ในช่วงแรกเริ่มของการเกิด Social Media ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น Facebook หรือ Twitter ทุกอย่างดูน่าสนใจ  ไม่ว่าจะเป็นการเชื่อมต่อคนทั้งโลกเข้าด้วยกัน หรือการสื่อสารที่สะดวกสบายมากยิ่งขึ้น ที่สำคัญคือฟรี แต่…  “If it’s free, you’re the product”

เห็นได้จากการใช้งานในปัจจุบันผู้ใช้งานต้องเจอกับปัญหาที่ตามมามากมาย เช่น การขอข้อมูลส่วนตัวและการยิงโฆษณาที่เยอะจนเกินไป ถ้าคุณเป็นเจ้าของข้อมูลตัวเองและไม่จำเป็นต้องมาคอยกังวลเกี่ยวกับผู้ถือหุ้นหรือ CEO ว่าจะเปลี่ยนแปลงกฎหรือนำข้อมูลของเราไปใช้แบบผิดๆ ทำให้ผู้ใช้งานเริ่มมองหาตัวเลือกใหม่ที่ดีกว่า นั่นก็คือ Decentralized Social Media วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับหนึ่งใน Protocol ที่อาจจะมาเป็น Infrastructure ให้กับ Decentralized Social Media

Nostr คืออะไร

Nostr ย่อมาจาก Notes and Other Stuff Transmitted by Relays ถูกพัฒนาโดย fiatjaf เป็น Open Protocol ที่ออกแบบมาให้เป็น Decentralized Social Network เน้นเรื่องของการกระจายอำนาจเพื่อป้องกันการเซนเซอร์หรือการแบน ซึ่งหมายความว่า Nostr นั้นไม่ใช่แอปฯ แต่เป็น Protocol ที่ใครก็สามารถที่จะมาพัฒนาหรือสร้างแอปฯ บน Nostr ได้ ตัวอย่าง ณ ปัจจุบันมีแอปฯ Damus (iOS), astral.ninja (รูปแบบเว็บคล้าย Twitter), anigma.io (รูปแบบแชทคล้าย Telegram) เป็นต้น

ระบบของ Nostr ทำงานอย่างไร

การทำงานของ Nostr มีสิ่งสำคัญสองส่วนคือ Client และ Relay เปรียบเทียบให้เห็นภาพง่ายๆ คือ

Relay: ทำหน้าที่เสมือน server ที่คอยส่งต่อข้อความไปยัง server อื่นๆ ซึ่งผู้ใช้งานสามารถเลือกจะเป็น Relay ได้ตามความสมัครใจ 

Client: ทำหน้าที่คล้ายๆ เจ้าบ้านที่คอยรันการทำงานต่างๆ เช่นการโพสต์ การลบโพสต์ เป็นต้น ตัวอย่าง client ใหญ่ๆ ในปัจจุบัน เช่น Damus, astral, anigma

กระบวนการทั้งหมดนี้ทำให้เกิดการกระจายตัวทั้งสองฝ่าย นับเป็นจุดเด่นของ Nostr Protocol รายละเอียดเชิงเทคนิคสามารถเข้าไปอ่านเพิ่มเติมได้ที่ Github - Nostr

Source: coder.journey

Nostr vs Twitter

• ไม่มีโฆษณากวนใจ
• ไม่มีการแบนผู้ใช้งาน
• ไม่มีการเซนเซอร์เนื้อหา
• ไม่ใช้ algorithm หรือเทคนิคใดๆ ที่ทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกเสพติดกับการใช้งาน
• ไม่เก็บข้อมูลของผู้ใช้งาน

ตอนนี้พัฒนาไปถึงไหนแล้ว

Nostr Protocol ยังคงอยู่ในขั้นตอนของการพัฒนา สำหรับผู้ใช้งานทั่วไปอาจจะยังเข้าไม่ถึงและรู้สึกว่าใช้งานยากเพราะมีการใช้ public key/private key ในการเข้าใช้งาน แต่นี่ก็อาจจะเป็นอนาคตของ Social Media ที่ไร้การควบคุม เหตุผลเหล่านี้ทำให้ Jack Dorsey อดีตผู้ก่อตั้ง Twitter สนใจ Nostr มากจนโอน 14 บิตคอยน์เพื่อสนับสนุน ไม่แน่ว่าเราอาจจะได้เห็นการทำงานร่วมกันของ Bluesky Social และ Nostr Protocol

เราจะได้อะไรจาก Nostr

Free speech เป็นสิ่งที่โดดเด่นของ Nostr Protocol การไร้ความควบคุมทำให้เราไม่ต้องกังวลเรื่องของการแบนหรือการชักจูงผ่านทางสื่อ ไร้ซึ่งพรมแดนการใช้งาน ทำให้เรามีตัวเลือกเพิ่มในการที่จะเลือกใช้งาน Social Media กระแสการใช้ Decentralized Social Media กำลังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนาและมีแนวโน้วที่จะเติบโตอย่างรวดเร็ว สังเกตุได้จากดราม่าของแพลตฟอร์มต่างๆ ที่เก็บข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งานมากเกินไปและการเกิดขึ้นของนโยบาย PDPA ในประเทศต่างๆ

ทำไมถึงต้อง Decentralization?

การกระจายอำนาจเป็นเรื่องสำคัญในแง่ของความเป็นส่วนตัวและข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งาน ทุกวันนี้เราเสพติดความสะดวกสบายของการใช้งานแพลตฟอร์มต่างๆ จนลืมคิดถึงสิ่งที่จะตามมา เช่น การรั่วไหลของข้อมูลหรือการที่เราถูกนำข้อมูลไปขายให้บริษัทโฆษณาต่างๆ เมื่อน้ำลด ตอก็ย่อมผุด เมื่อ Social Media ต่างๆ เริ่มขาดทุนก็ต้องเริ่มทำกำไรจากผู้ใช้งาน ไม่ว่าจะผ่านการเก็บเงินโดยตรงหรือการอัดโฆษณาเพิ่มหรืออะไรที่แย่กว่านั้น การศึกษาหรือมองหาตัวเลือกอื่นที่ดีกว่าจึงเป็นสิ่งที่ควรทำ

อ้างอิงข้อมูลจาก

• Github - Nostr
• nostr.info
• A closer look at Nostr, the new decentralised Twitter alternative
• Twitter alternative of the day: Nostr