FinTech เรียกว่าเป็นหนึ่งในกลุ่มเทคโนโลยีและธุรกิจที่เติบโตอย่างมากในช่วงที่ผ่านมาทั้งในไทยและทั่วโลก เราอาจจะได้เห็นภาพรวมสถานการณ์ FinTech ในไทยกันไปบ้างแล้ว ครั้งนี้ ICHI  ผู้ให้ความรู้และบริการ Digital Solution ชวนทุกคนไปสำรวจตลาด FinTech ในญี่ปุ่นกันบ้าง โดยมี Mr.Takeshi Kito อุปนายกแห่ง Fintech Association of Japan ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ที่มีประสบการณ์มากมายในสายงานด้าน FinTech ตั้งแต่ในฐานะผู้ประกอบการจนไปถึงที่ปรึกษาพิเศษให้กับคณะรัฐมนตรีและกระทรวงเศรษฐกิจการค้าและอุตสาหกรรม ครั้งนี้ Mr.Takeshi จะมาเล่าให้ทุกคนฟังถึงภาพรวมอุตสาหกรรม FinTech ในญี่ปุ่น

รู้จัก Fintech Association of Japan

Fintech Association of Japan เริ่มก่อตั้งในปี 2014 เพื่อหาผู้เข้าร่วมผ่านทางอินเตอร์เน็ต รวบรวมจนสามารถก่อตั้งเป็นสมาคมนิติบุคคลทั่วไปในปี 2015 ปัจจุบันมีบริษัทที่เข้าร่วมมากถึง 450 บริษัท โดยมีธุรกิจ FinTech และ Startup จำนวน 158 เจ้า ส่วนที่เหลืออีกกว่า 292 บริษัทคือสถาบันการเงินในญี่ปุ่นและต่างประเทศรวมไปถึงบริษัทขนาดใหญ่ ในตอนนี้มีอนุกรรมการจำนวน 9 คณะ ซึ่งมีความสามารถที่แตกต่างกัน ตั้งแต่ด้าน Payment, Insurance, Cyber Security, API &  Data Sharing, Capital Markets, RegTech & Sup Tech, Lending, Online Factoring และ Compliance โดยจะมีการทำงานเพื่อแลกเปลี่ยนความเห็นกันในหลากหลายประเด็น เช่น การแก้ไขกฏหมาย อีกทั้งยังมีภารกิจในการทำหน้าที่สร้างความสัมพันธ์กับทางภาครัฐอีกด้วยและมีการจัดงาน FinTech Japan รวมทั้งพยายามสร้างเครือข่ายในต่างประเทศเพื่อให้พัฒนางานด้าน FinTech ให้แข็งแรง 

FinTech ในญี่ปุ่นสดใส เติบโตต่อเนื่อง

สำหรับ Macro-Trend ในตลาดการค้าญี่ปุ่นยังคงเป็นตลาดที่ใหญ่มาก โดยเฉพาะโตเกียวเนื่องจากจำนวนประชากรและ GDP ที่สูง รวมไปถึงมีบริษัทยักษ์ใหญ่และบริษัทต่างชาติอยู่มาก จากการเริ่มต้นของ FinTech ในช่วงปี 2014 สู่การเริ่มประเมินมูลค่าตลาดตั้งแต่ปี 2017-2022 ตลาด FinTech ในญี่ปุ่นเติบโตอย่างมั่นคง จากปี 2017 ที่มีมูลค่าอยู่ที่ 1,503 ล้านดอลลาร์ พุ่งขึ้นสู่ 12,102 ล้านดอลลาร์ในปี 2022 เรียกว่ามีอัตราการเติบโตสูงเฉลี่ยที่ 51 เปอร์เซ็นต์ต่อปี ในด้านการลงทุนจาก Venture Capital ในปี 2019 FinTech อยู่ในอันดับที่สี่และขยับขึ้นสู่อันดับที่สามในปี 2020 อาจมีผลมาจากสถานการณ์ COVID-19 นอกจากนี้ยังมีจำนวนการลงทุนเพิ่มขึ้นจาก 511 ล้านดอลลาร์สู่ 526 ล้านดอลลาร์ จัดว่าเป็นกลุ่มเทคโนโลยีที่มีความโดดเด่นอย่างมากและจากการคาดการณ์สาเหตุที่มีการลงทุนเพิ่มขึ้นน่าจะมาจากการมีนักลงทุน Venture Capital จากต่างประเทศหลั่งไหลเข้ามาเพราะจัดเป็นกลุ่มลงทุนที่อยู่ในอันดับที่สามเลย ในขณะที่กลุ่มธุรกิจเงินร่วมลงทุนแบบอิสระและธุรกิจร่วมลงทุนของสถาบันการเงินมีจำนวนลดลงจากปี 2019 

เทรนด์ Fintech หลักที่กำลังเติบโตในญี่ปุ่น

• Digital Payment/Banking ถือเป็นตลาดที่มีขนาดใหญ่มาก ในญี่ปุ่นเองมีก็อัตราส่วนการชำระเงินด้วยวิธีการเช่นนี้สูงมากหากเทียบกับการใช้จ่ายด้วยเงินสด โดยทางรัฐบาลมีการตั้งเป้าหมายและกำหนดแนวทางของการชำระเงินในรูปแบบนี้ให้มีมากขึ้น 

