เมื่อมาตรการ lockdown ถูกคลี่คลายไป ประชาชนก็เริ่มทยอยออกมาใช้ชีวิตนอกบ้านกันมากขึ้น ซึ่งกิจกรรมที่หลายคนในเมืองหลวงต้องการกันมากหลังจากไม่ได้ออกจากบ้านมานานแรมเดือน คงจะหนีไม่พ้นการออกกำลังกาย และการเดินเล่นพักผ่อนหย่อนใจในสวนสาธารณะรวมอยู่ด้วย การกำหนดวิธีหรือออกแบบการใช้พื้นที่ร่วมกันในเมือง ที่สาธารณะ จึงกลายเป็นคำถามว่าควรจะเป็นอย่างไรต่อจากนี้
บุคคลที่มีความเข้าใจในประเด็นเรื่องการออกแบบพื้นที่สาธารณะได้เป็นอย่างดี แน่นอนว่าต้องมีชื่อของกชกร วรอาคม รวมอยู่ด้วย
กชกร วรอาคม คือภูมิสถาปนิกหญิงชาวไทย ผู้ก่อตั้ง และ CEO บริษัท Landprocess รวมถึงยังมีบทบาทการเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย นักพูด และที่พิเศษไปกว่านั้น กชกรยังเป็นภูมิสถาปนิกหญิงคนไทยเพียงหนึ่งเดียวที่ติดอันดับ 1 ใน 15 Women Leading the Fight Against Climate Change หรือผู้นำหญิงในด้านการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศจากนิตยสาร TIME
ผลงานขึ้นชื่อนั้นก็คือการออกแบบ ‘อุทยาน 100 ปีจุฬาฯ’ พื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ใจกลางกรุงเทพฯ ซึ่งนับว่าเป็นสวนสาธารณะกลางกรุงแห่งใหม่ในรอบ 30 ปี สวนในอุทยาน 100 ปีจุฬาฯไม่ได้มีไว้เพียงเพื่อสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ แต่จุดประสงค์ที่แท้จริงภายใต้การออกแบบนั้นซ่อนไปด้วยกลไกในการรับมือกับปริมาณน้ำฝน เพื่อป้องกันน้ำท่วมหรืออุทกภัยรุนแรงที่เคยเกิดขึ้นในกรุงเทพฯ ซึ่งเป็นเมืองหลวงที่เสี่ยงต่อการจมน้ำมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก โดยกชกรและทีมตั้งใจออกแบบสวนแห่งนี้มากๆ ผสานไปด้วยความฝันไวในเด็กที่อยากจะปลูกต้นไม้กลางเมืองคอนกรีต และอยากจะทำให้บ้านเกิดของตัวเอง นั่นคือ ‘กรุงเทพ’ เป็นที่ที่น่าอยู่มากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ ‘อุทยาน 100 ปีจุฬาฯ’ ยังได้รับการจัดอันดับจาก Landizer ให้เป็นหนึ่งในสิบโครงการภูมิสถาปัตยกรรมระดับนานาชาติที่ทรงอิทธิพลในรอบทศวรรษอีกด้วย
กชกรและทีมได้ร่วมมือกับภาคส่วนต่างๆ จนเกิดการส่งต่อผลงานสวนสาธารณะขนาดใหญ่มากมายทั้งเชิงพื้นที่และเชิงพัฒนาวิถีความเป็นเมือง ตัวอย่างความสำเร็จนั้นประกอบด้วย ‘อุทยานการเรียนรู้ป๋วย 100 ปี’ หรือ ‘สวนป๋วย’ ประจำมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ซึ่งสวนป๋วยเป็นสวนผักปลอดสารพิษลอยฟ้า ที่มีการออกแบบใช้ระบบน้ำหมุนเวียนในการปลูกพืช และที่สำคัญ สวนป๋วยยังมีฐานะเป็นฟาร์มบนหลังคาขนาดใหญ่ที่สุดในทวีปเอเชีย และใหญ่เป็นอันดับสองของโลกรองจากกรุงนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา
นอกจากนี้ยังมีโครงการความสำเร็จครั้งใหม่ของ Landprocess ที่พร้อมเปิดให้ประชาชนมาใช้บริการในปลายเดือนมิถุนายนนี้ นั่นก็คือ สวนลอยฟ้าเจ้าพระยา โดยพ่วงตำแหน่งเป็น ‘สวนลอยข้ามแม่น้ำแห่งแรกของโลก’ ตอบรับกับวิถีชีวิตการใช้สวนสาธารณะของคนเมือง ที่ต้องการพื้นที่สีเขียวเพื่อช่วยเยียวยาจิตใจในแต่ละวัน
กชกรยังได้กล่าวไว้บนเวที Tedwomen2018 ว่าเธอทำทุกสิ่งทุกอย่างด้วยคำว่า ตั้งใจ คำที่ประกอบด้วย ‘ตั้ง’ ที่หมายความว่ายืนได้อย่างมั่นคง และ ‘ใจ’ ที่หมายถึงการใส่หัวใจลงไปในสิ่งที่เธอทำ โดยมี ‘เวลา’ เป็นเครื่องพิสูจน์ผลลัพธ์และความหมายของงานที่เธอทำด้วยความตั้งใจ
การออกแบบพื้นที่เมืองไม่เพียงสำคัญแค่ในแง่ของพื้นที่ส่วนตัวสำหรับบุคคลใดบุลคลหนึ่งเท่านั้น
แต่เป็นการเน้นเรื่องการออกแบบพื้นที่สาธารณะ เพื่อให้เป็นพื้นที่ทางสังคมในการใช้ร่วมกันของประชากรเมือง นับว่าเป็นความท้าทายอย่างหนึ่ง และความท้าทายนี้เองที่กำลังกลายเป็น ‘ความปกติใหม่’ ในโลกหลังโควิด
บทบาทในการสร้างพื้นที่เมืองสู่ทางออกของปัญหาสิ่งแวดล้อม ขยับมาเป็นการออกแบบพื้นที่แห่งโลกอนาคต การใช้พื้นที่สาธารณะเพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคมจะเป็นอย่างไรในโลกหลังโควิด มาร่วมหาคำตอบไปกับคุณกชกร วรอาคม ภูมิสถาปนิกผู้มากบทบาทและประสบการณ์ในงาน Techsauce Virtual Summit 2020 วันที่ 19 -20 มิถุนายนนี้ ติดตามรายละเอียดงานและซื้อบัตรได้ที่ https://virtualsummit.techsauce.co
ลงทะเบียนเข้าสู่ระบบ เพื่ออ่านบทความฟรีไม่จำกัด