นต่อเนื่องมากมาย Techsauce ขอรวบรวมและสรุปเหตุการณ์ทั้งหมดมาให้ติดตามกันแบบเต็มๆ

บทความนี้เขียนขึ้นครั้งแรกเป็นบทความแบบสรุปข่าวครึ่งปี (ชื่อ url จึงดูเหมือนครึ่งปี) แต่ผู้เขียนเข้ามาทำการอัปเดตใหม่ให้เป็นบทความแบบทั้งปี มาตามดูกันเลย

[toc]

1. แค่หนึ่งปี จู่ๆ ก็มีแต่ข่าวพี่ "จีน" จะครองประเทศ

เราทราบกันอยู่แล้วว่าจีนเป็นผู้อยู่เบื้องหลังการผลิต Hardware ของแบรนด์ชั้นนำของโลกมากมาย

มาปีนี้ปรากฏว่าเป็นปีที่คนไทยได้เปิดโลกทัศน์เกี่ยวกับความเป็นผู้นำด้าน Software ของจีนมากขึ้น

ซึ่งอุตสาหกรรมที่ร้อนแรงและบุกไทยมากที่สุด ก็คือ E-commerce และ E-payment นั่นเอง

คุณคงจะทราบมาบ้างแล้วแต่เราก็จะสรุปให้คุณอีกรอบว่าหลักฐานอะไรบ้างที่แสดงถึงการบุกของจีน

• E-commerce: Alibaba เข้าซื้อกิจการ Lazada E-commerce ระดับโลกเข้าครอบครอง E-commerce ชั้นนำใน Southeast Asia

• E-payment: Ant Financial เข้าซื้อหุ้น Ascend Money (True Money ในกลุ่ม CP) E-payment คืออีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญสำหรับ E-commerce แน่นอนว่า Alibaba มองเห็นความสำคัญของส่วนนี้ และได้เข้าซื้อกิจการส่วนหนึ่งของ Ascend Money หรือ True Money บริษัทไทยซึ่งถือครอง License ครอบคลุมหลายตลาดในภูมิภาค SEA

แนะนำอ่านต่อ: จีน กับการเป็นผู้นำ FinTech ของโลก, กลศึกม้าโทรจันของอาลีบาบาเพื่อบุก SEA, สรุปปาฎกถา แจ็ค หม่า เยือนไทย

2. ยักษ์ในไทย ที่ตัวใหญ่กว่าเดิม

นอกจากประเด็นเรื่องยักษ์ใหญ่ในต่างประเทศแล้ว ยักษ์ใหญ่ในประเทศก็มีความเคลื่อนไหวเช่นเดียวกัน

• E-commerce: Central Online เข้าซื้อกิจการ Zalora ในไทยและเวียดนาม

เคสนี้เป็นเคสที่ Online shopping ได้เข้ารวมร่างกับ Offline shopping ยักษ์ใหญ่อย่าง Central จุดเด่นที่เกิดขึ้นจากการรวมสองโลกเข้าด้วยกัน นั่นคือประสบการณ์ช็อปปิ้งแบบต่อเนื่องไม่สะดุดระหว่างออฟไลน์และออนไลน์ (Omni Channel)

• E-payment: แรบบิท joint venture กับ ไลน์ เกิดเป็น Rabbit LINE Pay

หลังจากที่ LINE ได้เปิดตัวบริการ LINE Pay มาไม่นาน ก็มีข่าวน่าตื่นเต้นครั้งใหญ่เกิดขึ้น เมื่อยักษ์ใหญ่ด้านบัตรชำระเงินอย่าง Rabbit ร่วมทุนกันกับ LINE เกิดเป็น "Rabbit LINE Pay" ถือเป็นการผสานแพลตฟอร์มการชำระเงินแบบออนไลน์ และออฟไลน์รายใหญ่เป็นครั้งแรกในประเทศไทย 

3. อดีตยักษ์ร่วงโรย

• E-commerce: Ensogo ประกาศปิดกิจการทั่วภูมิภาค

ข่าวใหญ่ล่าสุดเห็นจะหนีไปพ้น การปิดกิจการของ ensogo เว็บดีลชื่อดัง ที่เคยเป็นดาวรุ่ง แต่การบอกลาวงการนี้เองก็มีที่มาที่ไปที่น่าสนใจ ซึ่งเป็นกรณีศึกษาที่ดีสำหรับ Startup มีนักเขียนหลายท่าน เช่น เพจสรุป BrandingDIY ได้สรุปเรื่องนี้ไว้อย่างน่าสนใจ

• E-commerce: Rakuten ปิดตัว Marketplaces

ไม่เพียงแต่เฉพาะโมเดลแบบดีลเท่านั้นที่พบความท้าทายในเรื่อง Barrier of Entry โมเดลแบบ Marketplace เองก็เช่นกัน แม้แต่ Rakuten ซึ่งเป็นรายใหญ่ด้าน E-commerce มานาน ก็ยังต้องเผชิญกับภาวะเปลี่ยนแปลง