• BNPL (Buy Now Pay Later) ในส่วนนี้มีการควบรวมกิจการและการลงทุนที่ค่อนข้างใหญ่ 

• Crypto/Digital Asset ในญี่ปุ่นมีสกุลเงินใหญ่ ๆ หลายตัวถือเป็นตลาดสำคัญขนาดใหญ่เลยทีเดียว และคาดว่าจะครองตำแหน่งใหญ่ในญี่ปุ่นต่อไป

• Supply Chain Finance สินเชื่อหมุนเวียนธุรกิจถือว่าได้รับความสนใจเป็นอย่างมากหลังจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 เพราะมีอุตสาหกรรมการผลิตจำนวนมาก แต่ธุรกิจ Supply Chain ของอุตสาหกรรมการผลิตเองก็ได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงหากมองในด้านการขนส่งและเงินทุน ดังนั้นจึงต้องมีการเข้าไปส่งเสริม SMEs และธุรกิจ Supply Chain ให้มั่นคง

• InsurTech เรามีตลาดประกันขนาดใหญ่ ถึงแม้ว่าบริษัทที่เข้าร่วมจะมีอยู่น้อย แต่คาดว่าจะมีการพัฒนาต่อยอดในส่วนนี้ต่อไป 

เทรนด์ที่เคลื่อนไหวและถูกพูดถึงไปทั่วทั้งวงการทั้งในญี่ปุ่นและต่างประเทศ

• DeFi และ Stablecoin สำหรับญี่ปุ่น ในปีที่แล้วมีการตรวจสอบของ FATF (Financial Action Task Force) พบว่าระบบสินเชื่อและระบบจำกัดสินเชื่อยังมีไม่เพียงพอ ทำให้ในปัจจุบันญี่ปุ่นกำลังพยายามผลักดันในการทำให้ KYC รวมถึง AML/CFT มีมากขึ้น และช่วงที่ผ่านมา RegTech ยังได้รับความสนใจเป็นอย่างมากจากการมีธุรกิจดิจิทัลเกิดขึ้นตั้งแต่ COVID-19 อีกด้านหนึ่งมีการชำระเงินแบบออนไลน์มากขึ้นทำให้มีการหลอกลวงทางไซเบอร์เพิ่มขึ้นทำให้ Fraud Detection ต้องเติบโตตามเช่นกัน 

เทคโนโลยีที่เข้ามาสนับสนุนเทรนด์ FinTech ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น 

• ทางฝั่งของเทคโนโลยีคาดว่าทั้งโลกมีจุดร่วมที่คล้ายกันไม่ว่าจะเป็น Cybersecurity, Open API, Blockchain หรือ AI 

ด้านระเบียบ กฏหมายและข้อบังคับที่สร้างขึ้นเผื่อผลักดันเทรนด์ FinTech 

• มีการบังคับใช้กรอบกฏหมายในด้านธุรกิจนายหน้าบริการด้านการเงิน และแบ่งธุรกิจด้านการเงินออกเป็น 3 ประเภทหลักคือ ธนาคาร หลักทรัพย์ และประกันภัย 

• มีการเขียนกรอบกฏเกณฑ์ของ Regulatory Sandbox ให้มีความคล่องตัวมากขึ้นพร้อมบังคับใช้จริง

• CBDC มีการหารือกันในหลายประเทศ และมองว่าเงินหยวนมีความสำคัญมากในฝั่งเอเชีย

• Privacy Protection ถูกยกเป็นประเด็นหลักในการพูดถึง 

ความร่วมมือระหว่างไทยและญี่ปุ่นในการพัฒนา FinTech

Fintech Association of Japan มุ่งเน้นไปที่การสร้าง Open API system ให้มีความแข็งแกร่งพร้อมต้องการสร้างความสามารถในการสื่อสารระหว่างระบบที่ช่วยในการแลกเปลี่ยนข้อมูลได้อย่างไร้พรมแดน และยังต้องการที่จะสร้างมาตราฐานแนวทางปฏิบัติทางการตลาดทั่วประเทศ อีกทั้งผลักดันด้าน Regulatory sandboxes ทั้งด้านความร่วมมือและเสนอแนวทาง โดยที่ผ่านมาได้มีการทำงานร่วมกับหลากหลายประเทศทั่วโลก สำหรับการทำงานร่วมกับไทยได้มีการร่วมลงนาม MOU ในเดือนสิงหาคม 2018 กับ Thai FinTech Association และมีการรวมตัวสมาคม FinTech ทั้ง 9 แห่งทั่วเอเชียแปซิฟิกเพื่อประกาศกรอบความร่วมมือแบบพหุภาคี และยังมีการแลกเปลี่ยนความเห็นออนไลน์กับทางนายกสมาคม FinTech ไทยในปี 2020 เพื่อร่วมกันผลักดันเศรษฐกิจเอเชียแปซิฟิกให้ก้าวหน้าไปด้วยกัน

สำหรับผู้ที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมในด้าน FinTech และความร่วมมือระหว่างไทย-ญี่ปุ่นสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.jrit-ichi.com/cutting/2022/02/21/824/ 

บทความนี้เป็น Advertorial