นักวิทย์ฯ พัฒนา 'ไหมขัดฟันอัจฉริยะ' วัดความเครียดจากน้ำลายได้ในไม่กี่นาที

ไหมขัดฟันไม่ได้มีไว้แค่ทำความสะอาดฟันอีกต่อไปแล้ว! นักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Tufts ประเทศสหรัฐฯ พัฒนาไหมขัดฟันรุ่นใหม่ที่สามารถวัดระดับความเครียดของเราได้จาก “น้ำลาย”

อาจฟังดูแปลก แต่มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์รองรับ เพราะในน้ำลายของเรามีฮอร์โมนชื่อว่า คอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นสารที่ร่างกายหลั่งออกมาเวลาที่เราเครียด หรืออยู่ในสถานการณ์กดดัน ถ้าคอร์ติซอลสูงขึ้นเรื่อย ๆ เป็นเวลานาน ก็อาจเสี่ยงต่อโรคหัวใจ นอนไม่หลับ หรือภูมิคุ้มกันต่ำได้

คอร์ติซอล: ตัววัดความเครียดที่อยู่ในน้ำลาย

คอร์ติซอลเป็นฮอร์โมนที่ร่างกายหลั่งออกมาตามธรรมชาติจากต่อมหมวกไต มีหน้าที่ช่วยร่างกายรับมือกับสถานการณ์เครียด และควบคุมการทำงานบางอย่าง เช่น ความดันโลหิต การนอนหลับ และระดับพลังงานในร่างกาย

ระดับคอร์ติซอลในร่างกายสามารถวัดได้จากน้ำลาย เลือด หรือปัสสาวะ ซึ่งการวัดจากน้ำลายถือว่าสะดวกและไม่เจ็บตัว ทำให้กลายเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับคนที่อยากติดตามภาวะเครียดของตัวเองในชีวิตประจำวัน

เปลี่ยนไหมขัดฟันธรรมดาให้กลายเป็นอุปกรณ์สุขภาพ

เพื่อให้การวัดความเครียดไม่กลายเป็นเรื่องที่เครียดขึ้นไปอีก ทีมวิจัยจาก Tufts จึงตั้งโจทย์ว่า จะทำยังไงให้คนสามารถวัดคอร์ติซอลได้แบบไม่ต้องยุ่งยาก คำตอบของพวกเขาคือการเปลี่ยน "ไหมขัดฟัน" ให้กลายเป็นเครื่องมือวัดสุขภาพ

ไหมขัดฟันอัจฉริยะนี้ หน้าตาเหมือนไหมขัดฟันแบบด้ามทั่วไปที่เราใช้กัน แต่สิ่งที่พิเศษคือเส้นไหมทำจากวัสดุที่พิมพ์ขึ้นด้วยเทคโนโลยี 3 มิติ ภายในเส้นไหมมีช่องเล็ก ๆ สำหรับดูดซับน้ำลายเข้าไปในตัวด้าม

เมื่อใช้งาน น้ำลายจะถูกดูดผ่านเส้นไหมเข้าสู่ช่องแคบ ๆ ภายในด้าม แล้วไหลไปยังแถบตรวจที่ซ่อนอยู่ ซึ่งมีอิเล็กโทรดฝังอยู่ด้านใน แถบนี้จะตรวจหาคอร์ติซอลในน้ำลาย และสามารถแสดงผลได้ภายในประมาณ 11–12 นาที และถ้าเชื่อมต่อกับแอปพลิเคชัน ก็สามารถดูผลได้แบบเรียลไทม์ผ่านสมาร์ตโฟน

ใช้เพื่อติดตามสุขภาพมากกว่าการวินิจฉัย

แม้ไหมขัดฟันอัจฉริยะนี้จะยังไม่สามารถใช้แทนการตรวจเลือดที่ให้ผลแม่นยำระดับการแพทย์ได้ แต่ไหมขัดฟันนี้ก็เหมาะสำหรับใช้ติดตามแนวโน้มหรือระดับความเครียดในชีวิตประจำวัน โดเฉพาะในคนที่ต้องดูแลสุขภาพอย่างใกล้ชิด เช่น ผู้ป่วยโรคหัวใจหรือโรคที่เกี่ยวกับฮอร์โมนความเครียด

นอกจากนี้ผลการทดลองในกลุ่มนักศึกษายังแสดงให้เห็นว่า ไหมขัดฟันรุ่นนี้ให้ค่าที่สอดคล้องกับการตรวจวิเคราะห์ด้วยชุดตรวจแบบ ELISA ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ใช้ในห้องแล็บทั่วไป

ทีมวิจัยเชื่อว่าในอนาคตเทคโนโลยีนี้สามารถนำไปต่อยอดได้อีกมาก ไม่เพียงแค่ตรวจคอร์ติซอล แต่ยังสามารถตรวจสารอื่น ๆ ที่อยู่ในน้ำลายได้ด้วย เช่น

• เอสโตรเจน: ใช้ติดตามรอบเดือนและช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการมีบุตร
• กลูโคส: สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
• สารบ่งชี้มะเร็ง: เพื่อคัดกรองความเสี่ยงในระยะเริ่มต้น

หากต่อยอดได้จริง อุปกรณ์เล็ก ๆ อย่างไหมขัดฟัน ก็อาจกลายเป็นเครื่องมือสุขภาพประจำบ้านที่ทั้งใช้ง่าย ราคาย่อมเยา และไม่ต้องเจ็บตัวอีกด้วย

อ้างอิง: forbes