4. การระดมทุนของ Startups

สำหรับปี 2016 นี้ มีข่าวการระดมทุนของ Startups ที่อยู่ในสาย E-commerce, E-payment, E-logistics อย่างมากมาย เช่น Pomelo, Zilingo, aCommerce, WearYouWant, ShopSpot, STYLHUNT, Lalamove, Omise, Priceza

5. E-logistics ปะทุแรง

เมื่อช่วงปลายปีที่แล้ว Techsauce ได้เคยคาดการณ์ไว้ว่า ตลาดผู้ให้บริการขนส่งจะทวีความฮอตมากยิ่งขึ้น ผ่านมาครึ่งปี เราได้เห็นภาพเหล่านั้นจริงๆ

ส่งของ

• LINE Man ผู้ช่วยส่งของรายใหม่ที่ครองใจคนอย่างรวดเร็ว

ทำเอาเราเซอร์ไพรส์ทีเดียว เมื่อ LINE ได้ขยับจากออนไลน์ เข้ามาครอบคลุมถึงบริการที่มีความเป็นออฟไลน์อย่างบริการส่งของอย่าง LINE MANจนได้ การส่งของ เป็นอีกหัวใจสำคัญในโลกของการซื้อขายของออนไลน์ เพราะช่วยให้เราคลิกซื้อได้จากทุกที่ทุกเวลา ไม่ต้องอาศัยหน้าร้าน และ LINE ก็อ่านเกมนี้ออก เห็นได้ว่ากำลังเคลื่อนที่จาก Social app เข้าสู่ E-commerce อย่างเต็มตัวขึ้น

• การเติบโตของ Logistic Startups (Lalamove)

ส่งคน

โดยเฉพาะเรื่องขนส่งคน ก็เป็นตลาดที่หอมหวาน มีผู้เล่นใหม่กระโดดเข้ามามากรายขึ้น เช่น GoBike, BananaBike เป็นต้น

แพลตฟอร์มเชื่อมโยง

จากสรุปแผนภาพ Thailand E-commerce Landscape นี้จะพบผู้เล่นสาย Logistics นั้นมีหลายประเภทและเริ่มมีเข้ามามากราย หลายๆ Startups ไม่ใช่รายที่ส่งของเอง แต่ให้ประโยชน์เรื่องการบริหารและการเชื่อมโยง เช่น Siam Outlet ทำ Fulfillment, SHIPPOP Giztix SmartShip เป็น Shipping Aggregator เป็นต้น

6. มหกรรมขับเคลื่อนออนไลน์โดยภาครัฐ

• โครงการ พร้อมเพย์ กระตุ้น E-payment

ปีนี้เราได้เห็นความตื่นตัวของหน่วยงานรัฐในเรื่องนวัตกรรมในหลายๆ รูปแบบ หนึ่งข่าวระดับประเทศที่น่าสนใจที่ผ่านมา เห็นจะหนีไม่พ้นเรื่องโครงการระบบชำระเงิน Any ID พร้อมเพย์ (PromptPay) ซึ่งถือเป็นการพัฒนาบริการชำระเงินของประเทศ ซึ่งจะช่วยลดการใช้เงินสด เพิ่มความรวดเร็ว และสามารถตรวจสอบรายการย้อนหลังได้ และเป็นการส่งเสริมให้ประชาชนปรับเปลี่ยนมาใช้ E-payment ในการจับจ่ายใช้สอยมากขึ้น

• และพีคที่สุดอีกข่าวหนึ่ง เห็นจะเป็นข่าวเรื่องรัฐบาลไทยจับมือกับ Alibaba เพื่อร่วมกันผลักดัน E-commerce และก้าวสู่ Thailand 4.0

7. เทรนด์การทำ Partnership และ M&A

1. บริษัทใหญ่เข้ามาร่วมวงใน Startup

• Asia Plus กับ Lalamove
• Central กับ Zalora (ก่อนหน้านี้ยังเคยได้ซื้อกิจการอื่นๆ เช่น OfficeMate และ MOB)
• Rabbit กับ LINE
• กลุ่มบริษัทมิลล์คอน กับการจับมือกับ BUILK หลังประกาศเป็น E-commerce อย่างเต็มตัว

2. ภาพการทำ M&A เริ่มเห็นชัดมากขึ้นในประเทศไทย โดยเฉพาะกับวงการ E-commerce

สำหรับข้อมูลเรื่อง M&A ตลอด 4 ปีที่ผ่านมา สามารถติดตามได้ที่ Report (ซึ่งจะปรับปรุงใหม่อีกครั้งต้นปีหน้า)

เพียงแค่หนึ่งปี และโฟกัสแค่เพียง E-commerce, E-payment, E-logistics ยังไม่นับวงการอื่นๆ เราก็เห็นความคืบหน้าใหญ่ๆ มากมายขนาดนี้ ปีหน้าคงมีอะไรใหญ่ๆ สนุกๆ ตามมาอีกมากแน่นอน